عراق؛ صحنه جدید رویارویی عربستان و امارات با قطر

 پای جورج نادر، تاجر معروف لبنانی-آمریکایی که سال‌هاست به‌خاطر لابی‌گری و دلالی سیاسی در خاورمیانه مشهور است، اکنون بار دیگر به فضای سیاسی عراق باز شده است.

وبسایت میدل‌ایست‌آی (Middle East Eye) مستقر در لندن دیروز در گزارشی خبر داد به اطلاعاتی دست پیدا کرده که نشان می‌دهد جورج نادر که یک پایش در پرونده ارتباط ترامپ با کشورهای خارجی گیر است، حدود 2هفته پیش طی سفری به عراق با 2مقام عالی‌رتبه دولتی و یکی از رهبران سیاسی این کشور دیدار داشته است.

سفر جورج نادر به عراق درست زمانی اتفاق می‌افتد که این کشور به فضای جدید رویارویی قطر از یک‌سو و عربستان و امارات از سوی دیگر تبدیل شده است. این کشورها با هدف محکم کردن جای پای خود در عراق بعد از داعش و همچنین در آینده سیاسی و اقتصادی آن، از هم‌اکنون با پول‌های خود به سمت این کشور یورش برده‌اند. هدف کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس به‌دست گرفتن پروژه‌های بازسازی عراق و حمایت از دولت این کشور در مسیر بازسازی است.

عراق پس از 4دهه تحریم و جنگ، اکنون به سمت بازسازی گام برداشته و زمینه برای دریافت کمک‌های مالی کشورهای عربی فراهم شده است. در چنین شرایطی، بازار رقابت سیاسی برای کسب نفوذ بیشتر، پرداخت کمک‌های بلاعوض مالی بزرگ‌تر و همچنین لابی‌گری‌های سیاسی هم داغ می‌شود. سفر جورج نادر به عراق، بار دیگر نام او را بر سر زبان‌ها انداخته است. نام نادر که از مشاوران محمدبن‌زاید آل‌‌نهیان ولیعهد امارات به‌شمار می‌رود، حدود 6‌ماه پیش در ماجرای تحقیقات بازرس ویژه پرونده انتخاباتی دونالد ترامپ به رسانه‌ها درز پیدا کرد. تحقیقات رابرت مولر، بازرس ویژه دادستانی آمریکا در ماجرای تبانی احتمالی میان تیم انتخاباتی ترامپ و روس‌ها، به سرنخ‌هایی رسید که جورج نادر را هم درگیر می‌کرد. آن زمان روزنامه نیویورک‌تایمز فاش کرد که نادر از طرف محمدبن‌سلمان ولیعهد عربستان و مشاوران محمدبن‌زاید آل‌‌نهیان ولیعهد امارات، حدود 3‌ماه قبل از انتخابات با پسر بزرگ دونالد ترامپ در نیویورک دیدار کرده و به او گفته است که این دو شاهزاده‌ عرب خواهان پیروزی ترامپ هستند و آماده‌اند در این زمینه به حمایت از او و تیم انتخاباتی‌اش بپردازند. با این گزارش، نام عربستان و امارات نیز به پرونده دخالت روس‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری سال2016 آمریکا اضافه شد. طبق قوانین آمریکا، کشورهای خارجی حق مداخله و تلاش برای تأثیرگذاری بر نتایج انتخابات این کشور را ندارند و همه نامزدها و ستادهای انتخاباتی از همکاری با بیگانگان منع شده‌اند. به نتیجه رسیدن این پرونده ممکن است حتی استیضاح و برکناری دونالد ترامپ را رقم بزند. جورج نادر از آن زمان در حال همکاری با مولر است و قول داده تمام اطلاعات خود را در اختیار بگذارد.


