دوراهی معیشت و سلامت

خدیجه ستارزاده|  البرز-خبرنگار:

در بعضی مکان‌های شلوغ شهر اغذیه‌فروش‌های دوره‌گردی را می‌بینیم که در یک ویترین شیشه‌ای، با یک گاز پیک‌نیکی و قابلمه‌ بزرگ غذا درست می‌کنند و به فروش می‌رسانند. یکی فلافل و دیگری آش درست می‌کند و دیگری غذایی را که در خانه آماده کرده است در ظروف یکبار مصرف به مشتریان خود می‌دهد.

مدت‌ها بود از زیر پل سه‌راه گوهردشت که رد می‌شدم بانوی جوانی را می‌دیدم که روی یک میز چند ظرف با محتویات گوجه، خیارشور، کاهو و نان چیده بود  و کنار آن روزی یک گاز پیک‌نیکی فلافل درست می‌کرد.

بیشتر مشتریان این بانوی جوان راننده‌های تاکسی و گاهی هم رهگذرانی بودند که گرسنگی وقت نهار و بوی فلافل آنها را ترغیب به خریدن می‌کرد.
کمی نزدیک‌تر به این بانو هم یک مرد میانسال هر روز قابلمه‌ای بزرگ روی اجاق گاز می‌گذاشت و آش می‌فروخت، او هم مشتریان خاص خود را داشت. اما چند روزی است که خانم فلافل‌فروش را دیگر نمی‌بینم.

هر دو این شهروندان مانند بسیاری دیگر برای کسب درآمد و لقمه‌ای نان حلال تلاش می‌کردند اما به دلیل نبود امکانات مورد نیاز برای ارائه اغذیه به طور بهداشتی، علاوه بر آلوده کردن محیط اطراف، با توجه به آلوده بودن هوا سلامت شهروندان را نیز تهدید می‌کردند.


حمایت از فروشنده غذا

یک راننده تاکسی که به گفته خود بیشتر روزها از این بانو ساندویچ فلافل خریداری می‌کند،‏ می‌گوید: هر روز نمی‌توانم از خانه با خودم غذا بیاورم و باید از بیرون غذا تهیه کنم.
«احمد فیضی» می‌افزاید: هم قیمت ساندویچ‌های فلافل کمتر از غذاهای داخل مغازه‌هاست و هم خرید از این بانو کمکی برای اوست. او برای کسب درآمد تلاش می‌کند و ما هم حمایتش می‌کنیم.
فیضی درباره بهداشت این غذا می‌گوید: در ظاهر که هیچ مشکلی در پخت فلافل‌ها نمی‌دیدم و خیلی به این مسئله فکر نمی‌کنم.

یکی از کسبه این محدوده می‌گوید: توزیع غذا در این نقطه از شهر شکل زیبایی ندارد و علاوه بر آن دوروبر این دو غذافروش دوره‌گرد همیشه کثیف و آلوده است و گاهی زباله‌، ظرف روغن یا کاسه‌های یکبار مصرف روی زمین به جا می‌ماند.
«عزیز اعتمادی» می‌افزاید: ناراحت می‌شوم که آنها مجبورند در چنین شرایطی کار کنند. از نظر بهداشتی و زیبایی بصری شهر، حضور آنها درست نیست.

اعتمادی می‌گوید: کاش مسئولان شهری و اجتماعی از این افراد حمایت کنند تا آنها مجبور نباشند در چنین وضعیتی کار کنند. بارها دیده‌ام شهرداری بساط آنها را جمع‌ می‌کند. چند روزی بود هیچ کدام نبودند اما مرد آش‌فروش دوباره برگشته است و کار می‌کند.


ممنوعیت دستفروشی اغذیه

کارشناس مسئول بهداشت محیط شهرستان کرج با بیان این‌که بر اساس قانون فروش مواد غذایی و خوردنی به صورت دستفروشی و دوره‌گردی ممنوع است‏، می‌افزاید: در جاهای شلوغ شهر کرج این موارد زیاد مشاهده می‌شود. «سیروس مظفری» می‌گوید: اداره بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اختیار قانونی برای برخورد با این موارد را ندارد و در صورت تذکر نیز دستفروش مکان خود را تغییر می‌دهد.

