داغ سرما بر پیشانی سرزمین خشک

فاطمه رجب‌زاده/ بیرجند - خبرنگار:

 میزان بارندگی در خراسان جنوبی از ابتدای سال آبی جاری فقط 3/0 میلی‌متر گزارش شده است. بارندگی در شرایطی به این میزان رسیده است که بحران 18 ساله خشکسالی رمق کشاورزی منطقه را گرفته است و توان مانده کشاورزان را هم سرمای جان‌سوز زمستان خشک می‌گیرد؛ آذر سال گذشته کاهش دمای ناگهانی تا منفی 7 درجه سانتی‌گراد موجب شد باغ‌های زیادی نابود شود.

  جبران ناچیز خسارت 

یکی از باغدارن فردوس به همشهری می‌گوید: خشکسالی در این سال‌ها موجب هجوم آفت به باغ‌ها و مزارع شده است و از سوی دیگر، خاک را فقیر و هزینه‌های بسیاری به ما تحمیل می‌کند. در نتیجه سرمازدگی سال گذشته مجبور شدیم تعداد زیادی از درختان انار را کف‌بر کنیم. چاره‌ای جز استفاده از این روش برای حفظ درختان وجود نداشت.

محمد احمدی، مبلغ خسارت برآورد شده خشکسالی را دریافت کرده، اما معتقد است میزان خسارت بسیار بیشتر از پولی است که باغداران دریافت می‌کنند.

احمد رضایی کشاورز دیگری است که می‌گوید: خشکسالی و سرمازدگی امان ما را بریده است و حمایت‌های دولتی با حجم خسارت برابری نمی‌کند. 

به گفته او، بسیاری از باغداران دیگر نمی‌توانند ادامه دهند چون از سویی با افت آب چاه‌های کشاورزی مواجه هستند و خشکسالی علاوه بر این موجب هجوم آفات بسیاری به منطقه شده است. از سوی دیگر، سرمای شدید هوا در فصل سرما خسارت‌های سرمازدگی را تحمیل می‌کند و تسهیلات دولتی برای جبران این خسارت‌ها جوابگو نیست.

پیشنهاد برای کاهش خسارت خشکسالی 

مدیر کل مدیریت بحران خراسان جنوبی به همشهری می‌گوید: تداوم 18 ساله خشکسالی در خراسان جنوبی خسارت‌های سنگینی به بخش‌های مختلف وارد کرده و جبران این خسارات بسیار سخت وحتی غیرممکن است. سید ابوالحسن میرجلیلی از ارائه پیشنهادهایی برای دریافت تسهیلات و اعتبار ویژه با هدف جبران بخشی از خسارت خشکسالی خبر می‌دهد که در سفر اخیر رئیس سازمان مدیریت بحران کشور به خراسان جنوبی مطرح شده است. او امیدوار است با پیگیری‌ها این اعتبار به استان پرداخت شود.

خسارت 300 میلیاردی سال 95

دبیر کارگروه مخاطرات کشاورزی استان هم می‌گوید: برای دریافت تسهیلات و اعتبارات خشکسالی در تلاش هستیم اما برای پرداخت اعتبارات سرمازدگی اقدامات خوبی انجام شده و تا کنون 20 هزار پرونده تشکیل شده است.

رضا یزدان‌مهر توضیح می‌دهد: با سرمازدگی آذر سال 95 بیش از 300 میلیارد تومان خسارت به بخش کشاورزی وارد شد. امسال به گفته او، سرمازدگی به شکل نقطه‌ای بوده و بیشترین خسارت به شهرستان‌های فردوس، بشرویه، سرایان، قاین و طبس وارد شده است.

یزدان‌مهر اظهار می‌کند: سال گذشته با تصویب دولت، 100 میلیارد تومان تسهیلات به استان اختصاص یافت و با رایزنی‌های انجام شده 90 میلیارد تومان این مبلغ در حال پرداخت است. 

وی میزان خسارت وارده به فردوس، به عنوان شهرستانی که بیشترین خسارت را دید، 30 میلیارد تومان عنوان می‌کند و می‌گوید: 25 میلیارد و 500 میلیون تومان برای مرحله اول به خسارت‌دیدگان در این شهرستان پرداخت می‌شود.

سرمازدگی 80 درصد باغ‌های فردوس

مدیر جهاد کشاورزی فردوس هم می‌گوید: 80 درصد درختان ما بر اثر سرمای آذر سال گذشته خسارت دیده‌اند، اما پاییز امسال هم پاییز خوبی برای کشاورزان نبود. علیرضا محمیز ادامه می‌دهد: تسهیلات کشاورزان در حال پرداخت است و از مهر در حال توزیع هستیم، منتظریم بقیه کشاورزان ثبت نام و همه از این تسهیلات استفاده کنند.

افزایش60 درصدی خسارت خشکسالی

همان طور که گفته شد، همه مشکل مربوط به سرما نیست. رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی از افزایش 60 درصدی خسارت خشکسالی به بخش کشاورزی خبر می‌دهد و می‌گوید: سال زراعی گذشته، خشکسالی بیش از ۵۳۶ میلیارد تومان به بخش کشاورزی استان خسارت زد در حالی که این رقم در سال زراعی 94-95 حدود ۲۲۹ میلیارد تومان بود.

هاشم ولی‌پور مطلق درباره خسارت سرمازدگی به استان هم توضیح می‌دهد: تغییر ناگهانی دما در این استان تاکنون 13 میلیارد و 600 میلیون تومان خسارت به محصولات کشاورزی وارد کرده که 10 میلیارد و 600 میلیون تومان آن مربوط به پاییز امسال است.

وی با بیان اینکه سرمازدگی هزار و ۴۰۰ هکتار از زمین‌های باغی استان را تحت تاثیر قرار داده است، می‌افزاید: این محصولات شامل گردو، انجیر، زعفران و محصولات گلخانه‌ای بوده است. رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی همچنین به خسارت سرما به ۸۰۰ هکتار از زمین‌های زراعی استان هم اشاره و اظهار می‌کند: این خسارت‌ها بیشتر به محصولاتی از جمله گندم، جو و کلزا وارد شده است.

به همین دلیل هم است که رضا یزدان‌مهر، دبیر کارگروه مخاطرات کشاورزی خراسان جنوبی، بار دیگر از کشاورزان می‌خواهد به سمت تغییر الگوی کشت حرکت کنند و همیشه از آخرین خبرهای مربوط به کشاورزی نوین و راه‌های مقابله با سرما و خشکسالی مطلع شوند.

خراسان جنوبی در صدر جدول کاهش بارندگی

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی درباره کاهش بارندگی در حوضه آبریز بیرجند می‌گوید: از ابتدای سال آبی امسال تاکنون در بیرجند کسری مخزن به منفی 95/7 میلیون متر مکعب رسیده است و 90 درصد از ظرفیت سدهای استان خالی‌اند. حسین امامی توضیح می‌دهد: با توجه به تداوم خشکسالی‌ها و تأثیرگذاری آن بر کمیت و کیفیت آب‌های زیرزمینی هر سال با افت مداوم سطح آب و کاهش آبدهی چاه‌ها مواجهیم به طوری که امکان برداشت کنونی آب 845 لیتر بر ثانیه کمتر از میزان مجوز بهره‌برداری  است.