تورق تاریخ درموزه قزوین

موزه‌ها همواره به عنوان یکی از جاذبه‌های فرهنگی و گردشگری شهرها و کشورها به شمار می‌روند و معمولا نظر گردشگران را به خود جلب می‌کنند. موزه شهر قزوین با برخورداری از اشیایی با قدمت بیش از 8 هزار سال گنجینه‌ای از آثار و اشیای نفیس تاریخی است که معرف بخشی از تاریخ و تمدن کهن ایران زمین به شمار می‌روند.

به گزارش ایرنا، موزه شهر قزوین از سال 1384 راه‌اندازی شده است و به نوعی موزه باستان‌شناسی به شمار می‌رود.این موزه که در مجاورت کاخ چهلستون در مرکز قزوین قرار دارد، همه ساله مورد توجه و بازدید شمار زیادی از گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و تمدن ایران زمین قرار می‌گیرد.

در این موزه اشیای مختلفی از مجسمه‌ها و زیورآلات، ظروف سفالی و میناکاری شده گرفته تا انواع سکه، شمشیر، تفنگ و تپانچه، سنگ‌ها و درهای قدیمی مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی از پیش از میلاد گرفته تا دوران صفویه و قاجار به نمایش گذاشته شده است.
قدمت برخی اشیای موجود در این موزه به هشت هزار سال قبل باز می‌گردد که در ادامه به معرفی آنها پرداخته‌ایم.


پیکره‌های انسانی و جانوری هزاره ششم قبل از میلاد

پیکره‌های انسانی و جانوری و زیورآلات همراه با سردوک، قدیمی‌ترین اشیای حاضر در موزه شهر قزوین را تشکیل می‌دهند. این اشیا دارای 8 هزار سال قدمت و مربوط به 6 هزار سال قبل از میلاد هستند.در بخش دیگری از این موزه سفال‌های یافته شده از دشت قزوین با قدمت 3200 تا 3700 سال قبل از میلاد به چشم می‌خورد. درپوش‌های خمره‌ای با قدمت 2 هزار سال قبل از میلاد در کنار این سفال‌ها با نقش و نگارهای حکاکی شده از جمله شکل بز از دیگر اشیای قابل توجه این موزه است که می‌تواند علاقه‌مندان به تاریخ و باستان‌شناسی ایران را در این بخش از موزه میخکوب کند.

پاپیه‌ماشه و قلمدان‌های دوره قاجاریه که ابزار نگهداری قلم و ابزار خوشنویسی هستند و یکی از ملزومات دیوانسالاری و امور تجاری آن دوره به شمار می‌رفتند در گوشه دیگری از این موزه به چشم می‌خورد.

پاپیه ماشه به اشیای مقوایی اطلاق می‌شود که سطح آنها با نقاشی و مینیاتور تزئین شده و به‌وسیله لاک‌های مخصوص پوشش می‌یابد. هنر دستی پاپیه ماشه قزوین که منسوخ شده بود، به تازگی توسط میراث فرهنگی احیا شده و در فهرست آثار ملی قرار دارد.

افشره‌خوری‌های (شربت‌خوری) خاتم‌کاری شده دوره صفوی و قاجار و صندوقچه منبت‌کاری شده دوره قاجار به همراه زنجیر بست، انواع ظروف مسی و چراغ و قدح خوشنویسی شده از دیگر اشیای مربوط به دوره‌های صفویه و قاجار هستند که در موزه شهر قزوین از آنها نگهداری می‌شود.در بخش دیگری از این موزه یک شیء نسبتا حجیم و بزرگ طلایی رنگ که از دور به یک شیپور شبیه است، نگهداری می‌شود.

جنس این شیء که «شنگر» نامیده می‌شود، از برنج و متعلق به دوره قاجار است، این شیء به گفته مسئول موزه، نماد مسجد سردار قزوین بوده و در بالای گنبد این مکان نگهداری می‌شده است.
سنگ مرمرهای حجاری شده دوره صفویه و قاجاریه که بالای سردرمنازل نصب می‌شدند از دیگر اشیای این موزه به شمار می‌روند.
بخش دیگری از موزه قزوین به سلاح‌های قدیمی اختصاص دارد، در این بخش چندین تفنگ‌ یک‌لول و دولول و تپانچه قدیمی و جاباروتی مربوط به دوره‌های صفویه و قاجاریه که برای ساخت آنها از فلز، چوب، عاج و پوست حیوانات استفاده شده، به چشم می‌خورد.


مجسمه جغد 3800 ساله

در گوشه‌ای دیگری از این موزه مجسمه جغد به همراه سفالینه‌های یافت شده از تپه‌های باستانی سگزآباد در جنوب دشت قزوین چشم‌نوازی می‌کند.

قدمت این مجسمه به 1800 سال قبل از میلاد باز می‌گردد، این شیء و سفالینه‌های به نمایش گذاشته شده در کنار آن از حیث رعایت قوائد هندسی و قرینه‌های موجود در آن برای اشیایی که نزدیک به 4 هزار سال قبل ساخته شده‌اند، حیرت‌انگیز و البته تحسین برانگیز است.ظروف سفالی کشف شده قبل از میلاد مسیح که در این موزه نگهداری می‌شوند تنها مربوط به دشت قزوین نیست.
در این موزه ظروف سفالی با 700 تا 1500 سال قدمت وجود دارند که در کاوش‌های باستان‌شناسی الموت در شمال استان قزوین کشف شده و به‌دست آمده است.

