سوغات پرندگان مهاجر

فاطمه کمانی|  کرمانشاه- خبرنگار:

چند سال است که کانون‌های آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در ایران شناسایی می‌شوند؛ کانون‌هایی که عمدتا طیور بومی را درگیر می‌کنند و باعث تلفات شدید در طیور بومی منطقه می‌شوند. استان‌های شمالی کشور که محل تردد پرندگان مهاجرند بیشتر در معرض خطر قرار دارند اما در استانی مانند کرمانشاه نیز موارد و کانون‌هایی از این بیماری در سال‌های گذشته مشاهده شده است. 

البته کانون‌هایی که در کرمانشاه داشتیم صرفا طیور بومی را درگیر کرده بودند و هیچ موردی از وجود بیماری در مرغداری‌های صنعتی گزارش نشد. با این حال، احتمال ابتلا به این بیماری که قابل انتقال به انسان هم است، هر سال با شروع فصل سرما وجود دارد و باید تدابیر لازم برای پیشگیری از شیوع آن اندیشیده شود.  پرندگان مهاجر می‌توانند این بیماری را وارد کشور و استان کنند و باعث تشکیل کانون‌های آنفلوآنزا شوند. 

این پرندگان از کشورهای دور و نزدیک هر سال به  کرمانشاه می‌آیند و هیچ راهی برای کنترل آنها وجود ندارد. گاهی آلودگی این پرندگان و تماس آنها با طیور بومی منطقه یکی از اصلی‌ترین راه‌های شیوع بیماری است. کرمانشاه هر سال میزبان هزار قطعه پرنده مهاجر است، به گونه‌ای که در سال گذشته بیش از 4 هزار قطعه پرنده مهاجر در استان سرشماری شد. امسال هم کم‌کم فصل ورود پرندگان نزدیک و خطر آنفلوآنزا جدی شده است. 


تشدید پایش آنفلوآنزای پرندگان 

سرپرست معاونت نظارت و پایش اداره کل محیط‌زیست استان کرمانشاه از تشدید پایش آنفلوآنزای پرندگان همزمان با فصل مهاجرت پرندگان مهاجر خبر می‌دهد و می‌گوید: خوشبختانه امسال و سال گذشته موردی از آنفلوآنزای پرندگان در حیات وحشاستان نداشتیم.

 «آذر ولی‌زاده» ادامه می‌دهد: پایش آنفلوآنزا از شروع سرما آغاز می‌شود و محدود به فصل مهاجرت پرندگان نیست، اما این پایش در فصل مهاجرت پرندگان تشدید می‌شود. 

وی می‌افزاید: در صورت مشاهده هرگونه مورد مشکوک، محیط‌‌بانان در گشت‌‌های مستمری که دارند هرگونه تلفات را گزارش می‌دهند و موارد با دامپزشکی در میان گذاشته خواهد شد تا در کوتاه‌ترین زمان به موضوع رسیدگی شود.  سرپرست معاونت نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان کرمانشاه آذر و دی‌ماه را اوج حضور پرندگان مهاجر در کرمانشاه می‌داند و اضافه می‌کند: این پرندگان از گونه‌‌های مختلفی شامل حواصیل، لک‌لک، انواع اردک و... هستند که از کشورهای مختلف به ایران می‌آیند و مدتی در اینجا توقف دارند.

به گفته ولی‌زاده، محل اصلی توقف این پرندگان در حاشیه سراب‌ها و تالاب‌ها و هر نوع برکه و آبگیر است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به تالاب هشیلان اشاره کرد.  وی می‌افزاید: قطعا پایش‌ها در این مناطق که عمده تمرکز پرندگان را داریم بیشتر خواهد بود اما خوشبختانه تاکنون مورد مشکوکی مشاهده نشده است. 


وضعیت آنفلوآنزای پرندگان در استان 

مدیرکل دامپزشکی استان کرمانشاه نیز درباره وضعیت آنفلوآنزای پرندگان در استان کرمانشاه می‌گوید: تاکنون هیچ موردی از بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در واحدهای صنعتی، روستایی و حیات وحش استان مشاهده نشده است.  «امید حاج محمدی» از آنفلوآنزا به عنوان یک بیماری فوق حاد ویروسی یاد می‌کند و می‌افزاید: پرنده آلوده به ویروس، آلودگی را از طریق ترشحات دفع می‌کند و این عامل می‌تواند بیماری را از پرندگان وحشی مهاجر به پرندگان محلی منتقل کند
و در نهایت بر اثر تماس بیماری به پرندگان بومی روستا و واحد‌های صنعتی منتقل شود. 
مدیرکل دامپزشکی استان کرمانشاه تنها راه مقابله با این بیماری و شیوع آن را رعایت موارد و اصول بهداشتی می‌داند و یادآوری می‌کند: واحدهای صنعتی باید با کنترل تردد افراد، وسایل نقلیه و تجهیزات در واحدها مانع انتقال بیماری در واحد پرورشی خود شوند. 

به گفته این مسئول، مرغداری‌ها باید در طول دوره پرورش، هرگونه تلفات را در مرغداری در کوره لاشه‌سوز یا چاه تلفات دفن کنند و تا حد امکان مانع تماس طیور بومی با طیور صنعتی شوند. 
حاج محمدی می‌افزاید: در واحدهای روستایی نیز باید از رهاسازی پرندگان بومی در فضای آزاد خودداری و در صورت امکان پرندگان را در حیاط داخل فنس نگهداری شوند.


توصیه جدی به مردم  

مدیرکل دامپزشکی استان کرمانشاه توصیه‌ای نیز به مردم می‌کند و آن این‌که حتما مرغ مورد نیاز خود را از مراکز معتبر دارای مهر دامپزشکی و بسته‌بندی مناسب دریافت کنند و حتما از خرید مرغ زنده در مراکز غیرمجاز خودداری کنند. 
«امید حاج محمدی» می‌گوید: به علاوه مردم باید از شکار پرندگان و مصرف آنها خودداری کنند و اگر تلفات مشکوکی هم در حیات وحش دیدند، هیچ تماسی با لاشه پرنده نداشته باشند. 
وی می‌افزاید: پرورش‌دهندگان طیور روستایی هم باید از خرید طیور بومی از دست‌فروشان دوره‌گرد پرهیز کنند و حتی‌المقدور طیور مورد نیاز خود را از همسایگان یا داخل روستا تهیه کنند.