روستا
تنهایی ورسک
همشهری از کمبود امکانات در روستای تاریخی و گردشگری ورسک گزارش می‌دهد
معظمه نقی‌پور| ساری-خبرنگار:
داشتن امکانات اولیه لازمه ثبات جمعیتی یک منطقه است. به هر میزان شرایط کافی و لازم برای زندگی بهتر فراهم باشد گرایش مهاجرت به آن نقطه نیز افزایش می‌یابد و در مقابل کاهش یا نبود امکانات نیز منجر به افزایش مهاجرت خواهد شد. روند مهاجرت از روستاها به شهرها معمولا به دنبال کمبود امکانات دیده می‌شود. روستای مشهوری همچون ورسک در سوادکوه که به واسطه پل تاریخی و زیبا و مهم راه‌آهن نام آشنایی دارد، از جمله روستاهایی است که با وجود این شهرت ولی به دلیل نبود امکانات، طی سال‌های اخیر مهاجرت از آن افزایش یافته است.
ورسک از توابع بخش مرکزی سوادکوه در حال حاضر به دلیل اختصاص نیافتن امکانات لازم برای زندگی و پیشرفت و نبود امکانات سابق به روستایی فصلی و خوش‌نشینی تبدیل شده است. حتی پل تاریخی و معروف ورسک هم نتوانست تاثیری در پیشرفت دائمی و رونق اقتصاد گردشگری آن داشته باشد. این روستا با وجود قرار گرفتن در محور اصلی از بسیاری از امکانات مانند شبکه گازرسانی بی‌بهره است.
کمبود امکانات
مغازه‌داری که از دوران کودکی ساکن ورسک است از شرایط کنونی روستا رضایت ندارد و نبود امکانات را اصلی‌ترین دلیل مهاجرت از آن می‌داند.
«محمد حامدی» گفت: امکاناتی که قبلاً در این روستا بود الان وجود ندارد. رسیدگی نکردن مسئولان باعث مهاجرت اهالی و در نهایت تعطیلی مدرسه، بانک و رستوران شد. گازرسانی هم به روستا انجام نشد. اگرچه امکاناتی نظیر مخابرات و آسفالت راه را انجام دادند، ولی این‌ها ظاهری است و امکانات رفاهی مناسبی نداریم که سبب ماندن اهالی در روستا شود. با توجه به سرمای منطقه در زمستان، مشکل اصلی بهره‌مند نداشتن از گاز طبیعی است.
امروزه می‌توان گفت که ورسک برخلاف نام مطرحی که دارد، روستایی محروم است. وی که ۶ ماه دوم سال را به دلیل نبود امکانات گرمایشی به سمنان مهاجرت می‌کند و کمتر در ورسک می‌ماند، افزود: به وضعیت و امکانات قسمتی از روستا که در نواحی اطراف پل است رسیدگی نمی‌شود. حتی امکانات لازم برای گردشگران نیز وجود ندارد. ولی در سمت دیگر روستا وضعیت رسیدگی از لحاظ جاده و زیباسازی بهتر است. اداره راه با ما همکاری نمی‌کند و بدون این‌که خسارت بدهد می‌گوید باید عقب‌نشینی کنید. ساخت‌و‌ساز هم فقط در حد بازسازی مجاز است و بیش از این اجازه نمی‌دهند. در شش ماه دوم سال نیز به دلیل نبود گاز به سمنان مهاجرت می‌کنم و کمتر در ورسک می‌مانم.
یک پژوهشگر تاریخ سوادکوه نیز در گفت‌وگو با همشهری با بیان این‌که ورسک یکی از روستاهای قدیمی منطقه است، گفت: ورسک که در جنوب سوادکوه واقع شده، از شمال به اوریم رودبار، از جنوب به دوگل و از شرق و غرب به سلسله جبال البرز منتهی می‌شود. ورسک در گذشته بخشی از روستای عباس‌آباد بود و پس از ساخت راه‌آهن بیشترین آبادانی را به خود دید. وجه تسمیه آن نیز مربوط به بوته‌ای سوزنی‌برگ و کوتاه قامت به نام ورس است. بعد از ساخت راه‌آهن به دلیل خوش آب و هوا بودن ورسک، رفته رفته بر جمعیت آن افزوده شد.
«سعدی قاسم‌نژاد» علت تفاوت ساخت‌و‌ساز در قسمت‌های غربی و شرقی این روستا را به تفاوت وضعیت زمین و ساختار آن نسبت داد و افزود: در قسمت غربی روستای ورسک زمین‌های مسطح بیشتری وجود دارد. بنابراین ساخت‌و‌ساز نسبت به قسمت شرقی که در سمت پل واقع شده و به کوه منتهی می‌شود بیشتر است. مردمی که در نواحی محله قدیمی ساکن بودند سمت غرب روستا، باغ و زمین‌های کشاورزی داشتند، بعدها آن نواحی را فروختند و آنجا هم ساخت‌و‌ساز صورت گرفت. پس از فروش زمین‌های کشاورزی هم به دلیل نداشتن منبع درآمد مهاجرت کردند.
