مجلس
همشهری به مناسبت سالگرد شهادت آیت‌الله مدرس و روز مجلس بررسی کرد
ضرورت تغییر ساختار پارلمان
فرزانه آیینی | خبر‌نگار
40سال از انقلاب می‌گذرد و عمر مجلس شورای اسلامی به 38سال رسیده و عمر دهمین دوره آن رو به پایان است. حالا اما نمایندگان طیف‌های سیاسی مختلف متفق‌القول از کاستی‌ها و نقص‌های مجلس سخن می گویند و برای پایان‌دادن به این کاستی، نسخه‌ای مشترک می‌پیچند.
تشکیل مجلس ملی، خواص یا سنا در برابر مجلس شهری یا عوام ایده‌ای است که نمایندگان اردوگاه‌های سیاسی بهارستان آن را نسخه برون‌رفت از شرایط درهم‌پیچیده نمایندگان می‌دانند و می‌گویند برای اینکه نماینده مجلس در بعد ملی عهده‌دار قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای آن شود، باید رسیدگی به مطالبات خرد حوزه انتخابیه را به نمایندگان پارلمان عوام یا شهری بسپارد.امروز در تقویم رسمی جمهوری اسلامی به نام روز مجلس شورای اسلامی خورده شده است. در همین راستا با جمعی از نمایندگان در مورد جایگاه مجلس گفت‌وگو کرده‌ایم؛ گفت‌وگویی که ماحصل آن به ضرورت تغییر کارکرد مجلس شورای اسلامی خلاصه می‌شود.
2 پارلمان گامی به پیش است
طیبه سیاوشی، نماینده تهران بر این باور است که پیش رفتن به سوی نظامی با 2پارلمان مردمی و ملی می‌تواند گامی مؤثر و رو به جلو برای تقویت نقش مجلس شورای اسلامی باشد.
او به همشهری می‌گوید: بحث خیلی مهم در عرصه قانونگذاری این است که علاوه بر اینکه ما یک مجلس عوام که به امور مردم رسیدگی می‌کند داشته باشیم که داریم، نیازمند یک مجلس سنا هستیم که فقط به مسائل کلان و ملی وارد شود.نماینده تهران ادامه می‌دهد: به‌نظر من این دو پارلمان در کنار هم می‌توانند سبب بروز قانونگذاری خوب و ایده‌آل در کشور شوند و نبود هریک از اینها می‌تواند مشکل‌ساز باشد، چراکه سبب نادیده‌گرفتن مصالح ملی می‌شود.به‌زعم این عضو فراکسیون امید، باید به جنبه تخصصی قانونگذاری دقت و توجه بیشتری شود و پیش رفتن به سمت مجلس مردمی یا سنا نیاز جامعه امروز ماست که نباید نسبت به آن بی‌اعتنا باشیم و بی‌اعتنایی به آن گره مشکلات ملی و کلان کشور را مضاعف می‌کند.
نمایندگان، فرصت خواندن رزومه وزرا را هم ندارند
قاسم میرزایی نکو، نماینده دماوند و عضو فراکسیون امید در همین راستا با تأکید بر اینکه نقش اصلی پارلمان، قانونگذاری است اما آنقدر در 10دوره مجلس قانون گذاشته شده و حجم قوانین بالا رفته است که به‌نظرم باید به سمت پالایش قوانین برویم، می‌گوید: حجم زیاد قوانین مصوب بهارستان چنان است که شما با هر موضوعی به هر سازمان یا نهادی مراجعه کنید، ادله قانونی بسیار در توجیه کاری که انجام داده‌اند، روی میز می‌گذارند. جالب است نهاد‌ها و سازمان‌ها در رد موضوعی که مطرح است هم می‌توانند به همان میزان که ادله در دفاع ارائه کردند، ادله قانونی بیاورند.
او ادامه می‌دهد: متأسفانه حجم درگیری نمایندگان چنان زیاد است که فرصت تمرکز روی یک موضوع را ندارند. مثلا در بحث رأی اعتماد به 4وزیر که در آبان‌ماه برگزار شد، وزرای پیشنهادی در جزوه‌های 40صفحه‌ای رزومه و برنامه‌هایشان را شرح داده بودند اما من به شما اطمینان می‌دهم که نماینده‌ای را پیدا نمی‌کنید که این جزوه‌ها را کامل خوانده باشد.
به‌زعم میرزایی نکو، استانی‌شدن انتخابات یا ایجاد مجلس سنا در مقابل مجلس عوام می‌تواند در رفع این ایرادات تأثیر‌گذار باشد چراکه مجلس را از درگیری با مسائل خرد حوزه‌های انتخابیه به سمت مسائل کلی سوق می‌دهد و کارهای اجرایی و جزیی حوزه‌های انتخابیه را به پارلمان‌های شهری واگذار می‌کند.
لوله‌کشی و جدول‌کشی به‌جای مسائل ملی
برخلاف میرزایی نکو و سیاووشی که گام‌برداشتن به سوی مجلس ملی و شهری را چاره کارآمدی مجلس شورای اسلامی می‌دانند، محمد‌حسین نقوی‌حسینی، عضو فراکسیون اصولگرایان ولایی تبیین نقش مجلس برای مردم و درگیر‌نشدن نمایندگان با مسائل حوزه‌های انتخابیه را کلید بازگشت مجلس به نقش اصلی‌اش می‌داند و می‌گوید: وقتی نمایندگان از جمع‌آوری رأی به‌صورت فردی رها شوند و احزاب عهده‌دار معرفی کاندیداها در انتخابات شوند، می‌توانیم انتظار داشته باشیم نمایندگان مجلس بحث قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای آن را بر امور دیگر ترجیح دهند. او در گفت‌وگو با همشهری ادامه می‌دهد: اگرچه مجلس تبلور اراده ملت محسوب می‌شود اما ضعف خیلی بزرگی دارد که واقعا مجلس را ناتوان کرده و آن این است که ارزیابی عملکرد نمایندگان براساس مطالبات مردم از نمایندگان مجلس صورت می‌گیرد آن‌هم مطالباتی که در حیطه وظایف نمایندگان مجلس نیست.
متقابلا نمایندگان مجلس هم وقتی با مردم در حوزه‌های انتخابیه روبه‌رو می‌شوند، به‌جای شرح عملکردشان در حوزه قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون، به وعده و وعیدهایی می‌پردازند که مردم از آنها مطالبه می‌کنند.نماینده ورامین تأکید می‌کند: ضعف بزرگ مجلس این است که نماینده دغدغه‌اش قانونگذاری نیست بلکه به‌دنبال لوله‌کشی، آسفالت یا گازکشی و... حوزه انتخابیه‌اش است.او با اعتقاد به اینکه سیستم برگزاری انتخابات را باید به‌سمتی ببریم که نمایندگان پاسخگوی فردی نباشند، ادامه می‌دهد: زمانی که داوطلب نمایندگی خودش به‌تنهایی مشغول جمع‌آوری رأی باشد، مجبور است برای جذب آرای مردم بگوید آسفالت می‌کنم، لوله‌کشی می‌کنم و جدول‌کشی می‌کنم و... چون اگر غیر از اینها را بگوید، مردم توجه نمی‌کنند.
