گزارش
ژنرال‌ها به اصلاحات کمک نمی‌کنند
نیم‌قرن بعد از جنبش 1968فرانسه، درخواست‌های اعتراضی، از اخراج ژنرال‌ها به بازگشت آنها چرخش پیدا کرده است
جواد نصرتی/ خبرنگار
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، سرانجام برابر معترضانی که با نام جلیقه‌زردها شناخته می‌شوند کوتاه آمد و وعده داد نه‌تنها حداقل دستمزد را افزایش می‌دهد، بلکه طرح جنجالی افزایش مالیات خود را هم لغو می‌کند.
عقب‌نشینی آشکار دولت فرانسه در برابر شورش‌های معترضانی که خیابان‌ها را به‌خصوص در پاریس به صحنه جنگ تبدیل کرده بودند، احتمالا جلیقه‌زردها را آرام خواهد کرد. این شورش که در هفته‌های اخیر بارها با جنبش اعتراضی ماه مه 1968مقایسه شده است، در تاریخ شورش‌های خیابانی فرانسه، که البته لیست بلند بالایی هم دارد در کنار اعتراض‌های 1968یکی از موارد برجسته خواهد بود. اما شورش جلیقه‌زردها با وجود شباهت‌های ظاهری‌اش با جنبش اعتراضی 1968، تعارض‌های بنیادینی با آن دارد.
نرمش برابر خواست عمومی
مکرون که در ابتدا بر طرح مالیاتی خود پافشاری می‌کرد، همچون شارل دوگل، رئیس‌جمهور فرانسه در دوران جنبش سال 1968مجبور نشد به پایگاه نظامی در خارج از کشور فرار کند اما در نهایت، همچون او به خواست عمومی تن داد. نرمش ژنرال دوگل برابر درخواست‌های دانشجویان و نزدیک به 11میلیون کارگری که آنها را با اعتصاب همراهی می‌کردند، در نهایت ساختار اجتماعی فرانسه‌ای را که در آستانه یک جنگ داخلی و انقلاب بود برای همیشه عوض کرد و جنبش‌ها و احزاب سوسیالیستی را به بازیگران جدی دهه‌های بعدی دنیای سیاست در فرانسه تبدیل کرد. همچون مکرون، او هم در ابتدا رویکردی سرسختانه از خود نشان داد اما زمانی که متوجه شد خواست عمومی مردم کشورش، همان چیزی است که حاضرند خیابان‌ها را به خاطرش به آشوب بکشانند، کوتاه آمد. مکرون هم پیش‌تر گفته بود که طرح‌های مالیاتی‌اش برای آینده کشورش ضروری و حیاتی هستند اما حالا همچون دوگل، گفتمانی که روی سنگفرش خیابان‌های پاریس مطرح شده بود را قبول کرده و کوتاه آمده است.
اقتدارگرایی در میان جلیقه‌زردها
با وجود شباهت در چگونگی ابراز اعتراض‌ها و سرانجامشان، شورش جلیقه‌زردها و جنبش 1968، تفاوت‌های بنیادینی با هم دارند و حتی گاهی در مقابل هم قرار می‌گیرند. به گزارش گاردین، دانیل کان‌ـ‌‌‌بندیت، یکی از رهبران جنبش 1968که حالا یکی از مشاوران نزدیک امانوئل مکرون است، مقایسه این جلیقه‌زردها با جنبشی که خودش یکی از قهرمانان آن بوده است را نادرست می‌داند؛ از نظر او جنبش جلیقه‌زردها تنها انقلابی نیست که به اقتدارگرایی تمایل دارد. او که در دوران جنبش 1968 به‌خاطر تمایلات چپ و رنگ موهایش به دنی قرمزه معروف بود، حالا یکی از فعالان سرشناس سبزها در فرانسه، آلمان و بلژیک است. مکرون در ابتدای کارش، وزارت محیط‌زیست را به او پیشنهاد کرد که البته کان-بندیت آن را رد کرد.
