گرانی این روزها در هر بازاری بیش از هر چیز دیگری خودنمایی می‌کند. اگر بخواهیم قیمت بسیاری از کالاهایی را که اکنون در بازار عرضه می‌شوند با قیمت سال گذشته آن قیاس کنیم، خواهیم دید که در برخی اقلام با افزایش چندین برابری قیمت روبه‌رو هستیم که نمونه بارز آن قیمت رب گوجه‌فرنگی است.روزی که زمزمه افزایش این کالا در بازارها پیچیده شده بود، قیمت گوجه‌فرنگی بالای 7 هزار تومان بود، اما اکنون که قیمت رب گوجه‌فرنگی در هر کیلو کمتر از 16 هزار تومان نیست، قیمت گوجه‌فرنگی بسیار پایین‌تر از زمان گران شدن رب گوجه فرنگی است.

برای تنظیم قیمت‌ها در بازار هم حرکتی از سوی کسی دیده نمی‌شود. فرض را بر این بگذاریم با بالا رفتن قیمت گوجه‌فرنگی، بی‌شک تولید رب هم گران‌تر تمام می‌شد، پس چرا اکنون که قیمت گوجه‌فرنگی کاهش یافته، قیمت رب همچنان ثابت مانده است؟ البته این فقط مشتی نمونه خروار است. مردم در بازارها پول گزافی می‌دهند برای کالاهایی که دلیل گرانی آنها بر کسی چندان آشکار نیست. با وجود تورم حاکم، هر روز قدرت خریداران کمتر و جولان تورم و گرانی در بازارها بیشتر می‌شود. در این رابطه گزارش‌های همشهری از میزان گرانی و تورم حاکم بر بازارهای گیلان، مازندران و گلستان را در ادامه بخوانید.


 

  گیلان  

وضعیت تورم در گیلان

نرخ تورم در گیلان به طور نسبی از دیگر استان‌ها کمتر است

 فرشته رضایی|  رشت-خبرنگار:

این روزها نبض بازار در همه جای کشور کند می‌زند. گیلان هم از این قاعده مستثنا نیست؛ اگر چه رنگارنگی بازارهای محلی استان دست خالی برگشتن را برای مردم استان غیرممکن می‌کند، اما جز محصولات بومی و محلی، بقیه اقلام در ویترین بازارهای استان همچنان قیمت بالایی دارند و از مشتری زیادی برخوردار نیستند. 
قیمت انواع مواد و کالاهای اساسی و خدماتی در رشت بالاست. هر چند که مرکز آمار ایران گزارش داده که نرخ تورم در گیلان به نسبت کمتر از دیگر استان‌هاست. 

براساس اعلام مرکز آمار ایران شاخص قیمت کل یا تورم برای خانوارهای شهری کشور در آبان امسال 3/147 بوده که نسبت به ماه قبل 6/2 درصد افزایش نشان می‌دهد. درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه در سال قبل 5/34 درصد است که نسبت به ماه قبل (4/32 درصد) 1/2 درصد افزایش داشته است. همچنین نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به آبان امسال نیز به 6/15 درصد رسید که نسبت به ماه قبل (4/13 درصد) 2/2 درصد افزایش نشان می‌دهد.


گیلان با 5/1درصد تورم 

در بین استان‌هایی که کمترین نرخ تورم ماهانه را به نام خود ثبت کرده‌اند، همدان با نرخ 4/1 درصد در میان 31 استان کمترین رشد تورم را داشته است. استان‌های گیلان با 5/1درصد، قزوین با 6/1 درصد، مازندران با 7/1 درصد و خوزستان با 9/1درصد نیز به ترتیب پس از همدان کمترین تورم ماهانه را تجربه کرده‌اند. نرخ تورم ماهانه تهران نیز 8/2درصد بوده که 2/0 درصد بالاتر از تورم ماهانه کل بوده است.

در استان‌هایی که کمترین نرخ تورم ماهانه خوراکی را داشته‌اند، در ابتدا نام قزوین دیده می‌شود که تورم آن یک درصد رشد داشته است. در رتبه دوم نیز استان‌های خوزستان و همدان با 1/2 درصد، در رتبه سوم گیلان با 8/2 درصد و در رتبه چهارم استان‌های مازندران، لرستان و ایلام به صورت مشترک تورم 2/3 درصدی داشته‌اند.

