گزارش
آغاز نوسازی در جنوب شهر
اولین طرح اجرایی نجفی در کسوت شهردار، نوسازی بافت فرسوده تهران است که پاسخی به نگرانی‌های مردم و دولت در برابر زلزله احتمالی پایتخت است
عباس ثابتی‌راد| خبرنگار:
همه نگران زلزله‌اند؛ هم شهروندان و هم مسئولان. حتی هنگامی که حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران خواست بودجه سال97 را تقدیم مجلس کند، سخن از نوسازی بافت‌فرسوده به میان آورد و از زلزله گفت.
به گزارش همشهری، حالا شهردار تهران از مجلس می‌خواهد تا پا پیش بگذارد و اقدامی جدی انجام دهد. محمدعلی نجفی روز گذشته به بهانه سالگرد درگذشت جهان‌پهلوان تختی در محله تختی حضور یافت و نخستین اقدام اجرایی خود را در کسوت شهردار تهران کلید زد. او در مراسم کلنگ‌زنی پروژه تجمیع 50پلاک محله تختی گفت: مجلس مرتبا درباره بافت‌های فرسوده و خطر زلزله ابراز نگرانی می‌کند، اما اگر واقعا در این زمینه احساس خطر دارند، در بودجه سال97 رقم قابل توجهی را درنظر بگیرند تا به سرمایه‌گذاران قول قطعی دهیم و آنها را برای سرمایه‌گذاری در بافت فرسوده تشویق کنیم.
شهردار تهران در بخشی از سخنانش اما از چرخش سرمایه‌گذاری در تهران خبر داد. او گفت: «آنچه درباره نوسازی بافت‌های فرسوده مربوط به شهرداری تهران و شخص رئیس‌جمهور است، جدی هستیم و هر کمکی را که لازم باشد به سرمایه‌گذاران می‌کنیم. در ادامه نیز امیدواریم کسانی که در ساخت‌وساز شمال تهران فعالیت می‌کردند به سمت جنوب تهران بیایند تا نهضت نوسازی بافت فرسوده را ایجاد کنیم.
شهردار تهران در بخشی از سخنانش افزود: به‌دلیل بی‌حساب و کتابی ساخت‌وساز در شمال تهران و وجود ساختمان‌های گران‌قیمت، دیگر انگیزه چندانی برای سرمایه‌گذاری در شمال تهران وجود ندارد، چرا که تقاضا در شمال شهر وجود ندارد؛ در کنار آن سیاست‌های شهرداری نیز این نیست که مثل سابق به ساختمان‌های بلندمرتبه در خیابان‌های تنگ شمال شهر مجوز ساخت دهد. به این ترتیب از آنجا که تقاضا برای خرید مسکن و انگیزه برای سرمایه‌گذاران در شمال شهر کاهش یافته، به‌صورت طبیعی سرمایه‌گذاران به سمت جنوب، شرق، جنوب غربی و جنوب شرقی شهر سوق پیدا کرده‌اند. وی با بیان اینکه با فراهم کردن ظرفیت‌ها و امکانات مناسب در بافت فرسوده می‌توانیم جریان وسیع‌تری برای نوسازی بافت‌های فرسوده ایجاد کنیم، اظهار کرد: شخص رئیس‌جمهور نسبت به این موضوع علاقه‌مند هستند که دولت در زمینه نوسازی کمک کند، اما اینکه این کمک قابل ملاحظه باشد یا خیر را آینده نشان می‌دهد.
تختی و رابطه مستحکم با مردم
پنجاهمین سالگرد درگذشت جهان‌پهلوان تختی بهانه‌ای شد برای نوسازی محله‌ای که به نام این جهان‌پهلوان است؛ جایی حوالی خیابان وحدت اسلامی. در این مراسم شهردار تهران از ویژگی‌های جهان پهلوان تختی گفت و لزوم فاصله نگرفتن از مردم. او رابطه مستحکم تختی با مردم را یک خصیصه مثال‌زدنی دانست. شهردار تهران ابراز امیدواری کرد شرایطی در کشور ایجاد شود که امثال تختی در بخش‌های مختلف ورزشی کشور بیشتر باشند تا اخلاق، جوانمردی و زندگی با مردم در بین جامعه ما هر چه بیشتر تقویت شود.
