مسکن
افزایش اجاره‌نشینی در گلستان
کارشناس اقتصادی: فضای روانی اقتصادی بیش از شرایط اقتصادی واقعی ناامن شده و همین موضوع افزایش کاذب قیمت‌ها را به دنبال داشته است
فاطمه میرزایی | گرگان-خبرنگار:
اجاره‌نشین‌ها زیاد شده‌اند و موجر بی‌دلیل مستاجر را از خانه بلند می‌کند؛ این جمله‌ای است که رئیس اتحادیه مشاوران املاک گلستان و رئیس امور مالی اتحادیه اصناف استان می‌گوید. «رضا گرجی» اظهار می‌کند: قیمت اجاره و رهن هر روز بالا می‌رود. در برخی مناطق گاه در یک هفته 20درصد افزایش اجاره‌بها داریم. موجرها برای گرفتن اجاره بیشتر، مستاجر‌ها را جواب می‌کنند.
مسکن خالی نداریم
گرجی می‌گوید: تعداد اجاره‌نشین‌ها بسیار زیاد شده است. یکی از دلایل آن، فروش خانه برای حل مشکلات مالی است. واحد مسکن مهر هم یا فروخته می‌شود و اهالی برای سکونت به داخل شهر می‌آیند یا به دلیل مشکلات در واحدهای مسکن مهر، آنها رها کرده و مکان دیگری را جست‌وجو می‌کنند. پول دست مردم نیست، بنابراین معمولا خانه‌ها کمتر رهن کامل می‌شوند. در گرگان واحد خالی مسکونی تقریبا وجود ندارد. بسیاری از مردم با سخت شدن زندگی و به منظور تطبیق هزینه با درآمد، محل زندگی خود را به محله‌های پایین شهر که به نسبت ارزان است، منتقل می‌کنند.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک گلستان بیان می‌کند: متاسفانه گاهی تبلیغات رسانه‌ای هم کار را خراب‌تر می‌کند. عده‌ای به ما مراجعه کرده‌اند و گفته‌اند در تهران خانه 4 میلیون تومانی، 8 میلیون تومان شده است، ولی چرا باید اجاره مسکن در شهری مانند گرگان تا این حد پایین باشد؛ البته این قیاسی نادرست است. از آنجایی که مرجعی برای تعیین قیمت اجاره وجود ندارد، اختیار در دست مالکان است. متضرر هم در این میان قشر ضعیف جامعه است.
معیار پایتخت نیست
یک کارشناس اقتصاد در گرگان هم در گفت‌و‌گویش با همشهری بر صحبت‌های گرجی صحه می‌گذارد و می‌گوید: متاسفانه آشفتگی بازار و ناامنی آن در کشور به استان و بخش مسکن هم رسیده است. اگرچه بسیاری از گرانی‌ها در مورد کالاهای دیگر هم توجیه منطقی ندارد؛ برای مثال کالایی مانند مرغ که خود استان تولید‌کننده آن است و افزایش کرایه و مواردی مانند آن برای آن لحاظ نمی‌شود در بازار استان نباید به قیمت تهران برسد، اما رسیده است. در مورد مسکن هم همین اتفاق افتاده است. فضای اقتصادی بیش از خود شرایط حقیقی اقتصادی ناامن شده و همین موضوع افزایش کاذب قیمت بسیاری از کالاها را هم ایجاد کرده است.
«علیرضا عبدالهی» ادامه می‌دهد: نگاهی به افزایش قیمت‌ها در مصالح ساختمانی مانند آهن، گچ، سیمان، و... نشان می‌دهد بازار مصالح در تناسبی با قیمت مسکن چندان تکان نخورده است. البته کالایی مانند آهن که از قیمت جهانی تبعیت می‌کند کمی شرایط متفاوتی دارد.
