کرمانشاه
شب، زلزله، دلهره
گزارش میدانی همشهری از سرپل ذهاب و گفت و گو با مردمی که میگویند: این بار آسیب ترس بیشتر بود
دوشنبه پنجم آذر است. ساعت هشت‌ونیم صبح به سرپل‌ذهاب می‌رسیم. هوا نیمه‌‌ابری است. چهره شهر از 2 هفته پیش، یعنی سالگرد زلزله 21 آبان سال گذشته، تغییر خاصی نکرده است. کانکس‌ها هم مانند قبل شانه‌به‌شانه هم ردیف شده‌اند. شهر اما آرامش عجیبی دارد. از زلزله شب قبل بهت‌زده است. این بار زلزله با قدرت 6.4 ریشتر، سرپل ذهاب را لرزاند تا چهارمین زلزله شدیدی باشد که در یک سال کرمانشاه را می‌لرزاند. بعد از زلزله 7.3 ریشتری آبان سال 96، کرمانشاه یک بار در 31 تیر با قدرت 5.9 و یک بار هم 4 شهریور با قدرت 6.2 ریشتر لرزید. شدت زمین‌لرزه یکشنبه شب (4 آذر) به حدی بود که در لرستان، همدان، کردستان، ایلام، آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل هم احساس شد.
شب سخت سرپل ذهاب
راهمان را در شهر ادامه می‌دهیم. از رفت و آمد معمول مردم خبری نیست. جلوتر که می‌رویم بالاخره چند نفری را می‌بینیم. از رنگ‌و‌روی پریده و لباس‌های نامرتبشان پیداست شب خوبی را پشت سر نگذاشته‌اند. یکی از آنها که چهره‌اش به شدت نگران و مضطرب است، با زبان محلی می‌گوید: «شب گذشته آسیب چندانی ندیدیم، اما تازه 2 هفته از سالگرد زلزله پارسال گذشته است. اصلا انتظار چنین زلزله شدیدی را نداشتیم. به همین دلیل همه هراسان شده بودیم. تا صبح بیرون بودیم. بعضی‌ها داخل خودروهایشان خوابیدند.» از سکوت عجیب شهر که سوال می‌کنم، علی‌اکبر این‌طور پاسخ می‌دهد: «مردم دیشب تا صبح بیدار بودند. چند بار زلزله آمد. کسی آرامش نداشت و خواب از چشم مردم رفته بود. حالا هم بیشتر مردم خوابند.» درست می‌گوید. یکی دو ساعت که می‌گذرد، کم‌کم رفت و آمدها شروع می‌شود. کارگرهای ساختمانی مشغول ساختوساز شده‌اند. در کل شهر ساختمان‌های دو یا سه طبقه نیمه‌کاره زیادی به چشم می‌خورد. برخی ساختمان‌ها در مرحله آجرکشی هستند و برخی در مرحله پی‌کنی. البته برخی ساختمان‌ها هم هنوز از زلزله قبلی آواربرداری نشده‌اند.
خرابی‌ها کمتر بود
در مرکز شهر خرابی‌های جدید پیداست. چند مغازه بر اثر زلزله شب قبل تخریب شده و دیوار برخی خانه‌های بازسازی شده هم فروریخته است. شیشه برخی خانه‌ها و مغازه‌های سالم هم خرد شده است. با این‌که خرابی‌ها زیاد نیست، اما مردم هنوز در هراسند. وحشت مردم از تکرار ویرانی زلزله سال گذشته تمامی ندارد. حتی آن‌هایی هم که معمولا بعد از هر زلزله به خیابان‌ها نمی‌آمدند با ترس از
3 زلزله شدید قبلی و خسارت‌ها آواره کوچه و خیابان شده‌اند. یکی از شهروندان سرپل ذهابی از هراس مردم بعد از وقوع زلزله و تا صبح می‌گوید: «شب سختی را پشت سر گذاشتیم.
هول و هراس مردم سرپل ذهاب این بار بیشتر از سال گذشته بود. شب تا صبح چند بار زلزله آمد. عده زیادی در پارک‌ها و به دور از منازل چادر زدند.» احمدی سال گذشته همسر، فرزند، مادر و برادزاده خود را زیر آوار زلزله از دست داده است. او هم مانند بسیاری از مردم هنوز شوکه است: «بسیاری از خانه‌های تعمیر شده دوباره از نو صدمه دیدند. اینجا روح و روان مردم تخریب شده و زلزله مردم را پریشان کرده است.
