دوباره تاناکورا

محمد توفیق مشیرپناهی|   سنندج- خبرنگار:

اوایل سال 1368 جمعی از سکنه شهر مهاباد به دلیل جنگ تحمیلی و پناهندگی مردم عراق به این شهر و نیاز به پوشاک، اقدام به وارد کردن و فروش محصولات دست‌دوم اروپایی با کیفیت بالا و قیمت پایین کردند که به عنوان شغلی به نام «تاناکورا فروشی» ماندگار شد.

 فروش لباس و محصولات دست‌دوم به سنندج و شهرهای دیگر نیز کشیده شد، تا جایی‎ که در سنندج به یک مرکز بزرگ و بازارچه فروش لباس، کفش و کیف، عینک و... تبدیل شده است. اکنون بعد از 24 سال، این فعالیت شغلی مشکلاتی مانند تصرف معابر و پیاده‎روها، ساخت‌و‌ساز غیرقانونی و غیرمجاز و... را به وجود آورده است. 


آمادگی برای هر گونه ساماندهی 

فروشنده و مغازه‎دار اجناس تاناکورا با 24 سال سابقه می‎گوید: تاناکورا از سال 1372 به سنندج وارد شد و ابتدا در 2 مسیر فیض‌آباد و پاساژ نور قرار داشت و اکنون در کانون کارآموزی فعالیت دارد. 

«صلاح‎الدین قادری» با اشاره به استقبال نکردن مردم در سال‎های اول از این اجناس می‎افزاید: مردم اوایل می‎ترسیدند اجناس و البسه تاناکورا بخرند و علت آن هم احتمال بیماری‎زا بودن آنها بود. تا این‎که پس از علت‎یابی بوی تند مواد ضدعفونی آغشته به آنها و تأیید مراکز بهداشتی، استقبال مردم از این نوع لباس‌ها بیشتر شد. تا قبل از گرانی‌های‎ اخیر هم خانواده‎ها نیازهایشان را از بازار تاناکورا با مبالغ مناسب تأمین می‌کردند.

وی اظهار می‎کند: حدود 400 مغازه در این مکان و کوچه و پیاده‎روهای اطراف آن و 3پاساژ بزرگ وجود دارد که برای حدود 2 هزار نفر مستقیم و غیرمستقیم ایجاد اشتغال کرده است.  قادری عنوان می‎کند: جواز کسب این مغازه‎ها قبلاً به عنوان فروش لباس دست‌دوم صادر می‌شد که گویا قرار است در تمدید اعتبار جواز کسب به عنوان پوشاک‎فروش قید شود.  وی ادامه می‎دهد: شهرداری بارها اقدام به جمع‌آوری آنها کرده است که البته ناتمام و بدون نتیجه رها شده است. 

از طرفی صاحبان این مغازه‎ها با هر شکل و وضعیتی که برپا شده‌اند، آماده هر گونه ساماندهی هستند. شهرداری محلی را تعیین کند که این فروشندگان به آنجا منتقل شوند و معابر، کوچه، مدارس (مثلا دبستان علم و دین)و منازل اطراف که به نوعی درگیر شده‎اند‌، از این وضع نجات یابند و این شغل هم که مردم از آن رضایت دارند در محل دیگری ساماندهی شود و فعالیتشان ادامه پیدا کند. 


بازارچه تاناکورا معضل منطقه است 

شهردار منطقه یک سنندج با اشاره به اقدامات مکرر شهرداری مرکزی می‎گوید: چندین بار سرمایه‎گذارانی آمدند در این شغل سرمایه‎گذاری کنند، اما متأسفانه هر بار در مراحل آخر-که حوزه سرمایه‎گذاری شهرداری بهتر در جریان است- کار به نتیجه نمی‎رسید. 
«آرش رخزادی» می‎افزاید: شهرداری برای مغازه‎های بیرونی و آنهایی که غیرقانونی و غیرمجاز ساخته شده‎اند، مثل پاساژ‎های الماس، محمدی و... حکم کمیسیون ماده 100 یعنی تخریب آنها را گرفته است و دیوان هم این حکم را قطعی کرده است، اما مثل خیلی از احکام ماده 100 که تبعات و مشکلات اجتماعی خاص خود را به همراه دارد، تا الان کار تخریب‎ عقب افتاده است. وی ادامه می‎دهد: یکسری مغازه‎ها که غیرمجازند، تکلیفشان مشخص است؛ آنها یا مسدود یا تخریب می‎شوند. اما مغازه‎هایی که داخل تاناکورا و دهنه‎ها هستند و با واحد املاک شهرداری قرارداد دارند و مال‎الاجاره پرداخت می‎کنند، فعالیتشان
 قانونی است. 

