جنبش دانشجویی را سانسور کرده‌اند

سعید حجاریان، غلامحسین کرباسچی، عماد باقی و غلامرضا ظریفیان به دعوت انجمن اسلامی دانشجویان پیشرو در دانشگاه تربیت مدرس جمع شدند و درباره خطرات بازگشت احمدی‌نژادیسم به کشور و دلایل ظهور خودسرها سخن گفتند و در این بین وظایف دانشجو و دانشگاه را به آنها یادآوری کردند.

حجاریان، تئوریسین جریان اصلاحات که در خلال سخنرانی‌اش به پلاکاردها و شعارهایی مبنی بر «بازگشت فتنه‌گران» و «تئوریسین ترور» مواجه شده بود در پاسخ به دانشجویانی که این پلاکاردها را بر دست گرفته بودند گفت: آن‌هایی که علیه من این شعارها را می‌دهند گلوله را از مخچه من درآورند تا جوابشان را بدهم.  حجاریان در این نشست به عملکرد برخی که آنها را خودسر نامید پرداخت و شاید با کنایه‌ای به نام ضاربش در اسفند78 (سعید عسگر) قصه عسگر گاریچی را در تاریخ مشروطه پیش کشید و به دانشجویان گفت: نمی‌دانم نام عسگر گاریچی را شنیده‌اید یا نه؟ وی، فردی خودسر بود و در همان گردنه -که در راه قم و تهران است- به اموال مردم تعرض می‌کرد. درپی این اتفاق‌ها، سیدین سندین (آیت‌الله سیدمحمد طباطبائی و سیدعبدالله بهبهانی) به شاه نامه نوشته و ضمن درخواست برای تأسیس عدالت‌خانه، برکناری علاءالدوله، تغییر موسیو نوز و اجرای قوانین اسلام، برکناری عسگر گاریچی را هم خواستار شدند.حجاریان گفت: اول بار که نامه را خواندم، به‌نظرم خنده‌دار رسید که در میان خواسته‌های بلند بالا، خواسته‌ای به این کوچکی هم از طرف مرحومین بهبهانی و طباطبایی مطرح شده است. اما، اکنون فکر می‌کنم شاید مسئله خودسرها -که امنیت مردم را به خطر می‌اندازند- دست‌کمی از مصایب عمده کشور نداشته باشد.

این تئوریسین اصلاح‌طلب سپس افزود: امروزه کار آنها به جایی رسیده است که دست به هر عملی می‌زنند و دست و پای دولت را در پوست گردو می‌گذارند و دولت هم باید پاسخگوی رفتار آنها باشد.

به‌گزارش ایسنا، حجاریان  با طرح سوال علت پیدایش گروه‌های خودسر چیست؟گفت: معمولا می‌توان چند علت را برای این پدیده برشمرد. نخستین آنها ضعف دولت مرکزی است. علت دوم، مستور بودن دولت است. در این حالت، گروه خودسر وابسته به دولت است اما، برای آنکه دولت مسئولیت اعمال خود را نپذیرد، دست به دامن این گروه‌ها می‌شود و آن‌ها، با علم به اینکه مورد تعقیب قرار نمی‌گیرند دست به اعمال خودسرانه می‌زنند و دولت هم معمولا ادعای بی‌خبری می‌کند مانند قتل‌های زنجیره‌ای یا قتل جمال قاشقچی. وی ادامه داد: علت سوم، تسویه‌حساب‌های درونی دولت گانگستری است. گاهی فساد بیش‌ از حد دامن‌گستر می‌شود و باندهای مافیایی درون دولت به جان هم افتاده و چون هریک به حیطه دیگری تعرض می‌کنند، به‌دست گروه‌های خودسر ادب می‌شوند. این مدل را در آمریکای لاتین بسیار دیده‌ایم. علت چهارم، ایدئولوژی است.

حجاریان با بیان اینکه «وظیفه دانشجویان در این شرایط، افشاگری تا حد ممکن است» به تبیین گفته خویش پرداخت و گفت: معمولا این گروه‌ها درون دخمه‌های تاریک به‌سرمی‌برند و تاباندن نور بر این دخمه‌ها آنها را وادار می‌کند از حالت اختفاء بیرون آیند و دست خود را رو کنند یا لااقل از عواقب کار بترسند. افشاگری به هر طریق ممکن، وظیفه دانشجویانی است که علاقه دارند کشور را به‌نحوی از شر این گروه‌ها خلاص کنند. حجاریان در بخش پرسش و پاسخ این برنامه اظهار کرد: من چند سالی در این دانشگاه درس دادم، گروه خوبی داشتیم. بعد از «دولت معجزه» من از دانشگاه اخراج شدم. فکر می‌کنند یک‌بار در ایران انقلاب فرهنگی شده، درحالی‌که در «دولت معجزه» هم انقلاب فرهنگی شد. هم اخراج دانشجو و استادان بود و هم ماجرای بورسیه‌ها پیش آمد.