با این حال گرانی همچنان در بازار جولان می‌دهد. قیمت مرغ پس از یک دوره نسبتا کوتاه با ثبات در حال حاضر به مرز ۱۲ هزار تومان رسیده است و بسیاری از شهروندان در تامین آن دچار مشکل هستند. قیمت گوشت هم به کیلویی حدود ۷۰ هزار تومان رسیده است. 

دست‌های خالی مشتریان

گشتی در بازار بزرگ رشت نشان می‌دهد که میوه و تره‌بار نیز در این گرانی سهیم دارند. خیار با کیلویی ۶ هزار تومان، گوجه فرنگی ۷ هزار تومان و موز با ۱۵ هزار تومان جزو گران‌ترین‌ها هستند. 
قیمت انواع زیتون بین ۹ تا ۱۷ هزار تومان نوسان دارد و به گفته فروشندگان رکود عجیبی در بازار حاکم است.

«رامین پناهی» فروشنده زیتون و ترشی در بازار رشت می‌گوید: همه‌ساله پاییز که می‌شد باید ظرف‌های بزرگ زیتون را پر می‌کردیم و مدام مشتریان و مسافران تقاضای زیتون، روغن زیتون، ترشی یا گردو می‌کردند. ولی حالا اینطور نیست. دست ما نبوده که گران کنیم. گران شده و گران هم می‌خریم. به عنوان مثال گردو کیلویی ۹۵ هزار تومان شده، با پوست هم کیلویی حدود ۶۰ هزار تومان است. کارگر و کارمند چقدر دستمزد دارند که بتوانند گردو بخرند؟ قبلا وقتی مردم به این بازار می‌آمدند، با دست پر بازمی‌گشتند اما الان وضعیت خیلی بد شده است.

«صادق جعفرپور» سال‌هاست که در رشت میوه‌فروشی دارد. وی بیان می‌کند: قبلا انواع میوه را برای فروش می‌آوردم، اما در حال حاضر فقط نارنگی و پرتقال می‌آورم چون کسی نمی‌تواند موز، آناناس و انار بخرد. وضعیت اقتصادی خیلی بد شده و اگر واقعا دلیل گرانی این میوه‌ها برخی افراد هستند، بهتر است دولت با آنها برخورد کند.


خرید اسکلت به جای مرغ

«حبیب رضامند» که در بازار رشت مرغ‌فروشی دارد هم می‌گوید: فروش مرغ بسیار کم شده است. نمی‌دانیم قیمت‌ها روزانه چقدر تغییر می‌کنند و مرغ‌ها را به چه قیمتی باید بخریم. 
وی ادامه می‌دهد: مردم قبلا نمی‌توانستند گوشت بخرند، به همین دلیل مرغ می‌خریدند، اما حالا مرغ را هم نمی‌توانند بخرند. جلوی مغازه مقادیر زیادی اسکلت مرغ و گردن و پای مرغ را برای فروش گذاشته‌ام. متاسفانه بسیاری افراد می‌آیند و اینها را می‌خرند که برای ما بسیار دردناک است. 


رب گوجه فرنگی در صدر گرانی‌ها 

بر اساس آنچه مرکز آمار ایران در گزارشی جداگانه اعلام کرده است، مواد خوراکی بالاترین تورم را به خود اختصاص داده است. 
بر همین گزارش حاکیست، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه مشابه در سال گذشته (آبان ١٣٩٦) مربوط به رب گوجه فرنگی با 4/244 درصد و موز با 7/165 درصد و سیب درختی زرد با 6/103 درصد افزایش بوده است.
بر اساس نتایج به دست آمده در آبان ماه امسال بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه گذشته، مربوط به خیار با 8/33 درصد، شیر پاستوریزه با 1/12 درصد و موز با 5/7 درصد افزایش بوده است. در این ماه پرتقال محصول داخل 27/0 درصد و سیب‌زمینی 1/16 درصد نسبت به ماه قبل کاهش قیمت داشته‌اند.