وی توضیح می‌دهد: آنچه آشفتگی باراز مسکن را ایجاد کرده است تا حدود زیادی از مولفه‌های اقتصادی تبعیت نمی‌کند بلکه آینده‌نگری است. ما عموما در حوزه‌های طلا و ملک پس‌انداز می‌کنیم و کمتر سرمایه خود را صرف تولید و ایجاد ارزش افزوده می‌کنیم. باور سنتی این است که ملک به طور ذاتی طی زمان ارزش افزوده ایجاد می‌کند. پس تمایل به خرید زیاد می‌شود، اما این نگرش هم وجود دارد که در صورت فروش سرمایه امکان خرید دوباره وجود ندارد و شخص متضرر می‌شود. پس عرضه و تقاضا متعادل پیش نمی‌رود. در مورد رهن و اجاره هم همین موضوع صدق می‌کند. رهن پولی است که در حال پایین آمدن ارزشش است اما اجاره عددی است که می‌تواند بالا برود و از سوی دیگر صرف امور جاری شود و راحت‌الوصول‌تر است. چون ملک یک دارایی مهم است، پس میزان درآمد حاصل از اجاره باید متناسب با بالا رفتن همه قیمت‌ها بالا برود تا مالک را راضی کند که ارزش سرمایه‌اش به روز شده است.
عبدالهی ادامه می‌دهد: اما نکته مهم این است که با وجود این‌که می‌دانیم شاخص‌های اقتصادی در نقاط مختلف کشور یکسان عمل نمی‌کند به جای استفاده از الگوی منطقه‌ای از تحولات سراسری برداشت می‌کنیم. همین موضوع هم باعث می‌شود که قیمت اجاره به جای یک الگوی منطقی مثلا با افزایش قیمت‌های پایتخت تغییر کند. این‌ها نکاتی است که مردم باید به آن توجه کنند. گرانی‌ها به شکل ذاتی و در شرایط عادی اقتصادی در پایتخت دلایل ویژه‌ای مانند جلوگیری از مهاجرت و غیره دارد، بنابراین معیار پایتخت نیست. متاسفانه توجه نکردن به چنین نکاتی شرایط اقتصادی شهرستان‌ها را آشفته‌تر از آنچه باید می‌کند.
خریدار هست، فروشنده نیست
رئیس اتحادیه مشاوران املاک می‌گوید: خرید و فروش مسکن بسیار اندک و بازار خرید و فروش راکد است. «رضا گرجی» اظهار می‌کند: اتفاقاً متقاضی برای خرید وجود دارد اما مالکان تمایلی برای فروش ندارند. تعداد قراردادهای فروش فسخ شده کم نیست. مالکانی وجود دارند که تا پای معامله می‌آیند اما بعد منصرف می‌شوند. استدلال آنها این است که قیمت دلار بالا رفته و قیمت مسکن تغییر می‌کند. برخی گمان می‌کنند تا پیش از عید قیمت دلار باز هم افزایش شایان توجهی پیدا کند؛ پس اگر در حال حاضر بفروشند، ضرر کرده‌اند. یکی از دلایل دیگری که اجاره‌نشینی را افزایش می‌دهد همین است.
وی ادامه می‌دهد: مشکل اینجاست که اجاره‌نشینی در درازمدت به‌ویژه برای زوج‌های جوان ضربه‌زننده خواهد بود. این افزایش قیمت‌ها منطقی نیست و مردم باید در این شرایط اقتصادی خوددار باشند. اگرچه دولت نیز باید دخالت‌هایش را در بازار کم کند. افزایش قیمت تمام‌شده مسکن در ساخت بسیار کمتر از افزایش در قیمت خرید و فروش است، اما بازار خرید و فروش، رهن و اجاره بسیار به هم ریخته و آشفته است؛ بنابراین حتی نمی‌توان پیش‌بینی از ثبات و مقدار افزایش قیمت‌ها ارائه داد چراکه از الگوی منطقی تبعیت نمی‌کند.
