گلستان زیر سیل مهاجران

ستاره حجتی|  گرگان – خبرنگار:

 مهاجرت یکی از موضوعاتی بوده که طی 15 سال گذشته، به ایجاد سکونتگاه‌های غیر رسمی در حاشیه شهرهای گلستان به‌ویژه دو شهر گرگان و گنبدکاووس منجر شده است. 

در همین راستا مدیر کل امور اجتماعی استانداری گلستان نسبت به شروع موج جدید مهاجرت به سمت گلستان هشدار می‌دهد. «عبدالرضا چراغعلی» به همشهری می‌گوید: در سال گذشته، هزاران نفر از استان‌های مختلف کشور با هدف اقامت و اشتغال به شهرهای مختلف گلستان مهاجرت کردند. حاشیه شهرهایی همچون کلاله، رامیان و علی‌آباد بیش از سایر نقاط استان، پذیرای مهاجران بوده‌اند. وی ادامه می‌دهد: تاسیسات زیربنایی و زیرساختی شهرهای استان بیش از این تاب و توان مهاجران را ندارد و مسئولان برای کنترل موج جدید مهاجرت باید برنامه‌‌ریزی کنند. 


گزارش‌های خلاف 

چراغعلی با انتقاد از شهرداران و شوراهای اسلامی شهرهای استان می‌گوید: روند ساخت‌و‌ساز غیر مجاز و تفکیک غیر قانونی اراضی در بیشتر شهرهای استان در شرایطی به سرعت ادامه دارد که قانونگذار، شهرداری‌ها را مکلف به جلوگیری از ساخت غیرمجاز در محدوده قانونی و حریم شهرها کرده است. شوراها نیز مسئول نظارت بر عملکرد شهرداران هستند. 

وی که پیش از تصدی‌اش به عنوان مدیر کل امور اجتماعی استانداری گلستان، ریاست سازمان نظام مهندسی استان را نیز به عهده داشته، اظهار می‌کند: اکثر بناهای ساخته شده در حاشیه شهرهای استان، ناپایدارند و برخی تاییدیه‌های نمایندگان دادگستری و استانداری و شوراهای شهر در کمیسیون‌های ماده 100، خلاف واقع است. چراغعلی بیان می‌کند: هم این عوامل در کنار هم پدیده‌ها و چالش‌های اجتماعی زیادی ایجاد می‌کنند و باید همه مسئولان و دستگاه‌ها و تشکل‌های مردمی برای عبور از این بحران دست به کار شوند. 


این بار در جست‌وجوی آب و هوا

یک جامعه‌شناس هم هشدارهای مدیر کل امور اجتماعی استانداری گلستان را تایید می‌کند و می‌گوید: تاکنون مساله اشتغال دلیل اصلی مهاجرت به استان‌هایی مانند گلستان بوده، اما می‌توان پیش‌بینی کرد که موج فزاینده‌ای از مهاجرت به گلستان با بحران‌های پیش آمده در نیمه جنوبی کشور به‌ویژه بحران آب و هوا، شکل بگیرد. 

«احسان خواجه‌ای» در مورد اینکه چرا گلستان ممکن است بیش از دو استان دیگر شمالی در مسیر مهاجرت قرار بگیرد، توضیح می‌دهد: هر کس برای مهاجرت، منطقه‌ای را در اولویت قرار می‌دهد که بتواند بیشترین نزدیکی‌های قومی، فامیلی، فرهنگی را در آنجا جست‌و‌جو کند. اقوام کرد، ترک، به‌ویژه سیستانی و بلوچ بسیار بیشتر از دو استان شمالی دیگر یا حتی استان‌های آذربایجان و اردبیل در گلستان حضور دارند، بنابراین مهاجرت آنان، امن‌تر است. 

وی توضیح می‌دهد: این موضوع طی 10 سال اخیر به‌ویژه با وجود بحران‌های خاکی، هوایی و آبی کشور در نشست‌های جامعه‌شناسان مطرح است. توجه به این نکته هم بسیار ضروری است که بزرگ‌ترین بخش این جمعیت مهاجر را اقشار ضعیف‌تر جامعه تشکیل می‌دهند که از توان مالی کمتری برخوردارند. دغدغه بسیاری از آنها نان شب است، نه کیفیت زندگی. این افراد معمولا به سمت حاشیه شهر و حتی اقامتگاه‌های غیررسمی و اجاره‌نشینی در بافت‌های فرسوده کشیده می‌شوند. با همه احترام به همه اقشار، خدمات‌رسانی به این قشر برای دولت هزینه‌های هنگفتی ایجاد می‌کند و می‌توانند زمینه‌ساز ایجاد چالش‌های اجتماعی هم باشند. 


گلستان توان مهاجرپذیری ندارد

یک کارشناس مدیریت شهری می‌گوید: گلستان توان پذیرش مهاجران را ندارد. هر شهر بر اساس یک ضریب رشد جمعیتی در بازه‌ زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، زیرساخت‌هایش را طراحی و اجرا می‌کند. هنگامی که این ضریب رشد تغییر می‌کند، دیگر مسئولان شهر قادر به ارائه خدمات نخواهند بود و اینجاست که کیفیت زندگی شهروندان پایین می‌آید. 

«مهسا محمدی» اظهار می‌کند: بیشترین برنامه‌‌ریزی‌های دولت باید در مبدا مهاجرت باشد. اگر برنامه‌هایی در نظر گرفته نشده باشند تا بتوان مردم یک منطقه را در همانجا نگاه داشت، بار زیادی به مقصد تحمیل می‌‌شود. قرار نیست چون نمی‌توان به عنوان مثال مشکل استان‌های جنوبی را حل کرد، شمالی‌ها را متحمل هزینه‌های دیگری کنیم. 
وی می‌افزاید: گلستان در حال حاضر با تمام توان برای افزایش اشتغال و کاهش رشد بیکاری تلاش می‌کند و طبیعتا از عهده موج جدیدی از مهاجران که در جست‌وجوی کار به این استان می‌آیند، بر نمی‌آید. 
محمدی با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین آسیب‌هایی که متوجه استان خواهد بود، گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی است، تصریح می‌کند: طبق قانون شهرداری‌ها اساسا در مورد اقامتگاه‌های غیررسمی و مناطقی که در محدوده مصوب شهری نیستند، مسئولیتی ندارند.