تاریخ معاصر اسماعیلیان

بیژن تلیانی

اسماعیلیان نخستین بنیادهای یک جنبش و جامعه اسماعیلی متمایز را بنا نهادند. اما نهضت اسماعیلی نخستین که تا زمان استقرار خلافت فاطمی ادامه داشت، موضوعی مبهم و نامعلوم باقی مانده است، زیرا تنها مشتی اسناد اصیل و مستند اسماعیلی از دوره غیراسماعیلی، کلا نظری خصمانه نسبت به اسماعیلیه دارند.
با وجود این، شناخت ما از جنبش اولیه اسماعیلی طی چند دهه اخیر، بر اثر نتایج به دست آمده از پژوهش‌های جدید در این زمینه، به‌ویژه بررسی‌های پژوهشگران معاصر است. ازجمله نتایج آن اینکه اسماعیلیان نخستین سنت‌های عقلانی اسماعیلی را نیز بنیاد گذاشتند.

 این مجموعه مقالات تلاش علمی برای مطالعه و ثبت تاریخ معاصر و اسماعیلی از نیمه قرن نوزدهم تاکنون محسوب می‌شود. این کتاب مطالب و موضوعات اصلی و گوناگونی ازجمله تاریخ معاصر جماعت‌های اسماعیلی در سوریه- آسیای مرکزی، جنوب آسیا و شرق آفریقا را دربردارد.

کتاب همچنین ثمره آخرین مطالعات علمی است و در بسیاری موارد بر تحقیقات میدانی، روایات و سنت‌های شفاهی و اسناد اسماعیلیان اتکا دارد. «تاریخ  معاصر اسماعیلیان» را فرهاد دفتری گردآوری و رحیم غلامی ترجمه کرده است. این کتاب را نشر فرزان روز با تیراژ 3300 نسخه در 560 صفحه منتشر کرده است.