گلایه شهروندان

«محبوبه افضلی» که فرزند دانش‌آموز دارد هم از گرانی کالا و پوشاک و نوشت‌افزار گلایه می‌کند. 
وی می‌گوید: قیمت چند قلم کالای خرد زیر ۱۰۰ هزار تومان نیست و از سوی دیگر برخی هزینه‌ها هم 2برابر شده است. مثلا سال گذشته ۷۰ هزار تومان هزینه سردیس مدارس را می‌دادیم، الان ۱۳۰ هزار تومان شده است.
وی بیان می‌کند: به جز اینها هزینه مواد خوراکی و اخیرا هم قیمت نان افزایش یافته و در این بین شهروندان هستند که زیر بار فشار گرانی له می‌شوند. ضمن این‌که برای کودک زیر ۵ساله‌ام هم باید پوشک بخریم و قیمت آن در فروشگاه‌های زنجیره‌ای کمتر از ۶۵ هزار تومان نیست. 


استرس هزینه درمان

«نصیبه فرهی» دیگر شهروندی است که خانه‌دار بوده و شوهرش کارگر ساختمانی است. وی می‌گوید: به علت‌ کاهش ساخت و ساز، کار شوهرم‌ کم شده است و چندروز در ماه کارگری روزمزد انجام می‌دهد تا پولی به دست بیاورد. 

فرهی بیان می‌کند: هفته پیش فرزندم سرمای شدیدی خورد که به پزشک مراجعه کردیم. ویزیت پزشک درمانگاه ۲۰ هزار تومان بود. ۳۵ هزار تومان هم هزینه دارو شد و ۲۴ هزارتومان هم هزینه تزریقات سرم و آمپول‌هایی که داخل سرم زد. یعنی برای سرماخوردگی ۱۰۰ هزارتومان خرج شد.. در این بین بیمارستان‌های دولتی مانند رازی و پورسینا هم هستند، اما جمعیت زیاد است و از طرفی تخت خالی هم ندارند.‌ 
وی اظهار می‌کند: خودم‌ ناراحتی اعصاب دارم. قرص دپاکین ایرانی که ارزان‌تر است هیچ‌‌جا پیدا‌ نمی‌شود، اما قرص دپاکین خارجی را بعد از کلی جست‌وجو پیدا کردم و در داروخانه به 2برابر قیمت یعنی ۴۵هزار تومان خریدم. جز استرس قیمت، استرس پیدا نشدن دارو هم داریم.


قیمت‌های نجومی  اجاره مسکن و مغازه 

در شهری مانند رشت اجاره مغازه هم قیمت بسیار بالایی دارد. گشتی در مرکز خرید گلسار که در بالاترین نقطه شهر قرار دارد، نشان می‌دهد در چندماه اخیر بیش از ۲۰ مغازه تعطیل شده‌اند. 
«بهروز صفابخش» که مغازه‌دار است، می‌گوید: مدتی در میدان شهرداری رشت مغازه داشتم و ماهی ۱۲میلیون تومان اجاره می‌دادم. در آنجا کفش می‌فروختم. با چه قیمتی باید کفش می‌فروختم تا بتوانم ۲۰۰ میلیون تومان پول پیش و ۱۲ میلیون تومان ماهانه اجاره بدهم؟ به ناچار تعطیل کردم.
این قیمت در گلسار که مدتی به صورت شراکتی در آن کار می‌کردم، 2برابر است و ماهی ۳۰ میلیون تومان طلب می‌کنند. پس فروشنده ناچار است قیمت اجناس را بیشتر کند. در حال حاضر اغلب مغازه‌های بالای شهر در حال خالی شدن هستند.

«علی ثابتی‌راد» صاحب یک بنگاه ملکی در میدان سرگل رشت هم در مورد قیمت اجاره مسکن بیان می‌کند: از ابتدای امسال و به تدریج از اواسط مردادماه به تدریج از تعداد خانه‌هایی که رهن کامل باشند، کاسته شد و همه دنبال کرایه خانه‌اند. به نحوی که مالکان حاضرند پول پیش خانه را ۲۰ میلیون تومان بگیرند اما آن را ماهانه تا یک میلیون تومان هم اجاره بدهند. 

وی ادامه می‌دهد: بسیاری از خانواده‌ها هم مجبور به سکونت در محلات حاشیه شهر شده‌اند. قیمت مسکن رشد فزاینده‌ای داشته و ساخت‌و‌ساز کاهش یافته است. امسال قیمت رهن خانه ۷۰ متری نوساز مثلا در خیابانی مانند معلم کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان نبود. در حال حاضر کرایه‌ها در مناطق پایین شهر افزایش داشته و از ۵۰۰ هزار تومان شروع می‌شود. 

