فرهنگ‌سازی برای تفکیک زباله از مبدأ

راضیه زنگی‌آبادی|‌   خبرنگار:


 تفکیک زباله از مبدأ همیشه یکی از برنامه‌های شهرداری‌ها بوده است. اما در این زمینه همیشه مشکلاتی وجود دارد. از یک‌سو برای این کار باید شرکت‌های خصوصی هم پای کار بیایند و از سوی دیگر فرهنگ‌سازی برای مردم ضرورت دارد تا به تفکیک زباله‌های ‌تر و خشک خود عادت کنند؛ همچنین جمع‌آوری زباله از سطل‌های زباله برای برخی افراد سودآور شده است در حالی که آن‌ها سبب پخش باکتری در خیابان‌ها می‌شوند. 

 «علی‌اکبر مشرفی»، عضو کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر کرمان ضمن اعلام این‌که قرار بود تفکیک زباله‌ها از 2سال پیش انجام شود تا یک منبع درآمدی برای شهرداری باشد، می‌گوید: در حال حاضر تفکیک زباله توسط بخش‌های خصوصی انجام می‌شود. در تفکیک زباله‌ها موادی مانند شیشه، پلاستیک، کاغذ، کارتون و فلزات جمع‌آوری می‌شوند. اگرچه چیزی از بین نمی‌رود، ممکن است درآمد کافی برای شهرداری نداشته باشد، از طرفی یک موضوع فرهنگی هم در این جا مطرح است که خانواده‌ها باید در راستای تفکیک زباله‌ها همکاری لازم را داشته باشند که در بسیاری از قسمت‌های شهر این همکاری را نداریم. مردم در یک ظرف زباله (سطل) انواع زباله‌های خشک و ‌تر خود را می‌ریزند که تفکیک آن برای شهرداری بسیار سخت می‌شود. حل این مشکل از اواخر شورای چهارم در دستور کار قرار گرفت و در شورای پنجم هم هنوز ادامه دارد. 

این عضو شورای اسلامی شهر کرمان می‌گوید: موضوع تفکیک زباله و ایجاد کمپوست در شورای پنجم در حال بررسی است تا به صورت علمی و زیرساختی در شهر انجام شود. قرار بود شرکت‌های خصوصی به صورت اتحادیه‌ای در این زمینه فعال شوند؛ همچنین شرکت‌هایی که تفکیک زباله را انجام می‌دهند باید کار خود را در حضور کارشناسان محیط زیست انجام دهند تا هم کار علمی‌تر شود و هم آلودگی‌های ناشی از آن کمتر شود. اما این موضوعات با توجه به زمانبر بودن هنوز نهایی نشده است. 


کود کمپوست با روش هوازی در کرمان

«محمدرضا نادری» معاون پسماند سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان در خصوص عملیات بازیافت زباله‌ها در کرمان اما نظر متفاوتی دارد و می‌گوید: کمپوستی که تا به حال انجام می‌شده توسط پیمانکاری بوده که فقط مبلغی را به صورت ماهانه به عنوان راهبری کارخانه تحویل می‌داده، اما چیزی به نام فرایند کود کمپوست تشکیل نمی‌شد. 

وی ادامه می‌دهد: روش ویندرو و هوازی دو روشی است که شهرداری‌ها برای تولید کود کمپوست از زباله از آن استفاده می‌کنند. روش ویندرو در شهرهای بزرگ اصفهان، یزد و تهران در حال اجراست، اما در کرمان به روش هوازی انجام می‌شود. زمان تولید کود کمپوست در این روش کمتر از ویندرو است. معمولاً تفکیک زباله‌ها به صورت کامل انجام نمی‌شود و یک‌سری مواد زاید باقی می‌ماند. به عنوان نمونه اگر یک باتری کوچک باقی بماند زمان تجزیه آن زیاد است و باعث آزاد کردن فلزات سنگین می‌شود. به همین دلیل ما در کرمان روش هوازی را انجام می‌دهیم تا سرعت تجزیه که تا 45 روز است بالا برود و کود به دست آمده کیفیت بالاتری داشته باشد. این کار حدود یک سال پیش توسط شهرداری آغاز شده و روش ایجادشده نسبت به اروپا هم کیفیت بالاتری دارد. در نتیجه کود کمپوست ایجاد شده آب بیشتری را در خود نگه می‌دارد و همه املاحی را که گیاه لازم دارد را در اختیارش می‌گذارد. 


زباله‌های بیمارستانی

نادری درباره زباله‌های بیمارستانی هم می‌گوید: در کل تفکیک این زباله‌ها غیرمجاز است و در اصل تفکیک زباله از نوع ابزاری در داخل بیمارستان‌ها انجام می‌شود. در سال 85 بیمارستان‌ها با همکاری محیط زیست به این نتیجه رسیدند که با استفاده از دستگاه‌های بی‌خطرساز، زباله‌های بیمارستانی را که شبه‌خانگی و بی‌خطر شده‌اند در همان کیلومتر 12کوهپایه توسط ترانشه‌های جدید و نوین با آهک دفن کنند؛ همچنین قرار شد با برنامه تدوین‌شده بین محیط زیست و دانشگاه علوم پزشکی زباله‌های مطب‌ها و محیط‌های دیگر به بیمارستانی به عنوان بیمارستان مادر فرستاده شوند تا امحا شود. 

نادری می‌افزاید: فرایند تفکیک زباله در شهرداری متفاوت و اصولی است، در حال حاضر زباله‌ها زمانی که وارد کارخانه می‌شوند توسط دستگاه‌هایی که وجود دارد جداسازی می‌شوند و زباله خشک روی خط پسماند می‌رود و زباله تر هم تبدیل به کود می‌شود. زباله‌های خشک هم برای استریل شدن و هات‌واش به سمت کارگاه‌های مجوزدار می‌روند. هر چند بخش خصوصی هنوز وارد عمل نشده، شهرداری برای انجام این کار در حال آپدیت کردن کارخانه تفکیک است تا ظرفیت آن برای زباله‌های روزانه بالا برود. علاوه بر آن آموزش تفکیک زباله از مبدأ هم خانه به خانه در حال اجراست؛ البته هنوز در منطقه 2 و 4 انجام نشده است. 


تجار زباله 

 «محمدرضا نادری»، معاون پسماند سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان، می‌گوید: افرادی که می‌بینید با ظاهر و لباسی کهنه مشغول جمع کردن زباله هستند، که نام آن‌ها را می‌توان تجار زباله گذاشت، به صورت حرفه‌ای این کار را انجام می‌دهند و معمولاً به واسطه آن پول زیادی رد و بدل می‌کنند. این افراد کیسه زباله را پاره می‌کنند که باعث می‌شود شیرابه زباله روی زمین بماند و خشک شود؛ بنابراین با یک وزش باد جابه‌جا می‌شود. علاوه بر این چون زباله‌ها معمولاً شامل موارد بهداشتی، مواد غذایی و مواد خشک هستند، باکتری‌ها منتقل می‌شوند. در ادامه باید گفت این افراد پسماندهای خشک را در کارگاه‌های زیرزمینی بدون اصول بهداشتی تبدیل به صنایع تبدیلی مثل ساخت نایلون‌های مشکی می‌کنند و باکتری‌های موجود به دلیل رعایت نکردن اصول در وسایل ساخته‌شده باقی می‌مانند. حتی به آن‌ها وسایل بازی ارزان‌قیمت می‌سازند که بسیار هم برای مردم خطرناک است. اگر مردم تفکیک زباله را از مبدأ انجام ندهند این اتفاق روزبه‌روز بیشتر می‌شود.