گردشگری؛ دروازه توسعه آبادان و خرمشهر

محمدرضا عبادی|  آبادان- خبرنگار:

کارشناسان اقتصاد معتقدند امروز بهترین راهکار برای توسعه اقتصادی و رونق اشتغال در کشور، توسعه صنعت گردشگری است. توسعه این صنعت در جنوب خوزستان که در حوزه منطقه آزاد اروند یکی از نهادهای بزرگ حاکمیتی و اقتصادی استان‌ قرار گرفته، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
صنعت توریسم در منطقه آزاد اروند، به‌ واسطه پیشینه اقتصادی و وجود ظرفیت‌های گردشگری در آبادان و خرمشهر، نسبت به دیگر شهرهای خوزستان زیرساخت‌های بهتری دارد.

شهرهای بندری آبادان و خرمشهر به‌ دلیل دسترسی به آب‌های آزاد از طریق آبراه بین‌المللی اروندرود و دسترسی به امکان حمل ‌و نقل ریلی از طریق پایانه راه‌آهن خرمشهر، حمل ‌و نقل هوایی از طریق فرودگاه بین‌المللی آبادان و نیز حمل‌ و نقل جاده‌ای از طریق جاده‌های مواصلاتی به مرکز استان و پایتخت، به منطقه‌ای بکر برای جذب گردشگران خارجی به ‌ویژه اتباع عراقی و نیز فرستادن توریست به دیگر استان‌های کشور تبدیل شده‌اند.

تنوع توریسم در آبادان و خرمشهر از ویژگی‌های مهم و بارز منطقه آزاد اروند نسبت به دیگر مناطق آزاد کشور است. توریسم دفاع ‌مقدس با وجود یادمان‌های عملیاتی در آبادان و خرمشهر، توریسم مذهبی با وجود گذرگاه مرزی شلمچه برای تردد زوار اربعین حسینی، توریسم صنعتی با وجود برخی صنایع قدیمی همچون پالایشگاه نفت آبادان و توریسم تاریخی و میراثی با وجود بناهای ارزشمند ثبت‌شده در فهرست میراث ملی مهم‌ترین بخش‌های صنعت توریسم در آبادان و خرمشهر به شمار می‌آیند.

طی سال‌های پس از جنگ تحمیلی، همزمان با بازگشت مردم جنگ‌زده به آبادان و خرمشهر، زیرساخت‌های گردشگری در این شهرها به طور محسوسی از توسعه عقب مانده بود. تا این‌که گسترش محدوده سازمان منطقه آزاد اروند و دربر گرفتن شهرهای آبادان و خرمشهر در کنار سیاست‌گذاری این سازمان برای توسعه توریسم توانست تا حدودی ضرورت احیای این صنعت مهم اقتصادی را در آبادان و خرمشهر ابتدا به دولتمردان و سپس فعالان بخش خصوصی القا کند.


رونق معیشت بومی‌ها

نماینده آبادان در مجلس شورای اسلامی در این زمینه به همشهری می‌گوید: امروز صنعت توریسم یکی از مهم‌ترین محورهای توسعه اقتصادی در کشورهای توسعه‌یافته و کمتر توسعه‌یافته است. حرکت به سمت توسعه این صنعت به‌ ویژه در شهرهای آبادان و خرمشهر از لازمه‌های توسعه اقتصادی منطقه و استان خوزستان محسوب می‌شود.

«عامر کعبی» می‌افزاید: البته نیاز است به میزان حضور گردشگران در منطقه در زمینه توسعه زیرساخت‌های گردشگری و نیز کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی ناشی از حضور گردشگران خارجی هم اقداماتی از سوی نهادهای حاکمیتی همچون سازمان منطقه آزاد اروند انجام شود.

کعبی عنوان می‌کند: آبادان و خرمشهر از ظرفیت‌های بسیاری برای رونق این صنعت مهم برخوردارند که با فراهم آمدن زیرساخت‌های لازم می‌توانند در رونق معیشت و اشتغال مردم بومی آبادان و خرمشهر تاثیرگذار باشند.


جذب گردشگر؛ سیاست اصلی منطقه آزاد

در 2 ماه اخیر شهرستان‌های آبادان و خرمشهر در برگزاری همایش بزرگ اربعین حسینی میزبان خیل عظیم دلدادگان حسینی از نقاط مختلف کشور بودند. در مرز شلمچه  به ‌عنوان مرز انحصاری تردد زائران خارجی، شاهد حضور جمعیت قابل‌توجهی از اتباع کشورهای هندوستان، پاکستان، افغانستان، روسیه، تاجیکستان، آذربایجان، ارمنستان و ترکیه نیز بودیم.
این روزها نیز به دلیل مطبوع بودن هوای پاییزی و بارش باران و کاهش دما، شاهد حضور تعداد زیادی گردشگر داخلی از استان‌های مختلف کشور به‌ ویژه استان‌های سردسیر در آبادان و خرمشهر هستیم. اما آیا فعالان این عرصه توانسته‌اند از فرصت حضور گردشگران به‌ خوبی استفاده کنند؟
مدیر توسعه گردشگری و میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد اروند به همشهری می‌گوید: جذب گردشگر بیشتر و تشویق فعالان اقتصادی به سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری از سیاست‌های مهم سازمان منطقه آزاد اروند است.