 

  مازندران   

 

مازندران در جمع ارزان‌ترین استان‌ها

آمارهای مرکز آمار ایران، مازندران را در دسته استان‌های دارای تورم پایین‌تر نسبت به سایر استان‌ها قرار داده است

اشکان جهان‌آرای|   ساری-خبرنگار:

وضعیت اقتصادی کشور در یک سال گذشته به دلیل نوسانات نرخ ارز به شکل قابل توجهی تغییر کرده است؛ تغییراتی که فشار زیادی روی اقشار مختلف وارد کرده و سبب شده تا قدرت خرید مردم نیز کاهش یابد. تورم که تا حد قابل قبولی نسبت به اوایل دهه90 و اواخر دهه80 کنترل شده بود، به دلیل آشفتگی بازار ارز بار دیگر افسارگسیخته شد و همین امر آشفتگی‌هایی را در بازار به دنبال داشت. تولیدکنندگان محصولات مختلف به دلیلی گرانی با کمبود مواد اولیه مواجه شدند، برخی تولیدکنندگان قیمت‌ها را افزایش دادند و برخی عرضه‌کنندگان هم پیش‌دستی کردند و قبل از آن‌که تولیدکننده به افزایش قیمت اقدام کند، قیمت‌ها را افزایش دادند. این وضعیت در هر نقطه از کشور به شکلی دیده شد. فرایندی که هنوز هم در بازار و سبد خانوار دیده می‌شود و دولت نیز تلاش زیادی برای کنترل و مهار آن انجام می‌دهد.

وضعیت بازار به گونه‌ای است که تقریبا نمی‌توان کسی را از وضعیت موجود و روند قیمت‌گذاری‌ها راضی دید. افزایش قیمت املاک در مازندران طی 8 ماه اخیر نشان می‌دهد که تورم به بخش مسکن و زمین نیز در این استان سرایت کرده است؛ تورمی که با استقبال خریداران غیربومی زمین و خانه در مناطقی از مازندران نیز مواجه شد.


تولیدکننده، فروشنده و خریدار ناراضی

گشتی که در بازار بزنیم می‌بینیم هم فروشنده ناراضی است و هم خریدار. نارضایتی تولیدکننده هم در چنین شرایطی آشکار و قابل پیش‌بینی است. یکی از فعالان حوزه مواد غذایی و خواربار در قائمشهر در این‌باره می‌گوید: شرایط بازار اصلا مناسب نیست. قیمت‌ها ثبات ندارند و هر روز شاهد تغییر نرخ برخی محصولات هستیم. در فروشگاهم بیش از هزار نوع مواد غذایی، بهداشتی و برخی لوازم مصرفی منازل را عرضه می‌کنم. به همین دلیل هر روز در جریان تغییرات نرخ عمده محصولات مورد نیاز خانوارها هستم.
«علی آرایی» با بیان این‌که تورم در اجزای اقتصاد روزمره مردم احساس می‌شود، اظهار می‌کند: کنترل عرضه درست محصولات به مردم بر اساس قیمت‌های خرید متفاوت، در این شرایط کار دشواری است. سعی می‌کنم هر محصول را بر اساس قیمتی که به دستم رسیده و با تعرفه سود قانونی به دست مشتریان برسانم. به همین دلیل گاهی یک محصول با چند قیمت در فروشگاهم وجود دارد. این وضعیت شکل ساده‌ای از تورم را نشان می‌دهد.
وی می‌افزاید: در این بین برخی فروشندگان در صنوف مختلف نیز بر افزایش قیمت‌ها تاثیر می‌گذارند. متأسفانه تخلفاتی انجام می‌شود که خوشایند نیست و در نهایت به زیان کل جامعه تمام خواهد شد. اظهارات این فروشنده اشاره‌ای مستقیم به تغییر روزانه یا هفتگی قیمت برخی محصولات پرمصرف مانند مواد غذایی یا بهداشتی است؛ چالشی که مدیریت اقتصاد در خانوارها را با مشکل مواجه کرده است.


تورم خودساخته

یکی از شهروندان ساکن فریدونکنار در این‌باره می‌گوید: در مناطق گردشگرپذیر مازندران شرایط به مراتب حادتر از سایر نقاط است. حضور مسافران و گردشگران سبب می‌شود که طبق روالی مرسوم و البته نادرست، برخی فعالان صنوف مختلف اقدام به افزایش غیرقانونی قیمت‌ها کنند. این روند به مرور بر هزینه‌های زندگی در این منطقه می‌افزاید.