روح و روان مردم به حدی به هم ریخته است که هنگام بروز حادثه رفتار عادی ندارد. با این‌که زلزله آواری نداشت، اما بسیاری از مردم به دلیل فرار یا انجام رفتارهای اشتباه مصدوم شدند. دیروز با این‌که خانه‌‌ای خراب نشد، اما همه از ترس فریاد می‌زدند. ما روزهای سختی را پشت سر گذاشته‌ایم.»
دیگر تاب تحمل نداریم
شهروند دیگری که با خانواده‌اش تا صبح در چادر خوابیده است، همین حرف‌ها را می‌زند. او می‌گوید: «مردم شب تا صبح را بیرون گذراندند. چون تا صبح چند پس‌لرزه شدید آمد. من و بچه‌هایم هم تا صبح بیرون بودیم.»
او توضیح می‌دهد: «تجربه یک زلزله دردناک را پشت سر گذاشته‌ایم. هنوز از شوک زلزله سال گذشته درنیامده‌ایم. به همین دلیل از هر لرزه‌ای وحشت داریم. یکشنبه شب همه هراسان و پر از اضطراب بودیم. خدا به ما رحم کند. دیگر توان این همه سختی را نداریم. دیگر توان آوار و داغ را نداریم.» شکربیگی هم از ساکنان مسکن مهر شیرودی در منطقه است.
گویا برای ساخت مجدد منزل از وامی که حق بیمه‌شان بوده، استفاده کرده‌اند. او توضیح می‌دهد: «با وجود این تخلف فقط 2 دیوار اصلی برای ما ساختند. یکشنبه شب هم که زلزله آمد، دیوار آوار شد و بر سر خواهرم ریخت و او را مصدوم کرد. حتما از پیمانکار شکایت خواهم کرد.» شهروند دیگری را می‌بینیم که داغ پسرش تازه شده است. پسرش را سال گذشته زیر آوار از دست داد و در زلزله یکشنبه برای این‌که دخترش از دست نرود، خود را سپر می‌کند.
می‌گوید: «می‌خواستم دخترم را به حمام ببرم که شیشه منزل تازه تعمیر شده‌مان روی سرم خراب شد. خودم را روی دخترم کشیدم و شیشه‌ها روی کمر و شانه‌هایم ریخت. برای بخیه به بیمارستان مراجعه کردم و درمان شدم. با وام و کمک پدر همسرم منزلمان را تازه تعمیر کرده بودیم. حالا دوباره دیوارها ترک برداشت، شیشه پنجره‌ها ریخت. تلویزیون، یخچال و وسایل آشپزخانه هم آسیب جدی دید. با این همه خوشحالم که توانستم جان دخترم را نجات دهم.»
بیمارستان موقت بانگر سرپل ذهاب هم گویای ماجراست. بسیاری از مردم در نتیجه وحشت از زلزله و در حین فرار آسیب دیده‌اند. دست و پای خیلی‌ها شکسته است. بیمارستان بسیار شلوغ است. حفاظت فیزیکی از بیمارستان هم افزایش یافته است. گویا قرار است کسی برای بازدید بیاید. این بیمارستان شامل چند کانتینر است و موقتا جایگزین بیمارستان شهدای سرپل ذهاب شده که سال گذشته در زلزله به طور کامل خراب
شد.
در کانتینر داروخانه هم صفی 60-50 نفره کشیده شده است. آقای محمدی، یکی از همراهان بیمار، می‌گوید: «خدمات و امکانات در بیمارستان چندان خوب نیست و بسیاری از بیماران به کرمانشاه ارجاع داده می‌شوند. زلزله به جان مردم افتاده و ول کن مردم این منطقه نیست. هر روز زلزله می‌آید. دیگر خسته شده‌ایم.»