طرح‌های جدید برای نوسازی
چند فراخوان برای نوسازی بافت‌های فرسوده در آینده نزدیک صادر خواهد شد. به گفته نجفی سرمایه‌گذاران اعلام آمادگی کرده‌اند تا طی 2ماه آینده بتوانیم دو، سه پروژه را برای تجمیع داشته باشیم. همچنین مدل دیگری را طراحی کردیم که زمین‌های شهرداری و نهاد‌های دولتی را در اختیار سرمایه‌گذاران برای ساخت‌وساز قرار دهیم که برای این کار در حال برنامه‌ریزی هستیم و شاید تا پایان سال فراخوان آن را هم اعلام کنیم.
پیش‌تر طرح‌های مشارکتی در نوسازی بافت‌های فرسوده در دستور کار بود. اما نجفی از طرح‌های جدید برای نوسازی بافت‌های فرسوده سخن گفته است. شهردار تهران در تشریح جزئیات طرح جدید برای نوسازی بافت‌های فرسوده گفت: می‌توانیم از زمین‌های شهرداری و ارگان‌های بخش دولتی و عمومی به سرمایه‌گذاران بدهیم تا بدون اینکه مردم مجبور به تخلیه منازل خود باشند، ساختمان‌های خود را در کنار بافت‌های فرسوده بسازند؛ بعد از تمام شدن ساختمان‌ها به مردم امتیازاتی می‌دهیم که به ساختمان جدید بروند و بعد محله را تخریب می‌کنیم؛ به این ترتیب در زمین جدید همان پروسه قبلی را انجام می‌دهیم و دوره‌ای ایجاد می‌شود که می‌توان مرتبا زمین‌ها را در بافت فرسوده خالی کرد تا نسبت به نوسازی آنها اقدام شود. وی ادامه داد: این مدل مورد علاقه رئیس‌جمهور است و در این زمینه نیز قول همه نوع همکاری را دادند اما در کنار بودجه عمومی دولت و کمک مجلس، نقش بانک‌ها با دادن وام‌های ساخت‌وساز با سود کمتر و همچنین برای اعطای وام به متقاضیان خرید آپارتمان‌ها بسیار مهم است.
شهردار تهران تأکید کرد: پس از حضور سرمایه‌گذاران، بخشی از آپارتمان‌ها به مالکان قبلی با ضریب یک و نیم برابر واگذار می‌شود و بخشی از آپارتمان‌ها نیز برای سرمایه‌گذار است که بتواند با فروش آنها، سود منصفانه‌ای را دریافت کند. برای اینکه در بخش دوم، تقاضا ایجاد کنیم و مردم بتوانند این واحدها را خریداری کنند، قرار شد وام‌های مسکن با یارانه بیشتر از وضعیت فعلی را پرداخت کنند تا تقاضا برای خرید این آپارتمان‌ها افزایش پیدا کند و سرمایه‌گذار در فاصله زمانی کوتاهی بتواند سرمایه و سود حاصله را دریافت کند.
شهردار تهران از تشویق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای مشارکت در نوسازی بافت فرسوده به‌عنوان مرحله دوم یاد کرد و گفت: سیاست شهرداری تهران آن است که تمامی نوسازی بافت فرسوده از طریق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با کمک‌ها و حمایت‌های شهرداری تهران انجام شود؛ در این راستا از طریق بانک وام‌هایی با سود 8درصد برای ساخت ساختمان‌ها اعطا می‌شود، همچنین برای واحدهای باقیمانده ایجاد تقاضا خواهیم کرد تا وام‌های با سود پایین به مردم اعطا شود و مردم برای خرید این واحدها ترغیب شوند.
نجفی در مراسم کلنگ‌زنی پروژه تجمیع 50پلاک محله تختی گفت که به بخش خصوصی که در بافت فرسوده سرمایه‌گذاری می‌کند باید تبریک گفت، چرا که در کنار فعالیت‌های اقتصادی، یک مسئولیت اجتماعی را نیز انجام می‌دهد و به جمعیتی خدمت می‌کند که باید از آن به‌عنوان یک اقدام مثبت اجتماعی و اخلاقی یاد کرد؛ در کنار آن شهرداری نیز باید در حد مقررات و ضوابط حمایت کند تا نه‌تنها سرمایه‌گذاران فعلی به ادامه سرمایه‌گذاری دلگرم شوند، بلکه سرمایه‌گذاران دیگر نیز برای حضور در بافت فرسوده احساس علاقه‌مندی داشته باشند. به گفته نجفی، شهرداری تهران 50درصد یارانه سود بانکی را پرداخت خواهد کرد، همچنین هیچ هزینه‌ای برای عوارض ساخت‌وساز در بافت فرسوده دریافت نخواهد شد تا سرمایه‌گذاران برای حضور در این پروژه‌ها تشویق شوند.
