توقف موراکامی در ایران

آرش نهاوندی/روزنامه‌نگار


«کشتن فرمانده»، آخرین کتاب هاروکی موراکامی به فارسی منتشر نخواهد شد.
 با اینکه هاروکی موراکامی از نویسندگان پرطرفدار در ایران است و تاکنون اغلب آثارش توسط مترجمان مختلف به فارسی ترجمه و برخی حتی توسط 2 یا 3مترجم، به بازار کتاب عرضه شده‌اند، اما انگار آخرین اثر موراکامی از این قاعده مستثنی است.
یکی از مترجمان پرکار ایرانی که در نخستین روز عرضه نسخه انگلیسی این اثر، آن را فراهم کرده بود، باتوجه به فصل‌هایی از کتاب که اغلب آنها در نسخه فارسی با ممیزی روبه‌رو خواهد شد، دست از ترجمه آن کشید. همین اتفاق چند‌ماه قبل نیز برای کتاب کشتن فرمانده در هنگ‌کنگ افتاده بود و مقامات فرهنگی هنگ‌کنگی اعلام کرده بودند که به‌دلیل وجود مضامین غیراخلاقی در این کتاب چاپ آن در این منطقه ممنوع است.
رمان کشتن فرمانده درباره یک نقاش ۳۶ساله است که پس از درخواست همسرش برای طلاق به کوه می‌رود و در آنجا زندگی می‌کند و اتفاقات عجیبی را که در آنجا برایش می‌افتد به تصویر می‌کشد.
در کتاب «کشتن فرمانده» موراکامی به مسایل حساسیت‌برانگیز و جنجال برانگیزی نظیر واقعه کشتار نانکن (که در جریان جنگ جهانی دوم رخ داد و آنگونه که منابع تاریخی به آن اشاره دارند تعداد زیادی در شهر نانکن چین توسط سربازان ژاپنی کشته شدند) و اتحاد ژاپن با آلمان نازی، پرداخته است.
مهدی غبرایی برای نخستین بار در سال1386 با رمان «کافکا در کرانه»، موراکامی را به فارسی‌زبانان معرفی کرد. در همین سال گیتا گرکانی دیگر مترجم ایرانی نیز همین رمان را با عنوان «کافکا در ساحل» ترجمه کرد. رمان «پس از تاریکی» نیز دومین رمان موراکامی بود که توسط غبرایی در سال1387 ترجمه شد. البته علی حاجی‌قاسم نیز این رمان را با نام «بعد از تاریکی» ترجمه کرده است. رمان‌های «تعقیب گوسفند وحشی»، «چاقوی شکاری»، «چوب نروژی»، «سرزمین عجایب بی‌رحم و ته دنیا»، «سوکورو تازاکی بی‌رنگ و سال‌های سرگشتگی» (این رمان توسط امیر مهدی حقیقت با نام «سوکورو تازاکی بی‌رنگ و سال‌های زیارتش» نیز ترجمه شده است)، «کتابخانه عجیب» و «گربه‌های آدمخوار» نیز از دیگر آثار موراکامی هستند که توسط غبرایی ترجمه شده‌اند. البته امیرمهدی حقیقت از جمله مترجمان ایرانی است که داستان کوتاه «شیرینی عسلی» از موراکامی را ترجمه کرده است. امیرمهدی حقیقت مدعی است که با ترجمه این داستان کوتاه بود که خوانندگان ایرانی با آثار موراکامی آشنا شدند. 
14آذر سال‌جاری نیز کتاب «هاروکی موراکامی به دیدار هایائو کاوای می‌رود» شامل گفت‌وگوی هاروکی موراکامی و هایائو کاوای با ترجمه مژگان رنجبر توسط نشر چشمه منتشر و راهی بازار نشر شده است. نیلوفر شریفی نیز به تازگی و در سال‌جاری «داستان مردان بدون زنان» از آخرین آثار هاروکی موراکامی را ترجمه کرده است.