شاید فردا دیر شود

شهرزاد شریفان|   بجنورد ـ همشهری خراسان:

چند روز پیش خبری تاسف‌برانگیز و دردناک در مورد تاثیر خشکسالی‌های اخیر بر حیات وحش و کاهش منابع تغذیه‌ای و از سوی دیگر نبود اعتبار برای تامین علوفه مورد نیاز حیات وحش در منابع خبری انتشار یافت. این خبر از چند بعد قابل بررسی است.
 نخست این‌که خشکسالی به شکل خطرناکی نه فقط بخش کشاورزی و باغی و تامین آب شرب را تحت‌تاثیر قرار داده که آثار آن به مرور ملموس‌تر شده و اکنون محیط‌زیست را نیز که حیات و پایداری نسل‌های بعد به آن وابسته است در معرض خطر قرار  داده است. 

مهم‌تر این‌که با وجود اهمیت منابع طبیعی و زیستی، کمبود اعتبار در این بخش مشکل بزرگی است که تبعات مختلفی در پی دارد به طوری که مدیر کل حفاظت محیط‌زیست را واداشته است تا دست نیاز به سوی مردم دراز کند و از خیران و واقفان بخواهد بخشی از وقف‌ها و نذرها را برای حمایت از وحوش اختصاص دهند و برای تامین علوفه یا آب شرب وحوش مانند سایر استان‌ها مشارکت کنند. این مشکلات می‌طلبد سازمان‌هایی مانند برنامه و بودجه به کمبود و نبود اعتبار بیندیشند و هرچه زودتر برای تامین منابع مالی و اعتبار اقدام کنند. این تقاضای مدیر کل حفاظت محیط‌زیست از واقفان و خیران نشان می‌دهد عرصه چقدر بر این بخش تنگ شده است و تا دیر نشده باید وارد این ماجرا شوند. در این حال نمود کمبود علوفه در پارک پردیسان باباامان بجنورد دیده می‌شود و گونه‌های جانوری این پارک این روزها به‌سختی برای ادامه حیات تلاش می‌کنند. به گفته مسئولان حفاظت محیط‌زیست اکنون بیش از 60 رأس پستاندار از جمله مرال، قوچ، میش و کل و بز در پارک پردیسان بجنورد نگهداری می‌شود. 

بروز مشکل در تغذیه وحوش سبب ضعیف شدن حیوان و زمینه‌ساز بروز بیماری در این گونه‌ها می‌شود. از طرفی زادآوری وحوش به علت کاهش منابع تغذیه و تعلیف در معرض خطر قرار می‌گیرد. اداره حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی برای حفاظت از گونه‌های وحشی این پارک سالانه 40 تن علوفه می‌خرد و از سال 92 اعتباری برای خرید علوفه برای وحوش پارک پردیسان اختصاص نیافته است. اعتبار مورد نیاز برای خرید این محصول از بودجه‌های جاری تامین می‌شود. برای تعلیف دستی گیاهخواران در پارک ملی سالوک و پناهگاه حیات وحش میاندشت، سالانه 60 تن علوفه تهیه می‌شود که استان برای خرید علوفه مورد نیاز وحوش و تغذیه دستی اسبان محیط‌بانان مشکل اعتباری دارد. خراسان شمالی تنوع گونه‌های جانوری دارد و مجموعه‌ای کم‌نظیر از حیات وحش را در خود جای داده است. لازم است نهاد‌هایی مانند شهرداری بجنورد، فرمانداری، استانداری و سازمان‌های مردم‌نهاد برای حفظ حیات وحش که مستقیم با حفظ حیات ما ارتباط دارد
 وارد شوند. 

در خراسان شمالی 65 گونه پستاندار از 197 گونه موجود در کشور، 141 گونه پرنده از 532 گونه موجود، 68 خزنده از 228 گونه کشور، 4 گونه خزنده دوزیست از 20 گونه موجود و 8 گونه ماهی و آبزی از 160 گونه آبزی موجود در کشور ‌زیست می‌کنند. برخی از این گونه‌ها مثل یوزپلنگ، بالابان، هوبره، کبک دری و کرکس مصری در طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در فهرست جانداران در حال انقراض قرار دارند. اگر امروز نتوانیم این گونه‌ها را حفظ کنیم ممکن است فردا دیر باشد. اختلال در چرخه زیستی و انقراض گونه‌های مختلف‌ زیست ما را هم تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.