3چهره متفاوت از بازار کتاب

کتاب‌ به‌رغم گسترش فضای مجازی و کتاب‌های الکترونیک همچنان زنده است. تیراژ و تعداد دفعات چاپ همچنان معیاری برای تشخیص محبوبیت نویسندگان و پرفروش‌ترین کتاب‌هاست. با این حال وضعیت چاپ و نشر و درآمد نویسندگان در کشورهای متفاوت فرق می‌کند. در مصر وضعیت نشر و چاپ چندان مطلوب نیست این در حالی است که نویسندگان مصری از برترین نویسندگان کشورهای عرب هستند. برخلاف مصر، ظهور نسل جدیدی از نویسندگان ترک، باعث شده صنعت انتشار کتاب و درآمد نویسندگان در ترکیه فاصله بسیاری با کشورهای در حال توسعه جهان پیدا کند. اما در ژاپن همه‌‌چیز بازار نشر با کشور‌های آسیایی در فاصله‌ای نجومی قرار دارد؛ صنعتی که با ستارگانی چون هاروکی موراکامی می‌تازد.

مصر


نظام آموزشی مصر اصلی‌ترین مصرف‌کننده محصولات فرهنگی آموزشی انتشار یافته در قالب کتاب‌های چاپی در مصر است. 40درصد کتاب‌های انتشار یافته در مصر کتاب‌های درسی هستند. بخش مهمی از درآمد ثابت انتشاراتی‌ها از فروش کتاب‌های درسی به‌دست می‌آید. دلیل عدم‌اقبال به کتابخوانی در بازار مصر بی‌سوادی 37درصد از مردم این کشور است. صنعت چاپ کتاب در مصر وضعیت چندان مطلوبی ندارد و نزدیک نیم قرن است که در سراشیبی قرار دارد. یک نویسنده مصری شناخته شده می‌تواند امید داشته باشد که از چاپ اول کتاب خود با حدود 3هزار نسخه و قیمت هر نسخه معادل 2پوند مصری (حدود 8هزار تومان) بتواند حدود 1500پوند مصری (نزدیک به 6میلیون تومان) درآمد کسب کند. درحالی‌که برای نگارش این کتاب احتمال دارد 2سال وقت صرف کرده باشد و 2سال نیز فروش آن طول بکشد. در مصر هیچ یارانه و کمک دولتی به نویسندگان تعلق نمی‌گیرد و سرمایه ناشران تنها پشتوانه مالی بازار کتاب است. هنوز آثار نجیب محفوظ، نویسنده بزرگ مصری و برنده جایزه نوبل، بعد از درگذشت او محبوب‌ترین کتاب‌ها در میان کتابخوان‌های مصری است و امروزه تنها نویسندگانی در حد نام و شهرت نجیب محفوظ هستند که می‌توانند نسبت به کسب درآمد از سود ناشی از چاپ بعدی کتاب‌های خود امیدوار باشند.

ترکیه


بازار چاپ و نشر کتاب در ترکیه پویا و فعال است و سالانه 30هزار کتاب جدید در این کشور منتشر می‌شود. ترکیه دارای 10هزار کتابفروشی است که نیمی از آنها در استانبول واقع شده. جدول فهرست نویسندگان پر فروش ترکیه از سال 2008به این سو منتشر شده. تا پیش از انتشار این جدول درآمد نویسندگان ترک از کتاب‌هایشان چندان مشخص نبود. پر درآمد‌ترین نویسندگان ترکیه از 65تا 70میلیون لیره ترکیه درآمد دارند که البته این بستگی به میزان فروش کتاب در بازارهای این کشور دارد. در مجموع درآمد نویسندگان برتر حاضر در جدول پرفروش‌های ترکیه میان 70تا 15میلیون لیره در نوسان است. درآمد اغلب نویسندگان حاضر در جدول پرفروش‌ترین کتاب‌های ترکیه با احتساب مجموع درآمدشان از کل کتاب‌هایی که در یک سال منتشر کرده‌اند، محاسبه می‌شود. رمان بی‌قراری نوشته زولفو لیوانلی، پر فروش‌ترین رمان این روز‌های ترکیه است که از سال 2017تاکنون 166بار تجدید چاپ شده است. 

ژاپن


3هزار و 534 مؤسسه انتشاراتی در ژاپن، فعالیت می‌کنند که 76.5درصد آنها در توکیو متمرکز هستند. 1928انتشاراتی در ژاپن دارای فعالیت محدود با کمتر از 10کارمند و کارگر هستند. تنها 27کمپانی انتشاراتی عظیم در ژاپن وجود دارد که بیش از 1000 کارمند و کارگر دارند. 500انتشاراتی بزرگ در 90.8درصد فروش کتاب‌ها در بازار این کشور سهم دارند. 
هاروکی موراکامی به‌عنوان یکی از مطرح‌ترین نویسندگان ژاپنی که در جهان و ایران بسیار شناخته شده است دارای ثروتی معادل 10میلیون دلار است. موراکامی بخش عمده‌ای از درآمد خود را از فروش کتاب‌هایش کسب کرده است. ارزش برخی از مشهور‌ترین کتاب‌های موراکامی نظیر کافکا بر کرانه، جنگل نروژی، سرگذشت پرنده کوکی و‌ای کیو 84، به‌ترتیب 7.96، 10.20و 11.52میلیون دلار برآورد شده است‌.