سرپیکان مفرغی مربوط به هزاره قبل از میلاد و پیکرک‌های جانوری و انسانی مربوط به 700 تا 1500 سال قبل از میلاد کشف شده در اندج و گورستان نظام باغ الموت از دیگر اشیای این موزه و معرف تمدن این بخش از سرزمین زیبای ایران است.

مجسمه مرد سومری مربوط به 3 هزار سال قبل از میلاد به همراه مجسمه‌ها و سفال‌های چشمه‌علی مربوط به هزاره ششم قبل از میلاد از دیگر اشیای بسیار قدیمی این موزه به حساب می‌آیند.
بخش دیگری از این موزه به زیورآلات سنگی قدیمی اختصاص دارد؛ در این قسمت گردنبندهایی از جنس سنگ به نمایش گذاشته شده‌اند که قدمت آنها به 700 تا 1300 سال قبل از میلاد می‌رسد.
ظروف مینایی، زرین‌فام و لعابدار دوره اسلامی مربوط به قرن سوم و چهارم، ششم و هفتم هجری به همراه ظروف سنگی و سفالی مربوط به قرن‌های 5 تا 7 هجری و صدف‌های کتبیه‌دار و شمشیرهای طلاکوب با دسته عاج مربوط دوره صفوی از دیگر اشیای این موزه به شمار می‌روند.

در طبقه همکف این موزه یک تخت نشمین ‌چوبی شبیه به تخت پادشاهی خودنمایی می‌کند، این شیء درواقع تخت عروس متعلق به دوره قاجار بوده و مربوط به رسم قدیمی پاتختی است که هنوز نیز در بین شهروندان قزوینی رواج دارد. در مراسم پاتختی که یک میهمانی ویژه زنان است و یک روز پس از عروسی برگزار می‌شود، جمعی از بستگان عروس در منزل او حاضر می‌شوند و به وی هدیه می‌دهند.

در ورودی این موزه نیز یک تابلوی نقاشی قدی رنگ روغنی از ناصرالدین شاه قاجار به چشم می‌خورد که مدتی پس از ترور وی توسط میرزا محمد باقر نقاش‌باشی نقاشی شده است.
این نقاشی به طرز ماهرانه و هنرمندانه‌ای کشیده شده به گونه‌ای که با حرکت از یک سوی آن به سوی دیگر تغییر زاویه پاها و چشم ناصرالدین شاه احساس می‌شود و بینندگان حس می‌کنند با یک تابلوی سه بعدی روبه‌رو هستند.
در‌های چوبی دوره قاجاریه و زندیه با نقوش گل مرغ و سکه‌های طلا و نقره مربوط به دوره‌های پیش و پس از اسلام از دیگر اشیای این موزه به شمار می‌روند.


نگهداری حدود 7 هزار شیء

نسرین لشگری مسئول موزه شهر قزوین گفت: این موزه در سال 1384 راه‌اندازی شده است اما در اصل قدمت آن به سال 1338 بازمی‌گردد.
وی ادامه داد: بخشی از اشیای این موزه در گذشته در کاخ چهلستون که اکنون موزه خوشنویسی قزوین است، نگهداری می‌شد اما پس از در نظر گرفتن یک محل اختصاصی و ساخت آن، اشیا به مکان فعلی آورده شدند.

لشگری گفت: حدود 7هزار شیء قدیمی در این موزه نگهداری می‌شود که البته بخشی از آنها به نمایش گذاشته شده‌اند و سایر اشیا در مخزن موزه نگهداری می‌شوند.
این موزه همه‌روزه حتی روزهای جمعه از ساعت 9 صبح تا 18 عصر پذیرای بازدیدکنندگان است.


گنجینه‌ای کم‌نظیر از اشیای تاریخی

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری قزوین گفت: موزه شهر قزوین را باید گنجینه‌ای کم نظیر از اشیای تاریخی دانست.
محمد علی حضرتی‌ها با بیان این‌که بخشی از یافته‌های باستان‌شناسی دشت قزوین در این موزه نگهداری می‌شود، افزود: این موزه سالیانه مورد بازدید هزاران گردشگر داخلی قرار می‌گیرد و همچنین بسیاری از گردشگران خارجی که به قزوین سفر می‌کنند، بدون بازدید از آن از شهر خارج نمی‌شوند.

وی اظهار داشت: این مکان برای گردشگری قزوین نقش مکمل را دارد و قرارگیری آن در دل مجموعه دولتخانه صفوی و در جوار عمارت (کاخ) چهلستون به گردشگران فرصت خوبی برای بازدید می‌دهد.
حضرتی یادآور شد: موزه خوشنویسی واقع در عمارت چهلستون و موزه سنگ‌نگاره‌ها واقع در مسجد جامع عتیق از دیگر موزه‌های وابسته به میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در قزوین به شمار می‌روند که هرساله گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کنند.مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری قزوین خاطرنشان کرد: موزه‌ها امروزه نقش مهمی در جذب گردشگران ایفا می‌کنند و خود به تنهایی یک جاذبه هستند بنابراین معرفی آنها از طریق رسانه‌ها می‌تواند در رونق گردشگری نقش مهمی ایفا کند.