«مریم خاچکی» می‌افزاید: دست روی هر کالایی که بگذاریم با افزایش قیمت آن مواجه خواهیم شد. فرقی هم ندارد که خرید کالا باشد یا خدمات. همه اقشار و صنوف به نوعی برای این‌که کاستی‌های مالی خود را جبران کنند، اقدام به افزایش قیمت کرده‌اند. گران شدن خودسرانه نان در نانوایی‌های آزادپز یکی از این نمونه‌هاست. گاهی در سایر اقشار نیز فروشندگان خودشان اقدام به افزایش قیمت می‌کنند.از نظر مردم و حتی برخی مسئولان و کارشناسان این یک حقیقت است که بخشی از تورم موجود حاصل بعضی تخلفات است که تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان به طور خودسرانه انجام می‌دهند.

آمارها نیز نشان می‌دهند که تخلفات منجر به تورم در بازار چقدر است. به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران بیشترین شکایات دریافتی این سازمان مربوط به گرانفروشی است. تقلب و درج نکردن قیمت و کم‌فروشی پس از گرانفروشی در مازندران هم مورد شکایت شهروندان قرار گرفته‌اند.


افزایش تخلفات فروشندگان

«محمد محمدپور عمران» می‌گوید: از ابتدای سال 1397 تا پایان آبان، 5 هزار و 210 گزارش مردمی از تخلفات فعالان صنفی به این سازمان ارائه شده که 2 هزار و 921 مورد تلفنی، 783 مورد حضوری و بقیه گزارش‌ها به صورت کتبی یا از طریق سامانه پیامگیر بود. حدود 80 درصد این گزارش‌ها نیز مورد رسیدگی قرار گرفت که طی آن، 2 هزار و 57 گزارش منجر به کشف تخلف شد.

این آمارها زمانی بر اظهارات شهروندان و مصرف‌کنندگان مبنی بر افزایش تخلف توسط صنوف مختلف برای بالا بردن قیمت‌ها و سود بیشتر مهر تأیید می‌زند که با آمار سال گذشته مقایسه شود. بر اساس آمارهای سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران، از ابتدا تا پایان آبان سال 1396 تعداد گزارش‌های مردمی اعلام شده به این سازمان مبنی بر تخلف واحدهای صنفی، 3 هزار و 958 مورد بود که این آمار افزایش هزار و 252 موردی گزارش‌های تخلف در بازار مازندران را نشان می‌دهد. بسیاری از شهروندان معتقدند که این روند در کنار چالش‌های واقعی تولید و مسائل اقتصادی موجود، شرایط را برای آنان در تأمین مایحتاج زندگی دشوار کرده است.


نرخ تورم در مازندران

در حالی که مردم استان فرایند افزایش قیمت‌ها را دلیلی بر بالا بودن تورم در استان می‌دانند، آمارهای مرکز آمار ایران، مازندران را در دسته استان‌های دارای تورم پایین‌تر نسبت به سایر استان‌ها قرار داده است. ابتدای ماه جاری مرکز آمار ایران با انتشار گزارشی وضعیت تورم را در جغرافیای استانی تشریح کرد. طبق تعاریف، تورم برآورد قابل اعتماد از میانگین افزایش سطح عمومی قیمت کالا و خدمات مصرفی است که به تفکیک مناطق جغرافیایی قابل محاسبه است. به عبارتی تورم در هر منطقه می‌تواند با تورم در سایر مناطق بسته به یکسری معیارها مانند ضریب اهمیت اقلام مورد نیاز خانوارها در هر استان، تفاوت‌هایی داشته باشد.

بر اساس گزارشی که مرکز آمار ایران از جغرافیای استانی نرخ تورم منتشر کرد، میانگین نرخ تورم ماهانه کشور 6/2درصد است که مازندران در قسمت‌های انتهایی این جدول قرار دارد. مازندران پس از همدان، گیلان و قزوین، چهارمین استان کشور است که کمترین میزان تورم از نگاه مرکز آمار ایران در آن ثبت شده است. این استان در تورم هزینه غذا نیز در حالی که میانگین نرخ تورم آبان کل مواد غذایی 1/4 درصد ثبت شده، با تورم 2/3 درصدی در این بخش همراه با لرستان و ایلام در رتبه چهارم کمترین میزان تورم هزینه مواد غذایی کشور قرار گرفته است. 