رخزادی تصریح می‎کند: به معابر و پیاده‎روهایی که تغییر کاربری داده شده و امروز دغدغه اصلی شهرداری و مردم است، ایراد وارد است، زیرا هم تبعات جانی و هم مالی برای مردم دارد، هم تصرف معابر عمومی را بر اساس تبصره 6 ماده 96 داشته‎ است و هم این معابر جزو مالکیت 
شهرداری است. 

لذا در زمان شهردار اسبق تا حد قابل قبولی برای این متصرفان تعیین تکلیف شد و کار پاک‌سازی تا حدودی پیش رفت. متأسفانه به‎رغم تعیین مکانی در کمربندی دکتر حسینی از انتقال آنان ممانعت شد.


جانمایی نامناسب بازارچه تاناکورا

شهردار منطقه یک سنندج می‌افزاید: بازارچه تاناکورا امروز یک معضل در منطقه است، زیرا از نظر جانمایی در محله‎ای پرترافیک و بدون پارکینگ، بدون امکانات جانبی و بدون زیرساخت مناسب واقع شده و در شأن تردد شهروندان و مسافران به این بازارچه نبوده و ادامه فعالیت آن منطقی نیست. 

رخزادی عنوان می‎کند: با توجه به منابع محدود شهرداری بابت احداث بازارچه و پاساژ و... تنها راه برون‌رفت از این موضوع حوزه سرمایه‌گذاری است. حوزه سرمایه‎گذاری شهرداری به شکل مشارکتی، بی‌او‌تی و... می‎تواند محدوده را تعریف کنند، سرمایه‎گذار بخش خصوصی جذب کنند، پلاک‎هایی قانونی و ذی‎حق در بازار جدید
جانمایی شوند.

 محل جدید با ترافیک مناسب، دارای شهربازی کودکان، پارکینگ و فضای رستورانی مناسب و در کل به یک محل اقتصادی و گردشگری برای مسافرانی تبدیل شود که قصد خرید دارند.
لذا ضروری است که محل فعلی نیز پس از پاک‌سازی به عنوان فضای تنفسی باز شود و در اختیار شهرداری منطقه قرار گیرد و تبدیل به پارک و بوستان درون‌محله‎ای شود. با این رویه ترافیک منطقه کاهش می‌یابد و سودجویانی که در مجاورت بازارچه تاناکورا پاساژ ساخته‌اند، فعالیت غیرقانونی‌شان منجر به شکست می‎شود.


ظرفیت بالای اقتصادی تاناکورا  

رئیس شورای اسلامی شهر سنندج با اشاره به ظرفیت بالای اقتصادی تاناکورا به عنوان یکی از جاذبه‌های شهر سنندج می‎گوید: متأسفانه به دلیل نبود نظارت و نداشتن برنامه جامع که مورد حمایت همه دستگاه‎های دخیل در حوزه مدیریت شهری باشد و همچنین سوءاستفاده عده‌ای منفعت‎طلب، تاناکورا به یکی از معضلات شهر سنندج تبدیل شده است. 

«سید غریب سجادی» اظهار می‎کند: در طول چند سال گذشته، شورا و شهرداری بارها تصمیم گرفته‌اند این بازار را جمع کنند و به مکانی مناسب انتقال دهند، ولی متأسفانه این طرح هر بار بنا به دلایلی شکست خورد و همین مساله باعث شد به مرور زمان اوضاع بدتر شود و کوچه‎ها و پیاده‎راه‎های اطراف بازار تاناکورا به تصرف دربیاید و مانند ملک شخصی معامله نیز شود. 

وی می‎افزاید: متأسفانه ‌ و همکاری نکردن و بی‌تفاوت بودن سایر ارگان‌ها باعث عمیق‎تر شدن مشکل شد. رئیس شورای اسلامی شهر سنندج ادامه می‌دهد: به هر تقدیر در حال حاضر آنچه مد نظر شورا و شهرداری و شخص استاندار است، انتقال تاناکورا به مکان دیگری است؛ مکانی که هم دارای جذابیت و امکانات باشد و هم رفت‌وآمد شهروندان و مسافران به آن امکان‌پذیر. تاناکورا از نگاه ما برای شهر سنندج فرصتی است که به دلیل موارد ذکر شده به تهدیدی جدی برای مدیریت شهری تبدیل شده است.