«محمد سیدی» می‌افزاید: خوشبختانه در این زمینه در سال‌های اخیر تحولات خوبی صورت گرفته و اکنون با افزایش حجم ورود گردشگران خارجی، به‌ ویژه اتباع عراقی، شاهد افزایش درخواست‌ها به منظور احداث مجتمع‌های خدماتی و رفاهی برای گردشگران در محدوده منطقه آزاد هستیم.

وی می‌گوید: سازمان منطقه آزاد اروند در حوزه گردشگری فعالیت‌های مهمی به‌ منظور تشویق و ترغیب فعالان این صنعت برای توسعه تاسیسات خدماتی آنها انجام داده است. این موضوع رشد 26 درصدی اشتغال را در هتل‌های آبادان و خرمشهر و رشد 11 درصدی اشتغال را در آژانس‌های گردشگری این منطقه به دنبال داشته است. 


اقدام‌های لازم برای رونق گردشگری

سیدی با اشاره به تعامل سازنده مدیریت گردشگری و میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد اروند با ادارات میراث فرهنگی، صنایع‌ دستی و گردشگری آبادان و خرمشهر عنوان می‌کند: در زمینه مرمت و احیای اماکن ثبت شده در فهرست میراث ملی که می‌توانند به اماکنی برای بازدید و حضور گردشگران تبدیل شوند، اقدامات قابل‌توجهی نظیر امضای تفاهم‌نامه صورت گرفته است.

مدیر توسعه گردشگری و میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد اروند اظهار می‌کند: تاکنون تفاهم‌نامه مرمت مسجد رنگونی‌ها در آبادان، مرمت موزه تاریخی آبادان و احیای ساختمان هلال‌احمر خرمشهر امضا شده است. در کنار این تفاهم‌نامه‌ها، برنامه‌ریزی‌های لازم با هماهنگی و هم‌افزایی ادارات میراث فرهنگی آبادان و خرمشهر برای رونق تولید در زمینه صنایع‌ دستی هم انجام شده که در زمان‌بندی‌های مشخص‌شده عملیاتی خواهند شد.

وی اضافه می‌کند: در حوزه گردشگران خارجی هم اقداماتی همچون برگزاری کارگاه‌های آموزشی هتل‌داری، برنامه‌ریزی برای آموزش لیدرها، تهیه نقشه‌، بروشورهای آموزشی چندزبانه، استقرار راهنمای گردشگری در پایانه راه‌آهن، پایانه مرزی شلمچه، پایانه مسافری دریایی خرمشهر و آبادان و فرودگاه آبادان در دست پیگیری است که امیدواریم تا پایان سال شاهد عملیاتی شدن همه آنها باشیم.


مانع توسعه گردشگری آبادان و خرمشهر

اما نماینده خرمشهر در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری به چالش‌ها و موانع توسعه گردشگری در منطقه آزاد اروند اشاره و بیان می‌کند: مهم‌ترین چالش در تامین زیرساخت‌های گردشگری منطقه آزاد اروند، دوگانگی حاکمیتی موجود در آبادان و خرمشهر به دلیل قرارگیری این 2 شهر در محدوده منطقه آزاد است.

«عبدالله سامری» می‌گوید: طبق قانون، مدیریت این منطقه باید با منطقه آزاد باشد. اما مشکل این است که یک جا قوانین آبادان و خرمشهر قوانین منطقه آزاد است، اما در جاهایی هم قوانین مثل باقی شهرهاست و این دوگانگی مشکل ایجاد می‌کند.
 وی تاکید می‌کند: در شرایطی که سازمان منطقه آزاد اروند پای کار توسعه زیرساخت‌ها باشد، دیگر دستگاه‌ها نیز موظف خواهند بود که در این زمینه همکاری کنند تا مردم هم از توسعه این صنعت منتفع شوند.

***
صنعت گردشگری نه‌تنها می‌تواند در رونق اشتغال و معیشت مردم منطقه تاثیرگذار باشد، بلکه در شرایط کنونی اقتصاد کشور می‌تواند برای سازمان منطقه آزاد اروند درآمدزا نیز باشد.

پس انتظار می‌رود نهادهای فعال در این حوزه به ‌ویژه پایانه‌های مسافری مستقر در آبادان و خرمشهر با نگاهی نو به مقوله گردشگری به این حوزه وارد شوند و در تعامل با سازمان منطقه آزاد اروند به‌ عنوان نهاد حاکمیتی در آبادان و خرمشهر بتوانند این ظرفیت بالقوه را به ظرفیتی بالفعل برای بهره‌مندی مردم از امتیازات آن تبدیل کنند.