تورم نقطه‌ای کشور در آبان 3/50 درصد اعلام شده، تورم نقطه‌ای مازندران در این ماه 1/43 درصد گزارش شده که کمترین میزان تورم نقطه‌ای مواد خوراکی است. این یعنی مازندران نسبت به آبان سال گذشته در بین تمام استان‌های کشور، کمترین میزان تورم مواد غذایی را داشته است. یکی از دلایل این وضعیت را فراوانی مواد غذایی در مازندران و مولد بودن این استان در بسیاری از شاخه‌های مواد غذایی عنوان می‌کنند، اما مردم استان و حتی کسبه معتقدند که تورم بسیار زیادی در بازار استان وجود دارد.


تثبیت بازار

مسئولان و کارشناسان می‌گویند که دلیل این اختلاف نظر بین آمارها و اظهارات مردم، تفاوتی است که بین سنجش تورم در ذهن مردم و نگاه کارشناسان آمار وجود دارد. از نگاه کارشناسان و متخصصان، تورم یعنی «افزایش سطح عمومی قیمت‌ها» که مقدار عددی آن با «رشد شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی» برابر است. معیار قرار دادن چند کالا در نگاه جامعه برای محاسبه تورم نقطه‌ای است که سبب اختلاف آمارهای ذهنی جامعه با آمارهای رسمی می‌شود. 
در حالی که مرکز آمار نرخ انواع تورم را براساس محاسبه 475 نوع کالا و خدمات محاسبه می‌کند، معمولا افراد جامعه تورم را براساس کالاها و خدمات مصرفی خود که عمدتا به چند نوع محدود است، تخمین می‌زنند. در این بین قیمت‌های ثابت‌مانده یا احتمالا کاهش‌یافته را محاسبه نمی‌کنند.

شهروندان معتقدند با هر آمار و فرمولی که باشد، نمی‌توان منکر گرانی‌های گسترده و افزایش قیمت‌ها شد. این موضوع را مدیر نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت  مازندران نیز تأیید می‌کند و معتقد است که بازار مازندران نیز مانند بازار سراسر کشور، نوسان‌هایی را از شرایط اقتصادی موجود تجربه کرده است.

«حسین اصغرزاده» در گفت‌وگو با همشهری افزایش قیمت‌ها را انکارناپذیر عنوان می‌کند و می‌افزاید: فشاری که بر مصرف‌کننده در استان‌های دیگر وجود دارد در مازندران هم هست. افزایش قیمت‌ها در مازندران حتی شاید به دلیل مسافرپذیر بودن در برخی موارد بیشتر از سایر استان‌های کشور هم باشد، اما نمی‌توان منکر آمارهای ارائه شده از مرکز آمار ایران در مورد پایین‌تر بودن نرخ تورم در مازندران بود؛ چراکه بر اساس معیارهای علمی تخصصی است.
وی با بیان این‌که تفاوت نرخ تورم بین استان‌ها عدد و رقم بسیار بالا و قابل توجهی نیست، اظهار می‌کند: به نظر می‌رسد بازار استان در حال حاضر روند تثبیتی خود را طی می‌کند. فشارها برای تقاضای کالا و خدمات کاهش یافته و بازار روند طبیعی خود را پشت سر می‌گذارد. البته بعضی از کالاها و خدمات در تعرفه‌های قیمتی بالا تثبیت شدند. با این حال نوسان قیمتی چندان بر بازار حاکم نیست. امیدواریم که وضعیت بهتر شود و بازار استان در حالت آرام‌تری به کار خود ادامه دهد.


 

  گلستان  

 

تداوم گرانی‌ها  در گلستان

یک کارشناس اقتصاد: در کالاهایی که دولت بر آنها کنترل دارد شاهد گرانی نیستیم، اما این کالاها معمولا در سبد روزانه خرید وجود ندارند

ستاره حجتی|   گرگان-خبرنگار :


اگر تورم با این تعریف متداول آن یعنی روند فزاینده و نامنظم افزایش قیمت‌ها را بپذیریم، متوجه می‌شویم که چرا معمولا شهروندان برای اطلاع از نرخ تورم بدون آن‌که حتی تعریف دقیقی از آن داشته باشند، پیگیر خبر آن هستند و صفحه اقتصادی روزنامه‌ها همیشه پر از اخبار مربوط به تورم و افزایش کالاهای مصرفی است.حقیقت این است که چه از اقتصاد سر در بیاوریم و چه در نیاوریم، گرانی و تورم و ارزانی را در زندگی روزمره خود درک می‌کنیم.

