آموزش
خطرهایی در کمین دانش‌آموزان
یک کارشناس: با توجه به آخرین نقشه خطرپذیری، ناحیه یک سنندج برای دانش‌آموزان بیشترین درجه آسیب‌پذیری اجتماعی را دارد
شیما صادقی| سنندج- خبرنگار:
در گذشته بیشتر خانواده‌ها بر رفتار و باورهای فرد تاثیرگذار بودند، اما امروزه علاوه بر خانواده، مدرسه و رسانه‌هایی که فراگیر شده نیز بر تربیت کودک و نوجوان اثربخش است و این تاثیرپذیری با افزایش میزان آسیب‌های اجتماعی همراه و مرتبط بوده است. همزمان با افزایش میزان تاثیرگذاری رسانه‌ها بر شخصیت فرزندان، نقش خانواده بنا به دلایلی نسبت به قبل کاهش یافته است که همین امر دلیلی بر افزایش میزان آسیب‌های اجتماعی است و انتظار از نهادهایی همچون آموزش و پرورش(مدرسه) برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد که نسبت به سایر آسیب‌ها وضعیت ویژه‌ای دارد، رو به افزایش است.
فراگیری آسیب‌های نوپا
کارشناس مراقبت از آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش استان میگوید: ابتلای والدین یا هر یک از اعضای خانواده به اعتیاد می‌تواند آغاز آشنایی و حتی ورود دانش‌آموزان به این معضل اجتماعی باشد، بنابراین در آموزش و پرورش استان با هدف تامین سلامت جسمانی، روحی و روانی دانش‌آموزان با برنامه‌های مختلف درصدد کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی هستیم.
«افشین خوش‌گوار» ادامه میدهد: در سال یک‌بار طرحی تحت عنوان «نقشه خطرپذیری مدارس» اجرا می‌شود که مدیران مدارس در آن شاخص‌های مختلف را بررسی می‌کنند و بر اساس نتایج به دست آمده مقدار خطرپذیری به آسیب‌های اجتماعی تعیین می‌شود.
وی همچنین می‌افزاید: با توجه به آخرین نقشه خطرپذیری تدوین شده، ناحیه یک سنندج بیشترین درجه خطرپذیری را برای دانش‌آموزان دارد. خوش‌گوار با اشاره به گسترش مواد مخدر بین جوانان اظهار میکند: با توجه به فراگیر شدن آسیب‌های اجتماعی تنها نمی‌توان به مواد مخدر سنتی بسنده کرد، زیرا رشد تکنولوژی ماهیت و نوع آسیب‌ها را تغییر داده است که از آن به عنوان آسیب‌های نوپا یاد می‌شود.
این کارشناس میگوید: فضای مجازی و استفاده نامناسب از گوشی‌های هوشمند به‌رغم منافع و کارایی مثبتی که دارند برای جوانان و نوجوانان ضد فرهنگ محسوب می‌شوند.
وی با اشاره به دیگر آسیب‌های اجتماعی عنوان میکند: خشونت از دیگر آسیب‌های مشهود در مدارس استان است که می‌تواند دلایل مختلفی نظیر بی‌سرپرستی، بدسرپرستی و افراط در استفاده از بازی‌های خشن کامپیوتری و... را داشته باشد.
نقش کلیدی مدارس و خانواده‌ها
رئیس مراقبت از آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش استان کردستان در‌این‌باره میگوید: در سالهای اخیر کشیدن سیگار و قلیان بین جوانان و نوجوانان بنا به دلایلی افزایش یافته است و چون بین قشر جوان جامعه جاذبه زیادی دارد و قانونگذار نیز مجازاتی برای استفاده از آن تعیین نکرده، لذا استعمال انواع دخانیات بهعنوان اولین گام شروع اعتیاد در حال گسترش است.
«محمدرضا سورسوری» ادامه میدهد: خانواده نقشی کلیدی در پیشگیری از اعتیاد و سایر آسیب‌های اجتماعی دارد، زیرا اولین مکان رشد شخصیت، شکلگیری باورها و الگوهای رفتاری فرد است. بنابراین ارتباط مناسب والدین با دنیای نوجوانان و اطلاعرسانی و آموزش مناسب می‌تواند خطرات و زیانهای ناشی از آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد را برای فرزندان نمایان سازد.