مظفری با تاکید بر این‌که اداره سد معبر شهرداری متولی جمع‌آوری این دستفروش‌هاست، می‌گوید: در شهرهای اقماری مانند کمالشهر و محمدشهر شهرداری در این زمینه اقدامات و همکاری خوبی داشته است اما در شهر کرج این مشکل وجود دارد؛ البته در بعضی نقاط مانند چهارراه طالقانی دستفروش‌های اغذیه جمع‌آوری شده‌اند، اما این معضل در بسیاری مناطق هنوز وجود دارد. کارشناس مسئول بهداشت محیط کرج با اشاره به اهمیت دفع فاضلاب اغذیه‌فروشی‌ها می‌گوید: اداره بهداشت بر چگونگی دفع فاضلاب این واحدها نظارت کامل دارد و با موارد تخلف برخورد می‌کند.


متولی جمع‌آوری اغذیه‌فروشان دوره‌گرد

مظفری با تاکید بر این‌که این واحد‌ها نباید فاضلاب خود را در معابر رها کنند، می‌گوید: خودروهای اغذیه‌فروش دوره‌گرد را می‌توان تا حدودی کنترل و برای توقیف به مراجع ذی‌ربط معرفی کرد اما چرخ‌دستی‌ها و ... را نمی‌توان کنترل و پیگیری کرد و مسئولیت جمع‌آوری آنها با شهرداری است.
وی اظهار می‌کند: شهروندان در صورت مشاهده چنین مواردی می‌توانند با شماره 190 «سامانه رسیدگی به شکایات مردمی وزارت بهداشت» تماس بگیرند و موارد را اعلام کنند. این مرکز موظف است در 24 تا 48 ساعت بازرسی و به موضوع مطرح‌شده رسیدگی کند. شهروندان نیز با گرفتن کد رهگیری از نتیجه مطلع می‌شوند.


حفظ سلامت شهروندان

مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهرداری کرج نیز  با بیان این‌که وظیفه شهرداری رفع سد معبر است، می‌گوید: در برنامه مطرح‌شده توسط شهروندان دانشگاه علوم پزشکی هم برای حفظ امنیت، سلامت و بهداشت عمومی جامعه باید ورود و همکاری 
کند.
«حشمت‌الله عزیزی» می‌گوید: سال گذشته طرحی برای جمع‌آوری جگرکی‌های کنار خیابانی با همکاری دانشگاه علوم پزشکی اجرا کردیم که با دستور دادستانی و با هماهنگی نیروی انتظامی و نماینده اداره بهداشت و شهرداری، جمع‌آوری شدند.
عزیزی با تاکید بر این‌که در چنین مواردی باید با روش درست اقدام کرد، می‌افزاید: چند روز قبل نیروهای شهرداری به درخواست مردم بساط خانمی را که در سه‌راه گوهردشت فلافل می‌فروخت جمع‌آوری کردند.

وی با بیان این‌که این خانم سرپرست خانوار است و برای گذران زندگی مجبور به کار است، می‌گوید: به دنبال این هستیم که فعالیت چنین افرادی را ساماندهی و حمایت کنیم اما اکنون این ظرفیت و امکانات را نداریم.شهرداری به تنهایی نمی‌تواند مواردی را که با معیشت مردم مرتبط است حل کند.عزیزی در پاسخ به این‌که آیا شهرداری حمایت‌های تسهیلاتی از این افراد دارد یا نه، می‌گوید: این امکانات را نداریم و اکنون تنها اقدام ما راهنمایی این افراد برای مراجعه به بهزیستی و کمیته امداد است.


ضرورت همکاری و مشارکت عمومی

مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهرداری کرج می‌گوید: باید به صورت مشارکتی و با عزم عمومی به موضوع اغذیه‌فروشان دوره‌گرد و خیابانی رسیدگی شود. «حشمت‌الله عزیزی» می‌افزاید: این موارد با معیشت مردم ارتباط دارد و شهرداری به تنهایی از توان حل آن برنمی‌آید و فقط  با همکاری و مشارکت دستگاه‌های مرتبط و همچنین آگاه‌سازی مردم می‌توان برای حل آن به طور اساسی اقدام کرد. مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهرداری کرج می‌گوید: گاهی مردم ماموران شهرداری را مورد ضرب و شتم یا اهانت قرار می‌دهند؛ در حالی‌که  آنها باید آگاه باشند که این کار برای حفظ امنیت، بهداشت و سلامت خود مردم انجام می‌شود.