انتقام سعودیها از آمازون
سعودیها بهخاطر نقش تعیینکننده واشنگتنپست در رسوایی خاشقجی، خواستار تحریم آمازون شدهاند؛ هر دو مؤسسه، به جف بزوس تعلق دارند
بسیاری معتقدند اگر جمال خاشقجی، نویسنده منتقد سعودیها ستوننویس روزنامه واشنگتنپست نبود، رسوایی قتل او اینچنین دامن حکومت عربستان را نمیگرفت. واشنگتنپست، نقشی تعیینکننده در افشای نقش عربستان در قتل بیرحمانه نویسندهاش داشت و حالا یکماه از این رویداد تکاندهنده گذشته، سعودیها با روشی غیرمستقیم، به فکر انتقامگرفتن از واشنگتنپست افتادهاند؛ تحریم آمازون.
دلیل هدفگرفتن آمازون از سوی سعودیها این است که مالک ثروتمند آن، جف بزوس، در واقع صاحب مؤسسه واشنگتنپست هم به شمار میرود. به گزارش بلومبرگ، در روزهای اخیر، «آمازون را تحریم کنیم»، به یکی از داغترین هشتگهای توییتر در عربستان تبدیل شده است و مردم با استفاده از این هشتگ، خشم و عصبانیت خود را از اقداماتی که واشنگتنپست در ماجرای پرونده خاشقجی انجام داده، نشان میدهند. آنها علاوه بر سماجت و پیگیری بسیار زیاد واشنگتنپست، از انتشار سرمقالهای به قلم رجب طیب اردوغان که همین چند روز پیش در این روزنامه چاپ شد، بهشدت خشمگین هستند.
بندر عطیف، روزنامهنگار سعودی که در توییتر بیش از 100هزار دنبالکننده دارد، یکی از افرادی است که خواستار تحریم آمازون شده است. او در اینباره به بلومبرگ گفته است: «ما به چشم خودمان دیدیم اتفاقاتی که افتاد، یک جنگ رسانهای بود.» در عربستان سعودی، افراد اندکی مستقیما از آمازون خرید میکنند اما فروشگاه آنلاین زیرمجموعه آن «سوق» طرفداران بسیار زیادی دارد.
شهروند یا روبات؟
هشتگ تحریم آمازون، در حالی در توییتر در عربستان داغ شده که بسیاری، هرگونه فعالیت عمومی در فضای مجازی در این کشور را به دیده تردید مینگرند. از زمانی که محمد بنسلمان بهعنوان ولیعهد عربستان مشغول بهکار شده، توجه ویژهای به فضای مجازی و شکلدهی افکار عمومی جوانان نشان داده و برخی از بانفوذترین مشاوران او، مسئولان ارتش سایبری هستند که پویشهای عمومی فراوانی را در فضای مجازی و بهخصوص توییتر ایجاد و هدایت میکنند. برجستهترین این افراد، سعود القحطانی، مشاور بسیار جنجالی محمد بنسلمان بود.
براساس گزارشهایی که منابع ترکیهای به رسانهها دادند، قحطانی که پیشتر مسئول مستقیم گروگانگیری و بازجویی سعد حریری بوده، از طریق اسکایپ بر بازجویی و احتمالا قتل و تکهتکه کردن خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول نظارت داشته است. او بعد از جهانیشدن این رسوایی، از سوی عربستان بهعنوان یکی از نیروهای خودسری که این قتل را برنامهریزی کرده، معرفی شد و از سمت مشاوره ولیعهد برکنار شد.
با این حال، کمی بعد از انتشار خبر برکناری او، یک موج توییتری در حمایت از محمد بنسلمان در فضای مجازی همهگیر شد که توجه بسیاری را جمع کرد. سازوکار در این مورد هم مشابه امواج پیشین بود و بهراحتی میشد رد روباتها و حسابهای جعلی فراوانی که معمولا قحطانی از آنها استفاده میکند را در داغکردن هشتگ «من عرب هستم و محمد بنسلمان نماینده من است» مشاهده کرد. بعد از این اتفاق بود که بسیاری از روزنامهنگاران در توییتر این موضوع را مطرح کردند که قحطانی، بیسر و صدا بهکار قبلی خود بازگشته و همچنان ارتش سایبری سعودیها را هدایت میکند. در همین موج اخیر علیه آمازون هم بهراحتی میشد رد پای روباتها و حسابهای جعلی را پیدا کرد. بلومبرگ در گزارش خود به یک توییت خاص اشاره میکند که در چندین حساب مختلف، با همان شیوه نگارش و حتی غلطهای املایی منتشر شده است.