تنش‌ گازی ترکیه و اسرائیل

 تنش‌های لفظی میان نخست‌وزیر رژیم‌اسرائیل و رئیس‌جمهور ترکیه به نقطه اوج خود طی چند‌ماه گذشته رسیده است. رجب طیب اردوغان صبح روز گذشته در جمع هواداران خود گفت: ترکیه نه ننگ استعمار و نه ننگ اشغالگری بر پیشانی خود دارد اما نتانیاهو، تو اشغالگری و هم‌اکنون آن سرزمین (فلسطین) را اشغال کرده‌ای. علاوه بر تمام اینها تو یک تروریست هستی و هرگز حق نداری درباره ارتش ترکیه اظهارنظر کنی. این مواضع تند و کم‌سابقه در واکنش به سخنان روز گذشته نتانیاهو بیان شده است که گفته بود: اردوغان که شمال قبرس را اشغال کرده و ارتش کشورش زنان و کودکان کرد را داخل و خارج از ترکیه قتل عام می‌کند، در جایگاهی نیست که به اسرائیل درس اخلاقی بدهد. ریشه این تنش‌های لفظی کجاست و چرا به شکل ناگهانی تشدید شده است؟ برای پاسخ به این سؤال لازم است به کنفرانس بین‌المللی که چند روز قبل در تل‌آویو برگزار شد رجوع کنیم؛ کنفرانسی که بر اساس دعوت بنیامین نتانیاهو، رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر قبرس و یونان را راهی اسرائیل کرد. محور این کنفرانس، علاوه بر تقویت روابط سه‌جانبه، تأکید بر اهمیت خط لوله‌ای بود که قرار است با عبور از دریای مدیترانه، منبع صادرات گاز اسرائیل به اروپا باشد. از سوی دیگر، وزیر دفاع یونان اعلام کرد این کشور طرحی بزرگ برای ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در داخل و اطراف جزایر کاستلوریزو در جنوب این کشور طراحی کرده که به‌زودی اجرای آن آغاز خواهد شد. شکل‌گیری این منطقه اقتصادی، به‌معنای محدودیت حوزه فعالیت ترکیه در آب‌های مدیترانه است؛ کشوری که به‌تازگی جست‌وجوهای دریایی برای کشف منابع گازی در این دریا را آغاز کرده است. تمام اینها در حالی است که همزمان با حضور نخست‌وزیر یونان در تل‌آویو، چند جنگنده اسرائیلی برای دقایقی حریم هوایی یونان بر فراز جزایر کاستلوریزو را نقض کردند.
به گفته شبکه الجزیره، استخراج منابع گاز در دریای مدیترانه و حرکت به سوی صادرات آن به محوری برای رقابت اقتصادی ترکیه و اسرائیل تبدیل شده است. از سوی دیگر، قطر که هم‌اکنون بزرگ‌ترین صادرکننده گاز در جهان به‌شمار می‌رود، ورود اسرائیل به این حوزه را تهدیدی برای توسعه اقتصادی خود ارزیابی کرده و بر این اساس از اقتصاد ترکیه حمایت می‌کند. تمام اینها در حالی است که صادرات گاز اسرائیل به اروپا، این رژیم را در رقابتی جدید با روسیه نیز قرار می‌دهد. بسیاری از تحلیلگران ریشه اصلی بحران 8ساله سوریه را نبردی برای آینده بازار گاز جهان، به‌دلیل موقعیت این کشور نسبت به اروپا ارزیابی کرده‌اند.