روز دانشجو به یک روز صنفی تبدیل شده است
دبیرکل حزب کارگزاران در مراسم روز دانشجو دغدغه خود را در هشدار به دانشجویان و اصلاح‌طلبان و محققان علوم اجتماعی تبدیل شدن جنبش دانشجویی به نوعی مناسک صنفی دانست. غلامحسین کرباسچی خطر امروز برای دانشجو و دانشگاهیان را از بین رفتن استقلال و کارکرد دانشگاه دانست و گفت: هویت 3‌‌شهید 16 آذر پس از انقلاب نادیده گرفته شد و تنها به بعد استکبارستیزی آنها اشاره شد. کرباسچی رونق دوباره 16آذر را مربوط به دهه70 و فعالیت‌های انجمن‌های اسلامی دانست و گفت: اصولگرایان مقابل دانشجویی قرار گرفتند ولی پس از مدتی تصمیم گرفتند این جنبش را مصادره به مطلوب کنند و پرچمدار آن شدند. این پرچمداری همراه با جابه‌جاشدن مفاهیم بود و جنبش دانشجویی را تعبیر به مبارزه با آمریکا، مبارزه با استبداد و کودتا کردند. در حقیقت اصولگرایان این بخش از ابعاد جنبش دانشجویی را برجسته کردند ولی گرایش‌های ناسیونالیستی 3دانشجوی شهید و نزدیک بودن آنها به ملی مذهبی‌ها سانسور شد، گویی آنها همگی در جبهه جنگ با آمریکا شهید شدند.

دبیرکل حزب کارگزاران در انتقاد خود از برخورد با روز دانشجو به‌عنوان یک مناسک گفت: روز دانشجو به یک روز صنفی همانند روز کارمند و روز معلم تبدیل شده است و به محتوای آن توجهی نمی‌شود.

کرباسچی تأکید کرد:  16آذر باید نوری را روشن کند که روشنگر تاریخ معاصر باشد. مرگ ملت‌ها زمانی می‌رسد که دانشجویان نتوانند خود را در فرایندهای تصمیم‌سازی‌ حاکمان مستحیل کنند. دبیرکل حزب کارگزاران عبور از جنبش به نهاد در حل ابرچالش‌های کشور را ضروری دانست و تصریح کرد: جنبش‌های دانشجویی باید به سمت نهاد شدن حرکت کنند. این نهادها هستند که جامعه را اداره می‌کنند. شما همیشه دانشجو نمی‌مانید و فردا به‌عنوان دانش آموختگان باید وارد بازار کار و سرمایه شوید و همه هنر نسل شما باید این باشد که دیگر 16آذر تکرار نشود. نه اینکه هر نسلی 16آذر داشته باشد. باید از 16آذرها و 18تیرها عبور کنیم و آن را بر پیشانی تاریخ بنشانیم تا هرگز تکرار نشود.


جنبش دانشجویی هنوز زنده است
غلامرضا ظریفیان، فعال سیاسی اصلاح طلب نیز در دانشگاه تربیت مدرس به مقوله تفاوت جنبش‌ها با نهادها اشاره کرد و گفت: بنده با کمی تفاوت دیدگاه نسبت به آقای باقی معتقدم جنبش‌ها محصول جوامع مدنی هستند. باید تعریف دقیق‌تری از آن‌ها داشت و به‌نظر من از 83سال قبل یعنی یک سال پس از تاسیس دانشگاه تهران جنبش دانشجویی وجود داشته است. وی با اشاره به وضعیت جنبش دانشجویی در دولت‌های سازندگی و اصلاحات گفت: دولت اول آقای هاشمی رفسنجانی نقش بسیار مهمی در گسترش کمی دانشگاه‌ها داشتند اما به دلایلی نگاه دانشجویی به دولت دوم سازندگی متفاوت شد و ما شاهد اولین تعارض جنبش دانشجویی با دولت سازندگی بودیم و تا سال 76این جنبش با هر قرائتی چه اسلامی و چه چپ دو دلیل مبارزه با استکبار و عدالتخواهی دارد. ناباورانه در سال 1376همین جنبش دانشجویی نقش مؤثری در پیروزی رهبر اصلاحات در انتخابات ریاست‌جمهوری داشت. در فاصله سال‌های 76تا 78بیش از 2هزار تشکل سیاسی، علمی و صنفی شکل گرفت.

