دیدگاه
آموزش مسائل جنسی؛ مهم‌ترین راه پیشگیری از اچ‌آی‌وی
مینو محرز | رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران
ایدز بیماری‌ای است که نام آن سال‌های سال است اضطراب و وحشت را با خود به همراه دارد و همچنان هم افراد بسیاری در کشور به آن مبتلا هستند که شناسایی هم نشده‌اند. اول دسامبر به‌عنوان روز جهانی ایدز نامگذاری شده و شعار امسال نیز «من هم آزمایش اچ‌آی‌وی می‌دهم» بهانه‌ای است برای ترغیب افراد به تست ایدز در کشور، به این علت که روند ابتلا به ایدز در کشور ما نه‌تنها نگران‌کننده است، بلکه به‌دلیل اینکه میزان ابتلا از طریق رفتارهای جنسی پرخطر افزایش یافته و کنترل چندانی طی چند سال اخیر در این زمینه نشده در معرض هشدار قرار گرفته است. یعنی نسل جوان و کسانی که رفتار پرخطر جنسی دارند همچنان به رفتارهای خود ادامه می‌دهند به این دلیل که آگاهی‌های لازم را ندارند. البته آمار مبتلایان به ایدز در زنان و مردان کشور ما همانند کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی رو به افزایش است اما موضوع قابل تامل این است که جای آموزش، آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی در زمینه پیشگیری از ابتلا به ایدز باوجود سال‌ها هشدار در این‌باره همچنان خالی است و متأسفانه حتی برخی از مبتلایان به این بیماری بر این باورند که ایدز بیماری کشنده و پایانی برای زندگی است؛ درحالی‌که ایدز یک بیماری قابل کنترل و قابل درمان است.
اما از آنجا که فرد مبتلا به‌دلیل ناآگاهی و ترس و انگ از این بیماری در جامعه و درمیان خانواده برای تشخیص و درمان مراجعه نمی‌کند دچار مشکلات عدیده‌ای می‌شود. توجه داشته باشید فرد مبتلا با مراجعه و تشخیص بموقع بیماری نه‌تنها می‌تواند با این بیماری مقابله کند بلکه سایر کسانی که با وی در ارتباط هستند را نیز از ابتلا به ایدز مصون نگه می‌دارد. بنابراین آنچه امروز باید به آن توجه ویژه داشت و البته جای آن نیز در رسانه‌ها و به‌خصوص آموزش و پرورش و مدارس ما بسیار خالی است بحث فرهنگسازی و آموزش در راستای پیشگیری است؛ به‌خصوص درمیان نسل جوان که تعدادشان در کشور ما بسیار قابل توجه است. متأسفانه در طول این ۳۷سالی که شیوع اپیدمی ایدز در کشور ما بسیار زیاد بوده است، تنها 2سریال آموزش‌دهنده در این زمینه ساخته شده است؛ یعنی همه کاری که رسانه و صداوسیما انجام داده در همین حد بوده و با وجود این‌همه رسانه و شبکه‌های اجتماعی و مجازی همچنان نسل جوان ما نسبت به رفتارهای پرخطر و HIV آگاهی ندارند.
همچنین تابوهایی وجود دارد که اجازه نمی‌دهد نسل جوان ما این آموزش را ببیند که حداقل بداند درصورت داشتن رفتارهای پرخطرجنسی و ابتلا به بیماری می‌تواند بدون هیچ‌گونه هزینه‌ای به مراکز درمانی مراجعه کند و نسبت به تشخیص و درمان بیماری خود به‌طور رایگان اقدام کند. در این بین سیاستگذاری‌های غلط، به‌دلیل نگرش‌های منفی و عدم‌آگاهی اجازه آموزش‌های لازم برای پیشگیری از این بیماری را نمی‌دهند باید بدانند در حق مردم ظلم می‌کنند. موضوع دیگر این است که نیمی از مبتلایان در کشور ما از مراجعه به مرکز درمانی و تست ایدز خودداری می‌کنند، به این دلیل که نامشان در لیست سیاه قرار نگیرد و دچار مشکلات خانوادگی و اجتماعی نشوند اما این افراد باید بدانند ثبت بیماری در مراکز درمانی محرمانه است. به هر حال نباید این موضوع را نادیده بگیریم که سن مبتلایان به ایدز در کشور که از 25 تا 45سال بود به سنین پایین‌تر کاهش داشته است و اگر انتقال جنسی ایدز در کشور، با وضعیت فعلی ادامه پیدا کند از مرز هشدار هم عبور خواهیم کرد؛ چراکه در آخرین آمارها اعلام شده تعداد مبتلایان زن به این بیماری ۱۰برابر شده و در حال حاضر ۳۵درصد مبتلایان به ایدز را زنان تشکیل می‌دهند. اگرچه در مقایسه با مردان که آمار ۶۵درصد را به‌خود اختصاص داده‌اند فاصله بسیار است اما آمار زنان به‌دلیل رفتارهای پرخطر که روزبه‌روز بیشتر هم می‌شود نگران‌کننده است؛ به این علت که انتقال ویروس ایدز به سمت انتقال جنسی رفته است، درحالی‌که تا همین چند سال پیش استفاده از سرنگ مشترک در بین معتادان مهم‌ترین دلیل بیماری ایدز بود.
امروزه آمارها نشان می‌دهد که شیوع ایدز در بین معتادان تزریقی کاهش یافته است. در نهایت آنچه امروز با آن مواجه هستیم بی‌بندوباری‌های اخلاقی است که در اثر نبود آموزش جنسی، کم‌توجهی و بی‌توجهی خانواده‌ها نسبت به فرزندانشان رخ داده و سبب شده بیماری ایدز در سنین پایین‌تر رواج پیدا کند؛ درحالی‌که روش‌های بی‌شمار و راه‌های پیشگیری می‌تواند از ابتلای بیماری جلوگیری کند. به همین سبب بعد از رسانه‌ها و آموزش و پرورش، والدین هستند که باید درباره مسائل جنسی با فرزندان خود که وارد سن بلوغ شده‌اند صحبت کنند و آنها را از بیماری‌های مقاربتی که قابل انتقال است، آگاه سازند. خانواده‌ها باید به فرزندانشان مهارت نه گفتن به اعتیاد و نه گفتن به رفتارهای پرخطر جنسی را بیاموزند که مهم‌ترین راه مقابله با انواع آسیب‌های اجتماعی ازجمله ایدز چنین آموزش‌هایی است.