وی با اشاره به نقش کلیدی آموزش و پرورش در تربیت کودکان و نوجوانان اظهار میکند: وضعیت نگران‌کننده آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد موجب شد از سال گذشته مقام معظم رهبری شخصا به آن ورود پیدا کنند، طوری که هر 6 ماه یک‌بار جلسات صمیمی با مسئولان ذی‌ربط موضوع داشته باشند.
رئیس مراقبت از آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش میگوید: آموزش و پرورش برنامه‌های آموزشی خود را در 3محور پیشگیرانه، نهضت فرهنگی و مراقبتی طراحی کرده است.
بنا داریم 3 دسته از مخاطبان شامل دانش‌آموزان، والدین و همکاران در پروسه اجرای این برنامه مورد آموزش قرار گیرند و آگاه شوند. به این منظور در سال تحصیلی جاری 50 درصد مدارس استان تحت پوشش برنامه‌های این بخش قرار می‌گیرند. سورسوری می‌افزاید: علاوه بر آن در 2 سال اخیر طرحی تحت عنوان «نظام مراقبت اجتماعی و دانش‌آموزی» به‌صورت پایلوت و با همکاری بیش از 12 دستگاه اجرا می‌شود. سال گذشته کردستان موفق به کسب رتبه برتر این طرح شد.
کاهش سن اعتیاد
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کردستان با اشاره به رسالت مهم این نهاد میگوید: دسترسی آسان به انواع مواد مصرفی یا تبلیغات سوء در شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای مجازی مبنی بر القای باورهای غلط به نوجوانان و جوانان مانند این‌که حشیش، ماری‌جوانا و گُل اعتیاد نمی‌آورند و نیز برخی مواد برای ضریب هوشی خوب هستند، منجر به ایجاد نگرش مثبت به مواد مخدر در جوانان شده و همین امر از دلایل کاهش سن اعتیاد در کشور و استان است.
«سلیم کریمی» ادامه میدهد: مشکلات معیشتی خانواده‌ها باعث شده آنها وقت چندانی برای تربیت فرزند و کنترل برخی رفتارهای فرزندان نداشته باشند و این کمبود کنترل و حتی کمبود محبت و برقراری ارتباط نادرست موجبات دوری فرزند از خانه و جذب او به گروه‌های همسال می‌شود. تاثیر برخی گروه‌های همسال می‌تواند در ایجاد نگرش مثبت به مواد موثر باشد.
رویکرد پیشگیری در 7 کانون
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر میگوید: ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور و به‌تبع آن شوراهای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان، رویکرد پیشگیری را در 7 کانون هدف اجرا می‌کنند که از میان آنها می‌توان به کانون‌های هدف خانواده، محلات، محیط‌های آموزشی، محیط‌های کاری، صنعتی، کارگری اشاره کرد. علاوه بر موارد ذکر شده در همه دستگاه‌های عضو شورا نیز برنامه‌ها و طرحهای فرهنگی و پیشگیری مانند طرح کاج (کاربست اعتیاد در محیط‌های کار) در کارگاه‌های بالای 50 نفر برگزار می‌شود که امسال مورد تشویق ستاد مبارزه با مواد مخدر قرار گرفت.
کریمی اظهار میکند: لذت‌طلبی، ریسک‌پذیری و همچنین برخورداری از روحیه کنجکاو و هیجان‌طلبی از جمله مواردی است که جوانان و نوجوانان را به سوی مواد مخدر سوق میدهد و مواد مخدر نیز به هر شکلی و در هر مکانی قابل عرضه است. به علاوه استفاده بی‌رویه از فضای مجازی که هیچ کنترلی روی آن نیست و دانش‌آموزان ما نیز فرهنگ کار در فضای مجازی و اینترنت را فرا نگرفته‌اند، ورود او را به هر آسیب دیگری آسان میکند، بنابراین ما باید هوشیار باشیم و دانش‌آموز یا هر قشر دیگری را در این‌گونه موارد توانمند سازیم.