این فعال سیاسی اصلاح طلب با اشاره به اینکه در دو سال نخست اصلاحات حتی یک‌بار درگیری نیز در دانشگاه‌ها نداشتیم تصریح کرد: 18تیر 1378شوک بزرگی به محیط گفتمانی و مسالمت‌آمیز دانشگاه‌ها وارد کرد؛ چرا که برخی از بیرون دانشگاه‌ها احساس کردند دانشگاه تهدید است. همین باعث شد تا پیام اصلی دانشجویان حول موضوع آزادی دنبال شود و این تا پایان دوره ریاست دولت اصلاحات بود. او با اشاره به تعطیلی تشکل‌های دانشجویی در دولت مهرورز احمدی‌نژاد و شکل‌گیری تشکل‌های همسو با دولت نهم افزود: در دوره احمدی‌نژاد بسیاری از تشکل‌های صنفی و اتحادیه‌های دانشجویی نیز تعطیل شدند. در دولت او بسیاری از وظایف ذاتی دانشگاه‌ها از آنها گرفته و به نیروهای دیگری در بیرون دانشگاه منتقل شد، به‌گونه‌ای که وزیر علوم و رئیس دانشگاه دیگر نقشی در تعیین سرنوشت دانشگاه نداشتند. ظریفیان که در صحبت‌هایش پیوسته بر زنده بودن جنبش دانشجویی تأکید داشت به نقش کلیدی دانشجویان در پیروزی آقای روحانی در انتخبات 92و 96پرداخت و گفت: این دانشجویان بودند که در بسیاری از ستادهای روحانی فعال بودند و مردم را به صحنه آوردند و این بخاطر تعهد اجتماعی‌شان بود و حتی در دوره دوم ایشان نیز به‌رغم فاصله‌ای که با مطالبات دانشجویان ایجاد شد، ولی باز دانشجویان بخاطر همین تعهد به صحنه آمدند.

متأسفانه دلایل عدیده‌ای ازجمله بی‌توجهی دولت و همچنین گرفته‌شدن اختیارات دولت از بخش آموزش عالی باعث شد تا جنبش دانشجویی نتواند کار کند و حتی یک اتحادیه اصلاح طلب نتواند مجوز بگیرد. اما از دیدگاه من جنبش دانشجویی همچنان زنده است و ما باید با استفاده از گفتمان‌های جدید به این جنبش کمک کنیم تا به بناپارتیسم و احمدی‌نژاد دوم و سوم برنگردیم؛ دانشجو باید هشدار دهد و هر بخشی از کارکردهای آن نیز باید به درون دانشگاه برگردد. دانشجو باید به کیفیت و استقلال دانشگاه حساس شود. نباید بگذاریم این فرصت طلایی خاموش شود. که اگر دولتمردان و حاکمیت به ظرفیت چهار و نیم میلیون نفری دانشجویان و 80هزار نفری اعضای هیأت علمی روی خوش نشان دهند کشور از آسیب‌های اجتماعی و سیاسی‌اش نجات پیدا خواهد کرد.

     حجاریان: امروزه خودسرها، دست به هر عملی می‌زنند و دولت باید پاسخگوی رفتار آنها باشد

     کرباسچی: مرگ ملت‌ها زمانی می‌رسد که دانشجو نتواند در فرآیندهای تصمیم سازی حاکمان دخیل شود

     ظریفیان: باید کمک کنیم با استفاده از گفتمان های جدید به بناپارتیسم و احمدی نژاد دوم و سوم برنگردیم

     باقی: نمی‌شود که هم مجوز انجمن گرفت و طبعا تابع قانون بود و هم جنبشی رفتار کرد


     دانشجو باید یک تناقض را حل کند
در بخش دیگری از مراسم  روز گذشته دانشگاه تربیت‌مدرس،‌عماد‌الدین باقی، پژوهشگر تاریخ معاصر با بازخوانی روایت استکبار‌ستیزی دانشجویان در 16آذر سال 1332، گفت: پرسش این است کسانی که مراسم شانزدهم آذر را در هر سال در دانشگاه‌ها برگزار می‌کنند، واقعا چقدر به منشأ این واقعه تاریخی اشراف دارند؟ وی افزود: امروز اکثر کسانی که مراسم روز دانشجو را برگزار می‌کنند،  به سیاست خارجی جمهوری اسلامی اعتراض داشته‌اند،  با این حال بخش عمده دانشجویان به همین دلیل به سیاست‌های دولت در عرصه سیاست خارجی رأی دادند. او گفت: اینکه بنیادگرایان از مراسم روز دانشجو و برگزاری آن حمایت کنند، علتش مشخص است، آنها به‌دنبال تکرار همان شعارهای 40سال اخیر هستند، اما پرسش این است که دانشجویانی که در انجمن‌های اسلامی اقدام به برگزاری مراسم روز دانشجو می‌کنند، آیا به سیاست‌های غرب‌گرایی و ارتباط با آمریکا اعتراض دارند یا نه؟ وی با تأکید بر اینکه جنبش دانشجویی باید یک تناقض را در رفتار خود برطرف کند، گفت: نمی‌شود که هم مجوز انجمن گرفت و طبعا تابع قانون بود و هم جنبشی رفتار کرد و دیدگاه‌های رادیکال داشت. این تناقضی است که باید در جنبش دانشجویی برطرف و رویکرد نهایی مشخص شود.


حجاریان: معمولا می‌توان چند علت را برای ظهور خودسرها  برشمرد. نخستین آنها ضعف دولت مرکزی است. علت دوم، مستور بودن دولت است. در این حالت، گروه خودسر وابسته به دولت است. علت سوم، تسویه‌حساب‌های درونی دولت گانگستری است