جای خالی روابط چهرهبهچهره در کلانشهرها
شهلا کاظمیپور | جامعهشناس
عوامل متعددی در شکلگیری روابط اجتماعی و تعمیق و تقویت آن وجود دارد.چنین روابطی از آبادیهای کوچک تا کلانشهرها دیده میشود. نکتهای که در این زمینه وجود دارد تفاوت این ارتباط در جوامع کوچک و بزرگ است. طبیعی است که در مناطق کوچک، چنین ارتباطاتی به سبب تعلقات خویشاوندی، شناخت مردم و اطمینان ناشی از آن و نیاز به همکاری و همیاری قویتر و طبیعیتر است. جوامع کوچک به هیچکس اجازه تخلف نمیدهد؛ چرا که روابط چهرهبهچهره متخلفان را به زودی رسوا میکند و چنین کسانی از سوی جامعه طرد و بایکوت میشوند. از سوی دیگر خویشاوندی و نسبتهای نسبی و سببی به نفع آرامش و تعامل در جامعه عمل میکنند.طبیعی است که چنین عواملی در شهرهای بزرگ محلی از اعراب ندارند. افراد از قومیتها و شهرهای مختلف در کنار هم کار و زندگی میکنند، بدون اینکه همدیگر را بهخوبی بشناسند. ممکن است کسی همسایهاش را در خیابان ببیند و نشناسد، اما با کسی که هر روز در مترو میبیند خوش و بش و درددل کند. طبیعتاً آشناییها در شهرهای بزرگ به سختی ریشهدار میشوند و سایه بیاعتمادی همواره بر سر بسیاری از ارتباطات سنگینی میکند. با ورود فضای مجازی به زندگی مردم تا حدی امکان ارتباطات کلامی فراهم شده است اما چنین ارتباطاتی آنقدر ضعیف و شکننده است که نمیتوان اثرات آن را جدی گرفت. در عوض NGOها و تشکلهای اجتماعی میتوانند محل و فرصت خوبی برای تعاملات سالم و سازنده باشند؛تعاملاتی که هم همدلی اعضا را سبب میشوند و عاملی هستند برای اقدامات نیکوکارانه و انساندوستانه در جامعه.