سینما حقیقت

بزرگ‌ترین گردهمایی مستندسازها و مستنددوست‌های ایرانی در پردیس سینمایی چارسو از روز دوشنبه آغاز خواهد شد. دوازدهمین جشنواره بین‌المللی سینما‌حقیقت در بخش‌های مختلف مسابقه و خارج از مسابقه خود فرصتی است برای دل‌دادن به سینمایی که لااقل در کشور ما مشکلات فراوانی برای تولید و نمایش دارد. مستند ایرانی البته تاریخ قابل اعتنایی دارد اما هنوز نتوانسته برای خودش جای درخوری در سبد نمایش و فروش دست و پا کند. هنوز اگر مخاطبی در کشور بخواهد فیلم مستند برگزیده‌ای را هم ببیند، باید گرفتار سانس‌های متفرقه و نمایش‌های خاص بماند اما با این همه سینماحقیقت گام دوازدهم را برخواهد داشت به امید روزی که هوای فیلم مستند در این توفان‌های عجیب و غریب اکران فیلم در ایران کمی بهاری شود.

عدد و رقم‌های حقیقت 
امسال 634فیلم مستند در دبیرخانه جشنواره ثبت شده که از میان این فیلم‌ها 71فیلم به بخش «مسابقه ملی» سینماحقیقت راه یافته‌اند. از این جمع، 27مستند کوتاه (تا 40دقیقه)، 20مستند نیمه‌بلند (40تا 70دقیقه) و 24مستند بلند (بالای 70دقیقه) هستند. در بخش جایزه شهید آوینی 29فیلم که 8تایشان به‌طور همزمان در بخش ملی هم پذیرفته شده‌اند، به نمایش درخواهد آمد. 16فیلم خارج از مسابقه و 11فیلم در بخش مستندهای انقلاب اسلامی هم در جشنواره امسال نمایش خواهند داشت. به گفته مدیران جشنواره، امسال حدود 4000فیلم مستند از 100کشور جهان، متقاضی شرکت در جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت شده بودند که از این میان 27‌فیلم مستند خارجی تولید 20کشور جهان به همراه 8فیلم ایرانی در بخش بین‌الملل پخش خواهند شد. نمایش 7فیلم از جشنواره تسالونیکی و 7فیلم آلمانی‌زبان در بخش چشم‌انداز سینمای مستند از دیگر برنامه‌های جشنواره امسال خواهد بود.

مهمانان حقیقت
نیکولا فیلیبر مستندساز فرانسوی و کارگردان «در تمامی لحظات»، کاسپار سونن (مدیر بخش داک‌لب جشنواره ایدفا هلند)، ایرینا شاتالووا (مدیر جشنواره مستند مسکو)، ویتالی مانسکی (کارگردان شاهدان پوتین)، راگو رای پدر عکاسی هند، پیر- آلکسیس شووی (مدیر داک‌کورنر بازار فیلم کن)، وینچنزو بوگنو (مدیر بخش فاند جشنواره برلین)، گرهارد ویسنر ونچورا (مدیر جشنواره مستند کاسلر آلمان)، داگ‌ هاوس‌دیویس (مدیر جشنواره بیگ‌اسکای آمریکا)، النا سوبیرا (مدیر فرهنگی و برنامه‌ریز جشنواره مستند بارسلون) و فواد جلال (مدیر جشنواره سلیمانیه عراق) گروهی از مهمانان جشنواره سینما‌حقیقت امسال هستند. البته «ورنر هرتزوگ» فیلمساز بزرگ آلمانی که با آخرین مستند خود (ملاقات با گورباچف- Meeting Gorbachev) در بخش نمایش‌های ویژه دوازدهمین دوره جشنواره «سینماحقیقت» حضور دارد هم پیامی خطاب به جشنواره سینما‌حقیقت و مردم ایران منتشر کرده است. این پیام در اختیار «اریک اشپیتزر مارلین» یکی از مهمانان این دوره جشنواره قرار گرفته است.

انقلاب حقیقت
در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بخش ویژه دوازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت، به نمایش آثار مستند برگزیده‌ با موضوع انقلاب اسلامی اختصاص دارد. در این بخش، 11فیلم و مجموعه مستند از وقایع انقلاب اسلامی در سال 1357 که توسط بزرگان سینمای مستند ایران کارگردانی شده، به انضمام نگاه مستندسازان جوان به این رویداد بزرگ قرن حاضر روی پرده سینماحقیقت می‌رود. امسال از استاد حسین ترابی، خالق مستند تحسین‌شده «برای آزادی» و همچنین استاد منوچهر مشیری از پیشکسوتان سینمای مستند ایران و یکی از فیلمبرداران وقایع انقلاب اسلامی در سال‌57 تقدیر به عمل خواهد آمد.

 عجایب حقیقت
«شورش علیه سازندگی» و «راه طی‌شده» 2فیلم مستندی هستند که به‌رغم اهمیت سوژه در فهرست فیلم‌های راه‌یافته به جشنواره امسال قرار ندارند. دبیر جشنواره در گفت‌وگو با همشهری علت بی‌توجهی به این 2اثر را به‌طور مستقیم به‌نظر منفی هیأت انتخاب مرتبط می‌داند و می‌گوید: «این مستندها نتوانستند نظر هیأت انتخاب را جلب کنند و من اصلا دخالتی در این انتخاب‌ها ندارم. البته سیدمحمدمهدی طباطبایی‌نژاد در این گفت‌وگو اصلا نمی‌خواهد موضوع فشارهای خاص بر او و جشنواره‌اش برای نمایش مستند یکسویه و غیرمتعارف «قائم‌مقام» در سال گذشته را به‌خاطر بیاورد. دبیر جشنواره همچنین در پاسخ به این سؤال که به‌رغم این سختگیری‌ها چطور امکان دارد یک مستند قدیمی که بارها از تلویزیون هم پخش شده در فهرست منتخبان هیأت انتخاب برای شرکت در مسابقه قرار گیرد، می‌گوید: «‌این یک اتفاق بوده و ما خیلی سریع بعد از اینکه متوجه این تخلف آیین‌نامه‌ای شدیم، آن مستند را از فهرست فیلم‌های جشنواره کنار گذاشتیم.» اشاره طباطبایی‌نژاد به مستند «برادران» ساخته مهدی نقویان است که به طرز غیرقابل باوری به بخش مسابقه جشنواره سینما حقیقت امسال راه یافته بود؛ حال آنکه سال تولیدش به قوانین جشنواره امسال نمی‌خورد و البته بارها هم از شبکه مستند پخش شده است.