دعوا بر سر نفوذ در عراق
وبسایت میدل‌ایست‌آی به نقل از 3منبع مطلع خبر داده که جورج نادر در بغداد با برهم صالح رئیس‌جمهور جدید عراق و عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر تازه این کشور دیدار کرده است. براساس این گزارش او موفق شده با عمار حکیم رئیس جریان حکمت ملی عراق که از احزاب سیاسی پرنفوذ شیعه در عراق به‌حساب می‌آید نیز دیدار کند.

رقابت برای کسب نفوذ در عراق از سوی کشورهای عربی خلیج‌فارس از اوایل سال2017 میلادی آغاز شد؛ یعنی زمانی که دولت قطر برای آزادی 9شاهزاده قطری و 16نفر از دیگر اتباع خود که برای شکار به عراق رفته بودند، بیش از 300میلیون دلار به گروه کتائب حزب‌الله عراق پرداخت کرد. قطری‌ها همزمان تلاش کردند ارتباط خود را با این گروه شبه‌نظامی حفظ کنند.

دولت قطر همزمان با انتخابات و شکل‌گیری مجلس و دولت جدید عراق نیز با توزیع پول‌ میان احزاب مختلف عراقی موفق شدند برخی چهره‌های نزدیک به‌خود را وارد دولت عراق کنند.

در این شرایط، عربستان و امارات با این نگاه که از قافله وقایع سیاسی عراق عقب مانده‌اند، تلاش کرده‌اند با پرداخت پول به برخی احزاب دیگر این کشور، مقابل افزایش نفوذ قطری‌ها بایستند. انعقاد قراردادهای تجاری با دولت عراق و تلاش برای حضور در روند بازسازی این کشور، راهکار عربستان و امارات برای حضور در عراق بوده است. سفر جورج نادر به بغداد نیز در راستای همین سیاست انجام شده است.

جورج نادر پیش از این هم سابقه حضور در فضای سیاسی عراق را داشته است. او در سال2012 به‌عنوان مشاور غیررسمی نوری مالکی، رئیس‌جمهور وقت عراق فعالیت می‌کرد. یکی از اقدامات او در آن زمان، دلالی برای قرارداد فروش تسلیحات روسیه به دولت عراق به ارزش 4.2میلیارد دلار بود که بعدا به‌خاطر احتمال وجود فساد مالی در این قرارداد به‌طور کامل لغو شد.


نادر؛ علیه قطر و ایران
پیش از این در ماجرای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا گمانه‌زنی‌هایی در مورد تلاش او به نفع عربستان و امارات و به ضرر قطر شده بود. حمایت بی‌قید و شرط ترامپ از عربستان در تحریم قطر بسیاری از تحلیلگران را متقاعد کرد که ارتباطی میان حکام عربستان و امارات با تیم ترامپ و شخص او شکل گرفته است. ترامپ آن زمان نه‌تنها از عربستان و امارات در تحریم قطر حمایت کرد، بلکه دوحه را به حمایت از تروریسم متهم کرد.

فعالیت‌های جورج نادر غیر از قطر، با ایران هم پیوند پیدا می‌کند. نیویورک‌تایمز  که در گزارش 6‌ماه پیش خود درباره پرونده ترامپ، به طرح‌های پیشنهادی نادر برای حمله به ایران و مقابله با این کشور در یمن نیز اشاره کرده بود. این روزنامه حدود 15روز پیش نیز گزارش دیگری منتشر کرد و در آن به افشای اطلاعاتی درباره ارتباط میان جورج نادر و عربستان علیه ایران پرداخت. به نوشته نیویورک‌تایمز او سال گذشته در عربستان با مقام‌های ارشد امنیتی و نظامی این کشور دیدار کرده و طرح 2میلیارد دلاری خود برای مقابله با ایران را با تکیه بر تنگناهای اقتصادی به‌عنوان سلاح مؤثر علیه ایران پیشنهاد داده است. بر این اساس، در این جلسه سعودی‌ها با نادر و همراهانش درباره توانایی‌شان برای انجام ترور سردار قاسم سلیمانی نیز مذاکره کرده‌اند.