این پژوهشگر به تاریخ سوادکوه با اشاره به کم‌توجهی مسئولان نسبت به کمبود امکانات در ورسک، اظهار کرد: مردم رفاه را می‌پسندند و خواهان زندگی در رفاه هستند. آب و برق و گاز، زیرساخت زندگی امروزی محسوب می‌شود. مسئولان باید توجه بیشتری داشته باشند. فاصله شرق و غرب روستای ورسک یک جاده است. مردم باید بخواهند و مسئولان نیز باید همکاری کنند و امکانات لازم را فراهم آورند.
پیگیری برای گازرسانی
بخشدار بخش مرکزی سوادکوه نیز از انجام هماهنگی‌های لازم برای گازرسانی به روستای ورسک خبر داد و گفت: هیأتی از استان با هماهنگی فرمانداری شهرستان از سوی اداره راه و ترابری و اداره گاز بازدیدهایی از ورسک داشتند. خط انتقالی از طالع تا ورسک داریم که باید ایجاد شود. طبق بازدید و هماهنگی صورت گرفته قرار بر این است اداره گاز نقشه‌برداری کرده و اداره راه نیز مجوز لازم را صادر کند تا خط انتقال ایجاد شود. در حال حاضر نیز نفت برای ساکنان درحال توزیع است.
«محمد بوداغی مالی دره» یکی از دلایل خاکی بودن جاده روستای ورسک در نواحی سمت پل را عمر کوتاه شن‌ریزی به دلیل شیب زیاد عنوان کرد و افزود: راه‌های دسترسی روستایی شرایط متفاوتی دارند. سمتی از روستا که نواحی اطراف پل است چندین بار شن‌ریزی شده، ولی به دلیل شیب تندی که دارد کافی نیست. ماندگاری شن کوتاه‌مدت است و بهتر است بتن باشد.
بخشدار مرکزی سوادکوه با اشاره به وضعیت گردشگری در ورسک اظهار کرد: رونق گردشگری بستگی به استقبال مردم، شرایط جغرافیایی و طبیعت و اقلیم و زیرساخت‌ها دارد. از دهه ۶۰ به بعد اقتصاد این منطقه روبه زوال رفت. وقتی شرایط اشتغال فراهم نباشد، سکونت مستقل هم نخواهیم داشت. کل سوادکوه ظرفیت گردشگری دارد، ولی محروم مانده است.
در ورسک به دلیل موقعیت استراتژیک پل و اجازه ندادن ورود به رودخانه توسط آب منطقه‌ای و همچنین صخره‌های موجود، معادله چند مجهولی برای گردشگری پدید آمده و محدودیت‌هایی ایجاد شده است. با این حال با همکاری میراث فرهنگی و راه‌آهن گردشگرانی هبه این روستا می‌آیند.
سرمای محرومیت
بخشدار بخش مرکزی سوادکوه گفت: نبود اعتبار و کمبود امکانات مانع رونق مناسب گردشگری در ورسک شده است، اما تردیدی نیست که همه این چالش‌ها و موانع در صورت عزم جدی برای رونق گردشگری قابل برطرف شدن هستند. دست‌کم می‌توان به تدوین برنامه‌ای مشخص برای رونق گردشگری و استفاده از فرصت خط ریلی در این منطقه و جاذبه‌های طبیعی اطراف آن ترسیم و تدوین کرد.
«محمد بوداغی مالی‌دره» افزود: وقتی وارد روستا می‌شوید و از بلندای آن، همه جا را می‌نگرید، تفاوت دو سمت روستا که توسط یک جاده از هم جدا شده‌اند را به راحتی می‌توانید ببینید. یک سمت خوش‌نشین، جاده آسفالت و بدون مشکل آب آشامیدنی و سمت پل که محله قدیمی است، دارای بافت فرسوده و ساختمان‌های کاهگلی و جاده خاکی با تابستان‌های بدون آب و غربتی است که در آنجا وجود دارد.
او ادامه داد: ورسک روستایی است که امکاناتی مانند مدرسه، بانک، نانوایی در آن تعطیل شده و به دنبال آن مهاجرت مردم رخ داده است. حتی درمانگاهش نیز به گفته اهالی، فصلی کار می‌کند و تابع آمدن خوش‌نشین‌هاست. سکونتگاهی موقت و تفریحی برای گردشگر نیز ایجاد نشده تا اقتصاد ورسک از راه گردشگری به صورت موقتی بچرخد. ورسک می‌تواند جایگاهی برای گردشگری و رونق اقتصادی به وسعت شهرت پل خود داشته باشد، ولی انگار محکوم به محرومیت است.
در همینه زمینه :