مرکز آمار ایران به تازگی گزارشی از نرخ تورم به تفکیک استان‌های کشور در آبانی که گذشت، منتشر کرد. بر این اساس اقتصاددان‌ها به پیش‌بینی میزان رشد تورم در ماه جاری و ماه آینده مشغول شدند. یکی از اقتصاددان‌های گلستان در مورد تورم و شرایط شهروندان گلستانی می‌گوید: نخستین نکته‌ای که باید در نظر داشته باشیم این است که در دوره فعلی رکورد تورم تولید‌کننده را شکسته‌ایم و این نرخ به 59درصد رسیده است. چراکه تولیدکنندگان ما برای تولید نیاز به موارد اولیه وارداتی دارند. به طور متوسط برق، آب، گاز، هزینه نیروی انسانی، مواد اولیه یعنی عوامل تولید به شدت برای تولید‌کننده داخلی گران شده است.

«علیرضا عبداللهی» ادامه می‌دهد: همین موضوع باعث شده تا کالاهای تولید داخل که ارزش صادراتی داشتند هم خودشان را با قیمت‌های صادراتی تطبیق بدهند. هراس مردم از تحریم‌ها هم تقاضا برای ذخیره‌سازی و انبار کالا را بالا برد و به شدت شرایط را مستعد احتکار کرد. همه این موارد دست به دست هم داده تا شاهد این نرخ تورمی باشیم. وی توضیح می‌دهد: در سبدی که تورم محاسبه می‌شود، 300 قلم کالا وجود دارد. روی کالاهایی که دولت کنترل دارد شاهد گرانی نیستیم، اما این کالاها معمولا در سبد روزانه خرید وجود ندارند، مانند برخی از حامل‌های انرژی. کالاهایی که دولت کنترل چندانی بر آنها ندارد، حجم زیادی از مصرف خانوارها را تشکیل می‌دهد. بنابراین کالاهایی که گران ‌نشده‌اند، دیده نمی‌شوند اما کالاهایی هم هستند که خبر افزایش قیمت آنها بیش از افزایش قیمت اثرگذار است.

به عنوان مثال قهوه هم گران شده، اما قهوه، نوشیدنی متداول چند درصد از خانواده‌های ایرانی است؟ با همه این دلایل نرخ تورم چندان بالا نشان داده نمی‌شود، اما شهروندان برای سنجش تورم، به قیمت کالاهای مصرفی خودشان استناد می‌کنند. عبداللهی در مورد اختلاف نرخ تورم در استان‌های مختلف کشور هم می‌گوید: محصولات داخلی هر استان با هم متفاوت است. به عنوان مثال جابه‌جایی برنج از استان‌های شمالی یا استان‌های جنوبی به سمت مرکز کشور روی قیمت آن تاثیر می‌گذارد. هزینه‌های نقل و انتقال این نرخ را متفاوت می‌کند. استان‌های مرزی هم که به کالاهای خارجی دسترسی بهتری دارند، تورم کمتری را در مورد این کالاها تجربه می‌کنند. 


بررسی تورم طی یک سال

در پیگیری همشهری از تورم آبان و 12ماه منتهی به آبان 1397، «عباس اغنامی» مدیر کل دفتر اقتصادی استانداری گلستان و همچنین «داوود طبرسا» رئیس سازمان اقتصاد و دارایی استان تاکید می‌کنند که آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار، مبنای بررسی‌ها و تحلیل‌های آنان است و عددی غیر از آنچه مرکز آمار و بانک مرکزی منتشر کرده، سندیت ندارد. از همین رو، رفرنس این گزارش نیز به استناد ارقام و اعداد موجود در درگاه ملی مرکز آمار ایران است. 

بر اساس گزارش منتشر شده از شاخص قیمت مصرف‌کننده مرکز آمار، آبان 1397 عدد شاخص کل (100-1395) به 8/147 درصد رسید که نسبت به ماه قبل 6/2 درصد افزایش نشان می‌دهد. 
در این ماه درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل 9/34 درصد است.

 یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین 9/34 درصد بیشتر از آبان 1396 برای خرید یک مجموعه کالا و خدمات یکسان هزینه کردند که نسبت به این اطلاع در ماه قبل (8/32 درصد) 1/2واحد درصد افزایش یافته است. نرخ تورم 12 ماه منتهی به آبان 1397 به 6/15 درصد رسید که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل (4/13 درصد) 2/2 واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.
شاخص قیمت در گروه عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات نسبت به ماه قبل 1/4 درصد و در گروه عمده کالاهای غیر خوراکی و خدمات 2/0 درصد افزایش نشان می‌دهد. درصد تغییرات قیمت در ماه جاری نسبت به آبان 1396 برای این دو گروه به ترتیب 3/50 و 29/0 درصد است.

شاخص قیمت کل برای خانوارهای شهری کشور در آبان 1397 به عدد 3/147 رسید که نسبت به ماه قبل 6/2 درصد افزایش نشان می‌دهد.
 درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل 5/34 درصد است که نسبت به ماه قبل (4/34 درصد) 1/2 واحد درصد افزایش داشته است.
شاخص قیمت کل برای خانوارهای روستایی کشور در آبان 1397 به عدد 8/150 رسید که نسبت به ماه قبل 7/2 درصد افزایش نشان می‌دهد. درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل 3/37 درصد است که نسبت به ماه قبل (3/35 درصد) 2/0 درصد افزایش داشته است. بر همین مبنا خانوارهای گلستانی در دو بخش روستایی و شهرنشین هم افزایش قیمت‌ها و رشد تورمی را با رشد مشابه میانگین کشوری تجربه کرده اند.

بر اساس همین آمار، استان گلستان در شاخص کل، تورم ماهانه 4/2 و تورم نقطه‌ای 3/35 درصدی را تجربه کرده است، اما در مورد اقلام خوراکی و آشامیدنی با شاخص کل 9/172 درصدی و ضریب اهمیت 021/30 درصدی، تورم ماهانه 6/4 درصدی و نقطه‌ای 3/51 درصدی را تجربه کرده است. 
در حالی که شاخص کل تورم در 12 ماه منتهی به آبان 1397 برای این استان، 2/16 درصد بوده، در بخش مربوط به کالاهای خوراکی و آشامیدنی، 20 درصد تورم داشته است. 
در بخش کالاهای غیر خوراکی و خدمات استان با ضریب اهمیت 079/69 درصد و با شاخص کلی 3/110 درصد، این تورم ماهانه 3/1 درصدی، تورم نقطه‌ای 6/28 درصدی و نرخ تورم 12 ماهه 2/14 درصدی را تجربه کرده است. 
 به گزارش مرکز ملی آمار ایران تا پایان نیمه آذر 97، یعنی ماهی که هنوز در آن به سر می‌بریم، بیشتر بخش‌های زیرمجموعه شاخص کل با افزایش قیمت همراه بوده‌اند.

 در گروه عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل به ترتیب مربوط به گروه گوشت، انواع ماهی، گوشت گوسفند و گوشت گاو، گروه میوه و خشکبار، پسته، مغز بادام، مغز گردو، موز، گروه شیر، پنیر و تخم مرغ شیر پاستوریزه، خامه پاستوریزه و پنیر پاستوریزه و در مجموع محصولات لبنی، گروه محصولات خوراکی طبقه‌بندی نشده در جای دیگر، سس گوجه فرنگی، رب گوجه فرنگی، گروه آشامیدنی‌ها شامل نوشابه گازدار و گروه نان و غلات، انواع نان و رشته آش است. 

در گروه عمده کالاهای غیر خوراکی و خدمات گروه مبلمان، لوازم خانگی و انواع شوینده‌ها، گروه پوشاک و کفش، گروه کالاها و خدمات متفرقه  دستمال کاغذی و لوازم آرایشی و بهداشتی بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته اند. 
این گزارش‌ها بر این موضوع دلالت دارند که دامنه تغییرات نرخ تورم 12 ماه منتهی به آبان 1397 برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از 8/14درصد برای دهک اول تا 8/16درصد برای دهک دهم است که استان گلستان نیز از این روند تبعیت کرده است.