او درباره تفاوت‌های جنبش 1968و جلیقه‌زردها می‌گوید: «این جنبش با مه 68کاملا تفاوت دارد. آن موقع، ما می‌خواستیم از شر یک ژنرال (شارل دوگل) خلاص شویم اما این مردم، می‌خواهند یک ژنرال را سر کار بیاورند.» اشاره او به ژنرال پیرلدو ویلیر، رئیس سابق ستاد نیروهای مسلح فرانسه است که به‌خاطر اختلاف با مکرون در تابستان 2017 استعفا داد اما مخالفان می‌خواستند به‌عنوان نخست‌وزیر سر کار برگردد.
او درباره تفاوت‌های درگیری‌ها هم می‌گوید: «هیچ‌کس در سال 68افرادی که خواهان گفت‌وگو بودند را به مرگ تهدید نمی‌کرد. همه آنهایی که فکر می‌کنند این (شورش‌ها) یک انقلاب دست‌چپی است، سخت در اشتباهند؛ این شورش‌ها بیشتر به راست متمایل است. تهدید دیگران به مرگ، نشانه‌ای از اقتدارگرایی راست است. من می‌شنوم که برخی می‌گویند این (شورش) جنبش اعتراضی مردم است اما اینها همان مردم عادی‌ای هستند که ترامپ را به قدرت رساندند. ما در سال 1933در آلمان دیدیم که مردم عادی چه کردند. مردم عادی همیشه خوب نیستند.»
کان-بندیت با وجود اینکه دوست و مشاور مکرون است، ابایی از انتقاد از او هم ندارد. او معتقد است که شعارهای انتخاباتی مکرون محقق نشدند و او نتوانست آنطور که انتظار می‌رفت به «ناعدالتی، نابرابری و شکاف اجتماعی» رسیدگی کند. او معتقد است، جلیقه‌زردها اعتراض‌های بحقی دارند که دولت باید به آنها رسیدگی کند.
از نظرکان-بندیت سوزاندن خودروها امری کاملا فرانسوی است اما این شورش‌های اخیر «خطرناک و ترسناک» هستند؛ «جنبش‌های اعتراضی بخشی از دی‌ان‌ای فرانسه هستند اما ما هرگز چنین خشونت افراطی‌ای را ندیده بودیم. سوزاندن مدارس توسط دانش‌آموزان و به آتش‌کشیدن ساختمان‌هایی که مردم در آن هستند، واقعا وحشتناک است.»
مکث
مکرون: می‌دانم باعث رنجش شما شده‌ام
رئیس‌جمهور فرانسه، سرانجام انتظارها را در فرانسه برآورده کرد و در یک سخنرانی تلویزیونی به جلیقه‌زردها وعده داد که با اقدامات اضطراری، رضایت آنها را جلب کند و به ناآرامی‌ها در کشورش پایان دهد.
به گزارش بی‌بی‌سی، او به معترضان وعده داد که حداقل دستمزدها را افزایش دهد و مالیات‌های جنجالی را لغو کند. مکرون خطاب به مردم فرانسه گفت که خشم عمیق و مشروع آنها را درک می‌کند. او اعتراف کرد که موفق نشده بعد از انتخابات راه‌حل‌ها را بموقع پیدا کند؛ «شاید این احساس را به شما داده‌ام که نگران شرایط نبوده‌ام و اولویت‌های دیگری داشته‌ام. من مسئولیت خودم را قبول می‌کنم. می‌دانم که با کلماتم، باعث رنجش بعضی از شماها شده‌ام.»
او البته از خشونت‌ها هم انتقاد کرد و گفت: «هیچ خشمی حمله به پلیس و خسارت وارد کردن به مغازه‌ها و ساختمان‌های عمومی را توجیه نمی‌کند؛ جایی که خشونت آزاد شود، آزادی به پایان می‌رسد.»
مکرون همچنین گفت که برنامه‌های دولت برای افزایش مالیات بازنشستگان را قطع می‌کند و کارفرماها موظف می‌شوند در پایان سال، پاداشی معاف از مالیات به کارمندان خود بدهند.