وی افزود: تا پیش از این قرار بوده‌است تا تنها 50درصد از هزینه انشعابات آب، برق و گاز در بافت فرسوده از سوی شهرداری پرداخت شود این در حالی است که شهرداری 100درصد هزینه انشعابات را پرداخت کرده‌است؛ به این ترتیب ما همه حمایت‌ها را انجام می‌دهیم تا این پروژه برای سرمایه‌گذار بخش خصوصی سودده باشد. در کنار آن، این پروژه برای سرمایه‌گذاران هم یک کار اقتصادی و هم یک کار اجتماعی به شمار می‌رود تا در فاصله زمانی کوتاه‌تری بتوانیم نهضتی برای نوسازی بافت‌های فرسوده در تهران ایجاد کنیم. نهضتی که قرار است در جنوب، جنوب شرق و جنوب غرب تهران شروع شود و 3هزار و 280هکتار از بافت فرسوده تهران را نوسازی کند؛ ماجرایی که می‌تواند به تحولی جدی و تازه در تهران منجر شود.
حادثه و تلفات در بافت فرسوده
3هزار و 280هکتار بافت فرسوده در تهران وجود دارد که تاکنون 40درصد از آن نوسازی شده است. ماجرایی که به تعبیر شهردار تهران با تمام کاستی‌ها، از موفقیت‌های شهرداری بوده است. اما زلزله چند هفته پیش ملارد در همان ابتدای سخنان دیروز شهردار تهران در مراسم تجمیع 50 پلاک فرسوده محله تختی مطرح شد.
نجفی گفت که «درباره بافت‌های فرسوده تلاش ما باید خیلی بیشتر شود؛ خصوصا آنکه زلزله ملارد توجهات را به موضوع پایداری شهر تهران و میزان استقامت ساختمان‌ها جلب کرد.» شهردار تهران خاطرنشان کرد: باید از این فضا و فرصت ایجاد شده حداکثر استفاده را خصوصا در نوسازی بافت‌های فرسوده ببریم چرا که بافت فرسوده آسیب‌پذیری بیشتری در مقابله با زلزله دارد؛ در این زمینه نیز صحبت‌هایی در مجلس شورای اسلامی و دولت صورت گرفته که امیدواریم تنها در حد صحبت باقی نماند.
نجفی تصریح کرد: معتقدم اگر از طریق بودجه عمومی دولت و کمک مجلس یک تصمیم اساسی و جدی درباره نوسازی بافت‌های فرسوده گرفته نشود، نمی‌توان در تهران کار مهمی انجام داد. شهردار تهران به روند بررسی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق و همچنین صحن مجلس شورای اسلامی اشاره و تأکید کرد: از نمایندگان مجلس درخواست می‌کنم نوسازی بافت‌های فرسوده، خصوصا در شهر تهران را در حد حرف باقی نگذارند؛ مردم و مسئولان در تهران نیز باید دنبال کنند که بعد از این همه حرف درباره خطرات زلزله، در بودجه عمومی سال97 از مجلس چه چیزی برای بافت فرسوده بیرون می‌آید.
وی گفت: اگر تصمیم اساسی برای نجات تهران و مردم گرفته شود، ما هم به تصمیم مجلس احترام می‌گذاریم و تقدیر می‌کنیم که نمایندگان مجلس به خوبی تکلیف و مسئولیت خود را انجام دادند اما اگر این تصمیم گرفته نشود، باید به‌عنوان مسئولان شهر تهران به مردم گزارش دهیم که نمایندگان شما در مجلس برای بافت فرسوده چه کردند. به گفته نجفی هم‌اکنون حدود 5درصد مساحت شهر تهران را بافت فرسوده تشکیل می‌دهد؛ این در حالی است که 15درصد جمعیت شهر در این 5درصد مساحت زندگی می‌کنند؛ به این ترتیب تراکم جمعیت در بافت فرسوده تهران 3برابر تراکم متوسط شهر تهران درصورت بروز حادثه، تلفات جانی در بافت فرسوده بسیار زیادتر از دیگر نقاط خواهد بود.
