درست نشستن موقع رانندگی

مرتضی ایزدی/متخصص ناهنجاری‌های بدنی

نشستن روی صندلی متحرک به سبب نیروهایی که بر بدن اعمال می‎شود از اهمیت خاصی برخوردار است و درصورت وجود ناهنجاری یا ناراحتی در ناحیة‎ ستون فقرات‎،  باید دقت بیشتری در انتخاب صندلی بشود. در اینگونه صندلی‌ها هر دو بخش نشیمنگاه و تکیه‎گاه صندلی باید با رعایت معیارهای لازم ساخته‎ شود. برای مثال چنانچه تکیه‎گاه صندلی اتومبیل بیش از اندازه خوابیده باشد، باعث افزایش انحنای کمر می‎شود. بهتر است بخش نشیمنگاه‎ صندلی اتومبیل‎،  علاوه بر سطح کافی برای نشستن‎،  به سمت تکیه‎گاه کمی شیب داشته باشد.
طراحی صندلی های مخصوص وسایل نقلیه مسافربری،  تجاری و صندلی های خاص مقاصد شخصی فقط ما را به‌وضعیت نشستن عادت می‌دهد. بعضی صندلی ها از کمر و گردن حمایت می کنند. جز در مواردی که دقت می‌کنیم صحیح بنشینیم،  در سایر مواقع در وضعیت نامناسب می نشینیم. برای حفظ وضعیت صحیح گردن،  مطلوب آن است که پشتی صندلی تا حدی بلند باشد که بتوانیم سر را روی آن قرار دهیم،  اما معمولاً صندلی ها فاقد چنین کیفیتی هستند. البته صندلی های نصب شده در خطوط هوایی استثنا هستند،  ولی متأسفانه قسمت نگاه دارنده سر در آنها،  سر و گردن را به‌جلو متمایل می‌کند که مشکلاتی را برای گردن به‌وجود می آورد. فردی که روی یکی از این صندلی ها می خوابد،  خطر بزرگی به جان می خرد زیرا پس از بیدار شدن ممکن است دردهای آشنای قدیمی گردن به‌سراغش بیاید.
وقتی که با ماشین،  قطار،  اتوبوس یا هواپیما سفر می کنیم،  اغلب مجبور به‌نشستن در وضعیتی هستیم که صندلی آنها به آن شکل ساخته شده اند. راننده اتومبیل،  اتوبوس یا کامیون به خصوص در هوای بد،  برای دقت بیشتر مجبور است سروگردن را به‌طرف جلو و نزدیک شیشه ببرد.
رانندگان باید مراقب سلامتی خود باشند. هنگام رانندگی سر و گردن‌تان را صاف نگه‌ دارید. سرتان را به اطراف خم نکنید. طوری قرار بگیرید که گوش‌هایتان در امتداد شانه‌هایتان قرار بگیرد. صندلی را خیلی به عقب نخوابانید و خیلی هم به سمت جلو خم نشوید. پاها هم باید کشیده و در وضعیت راحتی قرار داشته باشد. برخی رانندگان خودشان تغییراتی در صندلی ایجاد می‌کنند که ‌این تغییرات گاهی غیراصولی است و به ستون مهره‌ها آسیب می‌رساند.توصیه می‌شود از رانندگی در طولانی‌مدت پرهیز کنید و پس از مدتی رانندگی،  توقف کرده و استراحت کنید. نکته دیگر اینکه کمربند ایمنی را فراموش نکنید. در ترمزهای ناگهانی و تصادفات شدید اگر از کمربند ایمنی به شکل صحیح استفاده نشود،  صدمات شدیدی به ستون فقرات و دیسک‌های بین‌مهره‌ای وارد می‌شود.

اصول ارگونومی صندلی خودرو
1-برای پیشگیری از کمردرد و گردن درد و همچنین  مقابله با قوز کردن به‌هنگام نشستن در صندلی اتومبیل از صندلی‌های استاندارد استفاده کنید و اگر صندلی شما استاندارد نباشد می‌توانید یک پشتی یا کاور مخصوص بخرید و روی صندلی قرار دهید و یا از یک حمایت‌کننده برای کمر و گردن خود استفاده کنید تا قوس طبیعی کمر و گردن حفظ شود.
2- فاصله بین سر و تکیه‌گاه تا حد ممکن کم باشد. اگر این فاصله بیشتر از ٧ سانتی‌متر باشد،  ریسک آسیب شلاقی گردن افزایش می‌یابد.
3-درموقع رانندگی،  برای جلوگیری از کمردرد و گردن‌درد، صاف و کمی متمایل به عقب بنشینید و به صندلی تکیه دهید بنابراین صندلی را نزدیک فرمان قرار دهید تا قوس‌های طبیعی ستون فقرات حفظ شود.
4-ارتفاع صندلی را طوری تنظیم کنید که دید کاملی نسبت به جلو داشته باشید و فاصله صندلی را طوری تنظیم کنید تا مجبور به کشیدن گردن برای دید بهتر نباشید.
5- زاویه بین بازو و ساعد (زاویه مفصل آرنج) 120درجه باشد. یعنی،  فاصله بین فرمان خودرو با قفسه سینه 25سانتی‌متر باشد.
6- زانو‌ها باید هم‌سطح یا کمی بالا‌تر از مفاصل ران قرار بگیرد. فاصله صندلی تا فرمان باید به اندازه‌ای باشد که زانو‌ها به راحتی خم شوند و پا‌ها به پدال برسد و فاصله صندلی تا پدال باید طوری تنظیم شود که زانوها کمی خم و حدود 120درجه قرار گیرند.
7-بهترین زاویه صندلی خودرو برای جلوگیری از ابتلا به کمردرد بین100تا 110درجه است.