وضع عادی است
با وجود هراس مردم، اما فرماندار سرپل ذهاب وضع شهرستان را عادی توصیف می‌کند. او، با وجود شایعه‌های محدودی که از فوت چند نفر در نتیجه ریزش آوار خبر می‌دهد، به همشهری می‌گوید: «خوشبختانه این زلزله هیچ جان‌باخته‌ای نداشت.» محبت جمالی‌نیا با تاکید بر این‌که مشکل قطعی آب و برق شهرستان در همان اولین ساعت بعد از زلزله رفع شده است، می‌افزاید: «در ساعات اولیه بعد از زلزله حدود 20 دقیقه قطعی برق داشتیم.» او هم از اضطراب حاکم بر شهر و شهروندان می‌گوید و تصریح می‌کند: «مردم بعد از گذشت یک سال انتظار چنین زلزله‌ای را نداشتند. آن هم درست 2 هفته بعد از زلزله ویرانگر سال گذشته.» او ادامه می‌دهد: «با توجه به حضور نهادها و ارگان‌های مختلف از قبیل ارتش، سپاه، بسیج، جمعیت هلال احمر، دستگاه‌های خدمات‌رسان و تشکیل ستاد مدیریت بحران، شرایط در همان دقایق اولیه تحت کنترل درآمد. حفاظت از شهر به ارتش و حفاظت از گلوگاه و ورود و خروج شهر به سپاه و بسیج سپرده شد و وضع روستاها هم با اعزام نیروهای ارتش و امدادرسان عادی بود. خوشبختانه خسارت‌ها جزئی بود، اما 4 واحد تجاری در سرپل ذهاب و یک انبار در یک روستا تخریب شدند.»
این کابوس ادامه دارد...
با این همه مردم خسته‌اند و نگران. هراسانند و عصبی. میگویند این منطقه دیگر جای زندگی نیست. حتی اگر چند سال دیگر هم زلزله‌ای نیاید کابوس زلزله مردم را رها نمی‌کند. امان از وقتی که زلزله بیاید...
ساختوساز ادامه دارد
معاون بازسازی بنیاد مسکن کرمانشاه به همشهری می‌گوید: در زلزله 21 آبان سال گذشته در غرب کشور 103 هزار واحد مسکونی خسارت دید که از این میزان 67هزار واحد نیاز به تعمیر داشتند. از این میان، 12هزار و 500 واحد زلزله‌زده روستایی به صورت کامل تخریب شده بود که همه خانه‌ها تحویل داده شدند.
فرهاد فقیهی با بیان این‌که در مجموع عملیات بازسازی 17 هزار واحد مسکونی تخریبی و 53 هزار و 500 واحد تعمیری در مناطق زلزله‌زده استان به پایان رسیده است، می‌افزاید: ساخت‌وسازها کماکان ادامه دارد.
وی با اشاره به این‌که بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در 12اکیپ از استان‌های مختلف کشور با 11 هزار و 500 نیرو در مناطق زلزله‌زده کرمانشاه مشغول ساخت‌و‌سازند، اظهار می‌کند: در سرپل ذهاب برای 9 هزار و 600 واحدپروانه ساخت صادر شده است.
ارزیابی 12 روستا
مدیر کل بحران استانداری با بیان این‌که همه مناطق زلزله‌زده سال گذشته درگیر زلزله اخیر شده‌اند، به همشهری می‌گوید: 4روستا در قصرشیرین و 8 روستا در گیلان‌غرب که نزدیک‌ترین فاصله را با مرکز زلزله دارند، ارزیابی شدند و چادر و بسته‌های غذایی 72 ساعته دریافت کردند. جلیل بالایی با بیان این‌که زیرساخت‌های آب، برق، تلفن و گاز در مناطق زلزله‌زده در ساعت‌های اولیه پس از زلزله برقرار و مهیاست، می‌افزاید: درچند منطقه آب آشامیدنی آلودگی دارد که به واسطه پس‌لرزه‌هاست. تانکرهای تامین آب آماده آب‌رسانی به مناطق زلزله‌زده است و در صورتی که کدورت آب رفع نشود، کار آب‌رسانی را انجام می‌دهند. وی با بیان این‌که 731 نفر بعد از زلزله به مراکز درمانی مراجعه کردند و فقط 18 نفر بستری شدند، اظهار می‌کند: خسارت‌های مالی طی 72 ساعت بعد از زلزله اعلام خواهد شد، اما خسارت‌هایی که تاکنون گزارش شده، در حد ترک دیوار و ریزش گچ بوده است.
در همینه زمینه :
