ساز نمایش کودک کوک نیست

زهرا هادیلو|‌ زنجان - خبرنگار :


 نمی‌توان این واقعیت را انکار کرد که نمایش‌های کودکانه تاثیر عمیقی بر تربیت کودکان دارد. در شهر زنجان به تازگی شاهد افزایش گروه‌های نمایشی هستیم که برخی از آنها فقط در حوزه کودکان فعالیت دارند. 

«ساسان قجر» یکی از هنرمندان زنجانی است که سال‌هاست در حوزه تئاتر کودک فعالیت می‌کند. تم آثار وی بر پایه نمایش‌های شاد و موزیکال است. این نویسنده و کارگردان تئاتر معتقد است با زبان موزیکال می‌توان ارتباط بهتری با کودکان برقرار کرد و حتی والدین نیز ترغیب می‌شوند تا در کنار فرزندشان نمایش را ببینند.


حضور بزرگسالان

قجر در پاسخ به این‌که آیا بهتر نیست برای تولید نمایش‌های کودکانه از خود کودکان استفاده کرد؟ می‌گوید: این موضوع به شیوه اجرای کارگردان برمی‌گردد، اما من ترجیح می‌دهم از افراد بزرگسال استفاده کنم؛ چراکه با این روش والدین نیز می‌آموزند با کودک خود چگونه رفتار کنند.

این هنرمند زنجانی به محتوای نمایش‌های کودکانه در زنجان اشاره و اظهار می‌کند: تئاتر کودک به طور جسته‌گریخته در زنجان اجرا می‌شود که در اغلب موارد روی اصول نیست و نمی‌توان نظر کلی در این خصوص داد، چراکه بیشتر فعالان در این حوزه نقدپذیر نیستند و کارشناس کودک نیستند.


محتوای نمایش

قجر ادامه می‌دهد: محتوای بیشتر نمایش‌هایم براساس داستان‌های کهن اجرا می‌شود که به‌روز شده‌اند و هنوز طرفداران خود را دارد، مانند نمایش علیمردان‌خان و خروس زری. 
وی می‌افزاید: برای اجرای نمایش‌های کودکان باید به موقعیت اجتماعی توجه کار کرد، به عنوان مثال در شرایط حاضر باید به کودکان حقوق شهروندی را آموخت و یاد داد که چگونه به قوانین احترام بگذارند.


 کمبود نمایشنامه‌نویس

این هنرمند زنجانی سپس از کمبود نمایشنامه‌نویس در زنجان سخن می‌گوید و ادامه می‌دهد: نمایشنامه‌نویس در حوزه کودکان در زنجان به جز یکی دو نفر وجود ندارد و این خلاء سال‌هاست که احساس می‌شود.

قجر به نبود سالن استاندارد در شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: از دیگر مسائلی که ما با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم نبود سالن استاندارد برای اجرای نمایش‌های کودکان است. 

در حال حاضر تئاترها در سالن فرهنگسرای امام (ره) اجرا می‌شود که به هیچ وجه با شرایط کودکان مناسب نیست و از ردیف چهارم به بعد کودکان نمی‌توانند نمایش را ببینند و باید فکری برای این موضوع کرد.وی می‌افزاید: حتی سالن انتظار فرهنگسرا صندلی ندارد تا مدعوین روی آن بشینند یا این‌که گیشه خاصی برای تهیه بلیت وجود ندارد و افراد مجبورند برای تهیه بلیت دور یک میز جمع شوند، اما این تمام داستان نیست، نبود روشنایی مناسب و سیستم گرمایشی از مشکلاتی است که سال‌هاست هنرمندان شهر با آن درگیر هستند. 

قجر ادامه می‌دهد: سالن نمایش کودکان باید مناسب با روحیه آنان و پر از رنگ و لعاب باشد تا کودکان از دیدن آن ذوق کنند و به وجد بیایند.


اهمیت مطالعه و نقد

یکی از کارشناسان حوزه کودک زنجان در مورد ادبیات کودکانه اظهار می‌کند: ما باید این ادبیات را بشناسیم و بتوانیم از جنبه‌های گوناگون تحلیلش کنیم بعد آن را به‌ صورت نمایشنامه درآوریم. این کارها مطالعه درست و پیگیر می‌خواهد. مطالعه درست، علمی، دراماتیک و ژرف کار سختی است. باید بتوانیم مطالعات را به‌صورت نمایشنامه دراماتیزه‌شده ویژه کودک و نوجوان دربیاوریم بعد آن را کارگردانی کنیم. این‌ کار سخت است و ما اهلش نیستیم.

«علی تدین» می‌گوید: متن‌های تکراری یا شبیه به هم و متونی که با نام‌های مختلف اما موضوع‌ها و داستان‌های تکراری و کلیشه‌ای بارها اجرا شده‌اند باید کنار گذاشته شوند و به متونی که از منابع ادبی خودمان نوشته‌شده بهاداده شود. سپس بازخوان‌ها و بازبین‌ها درست انتخاب شوند و به هرکسی متن برای بازخوانی داده نشود. یادمان باشد کسی که کار کودک کرده است دلیلی ندارد که بازبین یا بازخوان خوب و قابل‌اعتنایی باشد؛ چراکه شاید در تمام این سال‌ها ضعیف کار کرده و کسی هم تصحیحش نکرده باشد.
وی می‌افزاید: باید جلسات نقد و بررسی برای کارهای کودک اجباری شود تا گروه‌ها نقاط ضعف و قوت خود را دریابند. بدون نقد درست و حرفه‌ای راه به جایی نخواهیم برد.