چالش سنندج با نوساز‌های نا ایمن

محمدتوفیق مشیرپناهی|  سنندج- خبرنگار:


تامین مسکن یکی از دغدغه‌ها و نیازهای اساسی زندگی به شمار می‌رود، این نیاز وقتی برجسته‌تر می‌شود که با نیم‌نگاهی به سبد مصرف خانوارها مشاهده می‌کنیم اگر خانواری مسکن نداشته باشد بخش زیادی از  درآمدش صرف یا اجاره‌بها می‌شود؛ آن هم برای خانه هایی که معمولا ایمنی کافی ندارند.به همین دلیل دولت‌ها و باید با اتخاذ برنامه‌ها و سیاست‌هایی زمینه برخورداری همه اقشار جامعه از این مهم را فراهم آورند؛ موضوعی که در قانون اساسی ما نیز بر آن تاکید شده است. در استان کردستان نیز برنامه‌ها و سیاست‌های زیادی به این منظور تدوین شده تا شهرنشینان و روستانشینان بتوانند دارای سرپناه و مسکن شوند، اما این مساله با چالش‌هایی نیز مواجه است. 


افزایش جمعیت شهرنشین 

متخصص ساختمان نظام‌مهندسی کردستان اظهار می‌کند: افزایش جمعیت شهرنشین کردستان تقاضای فراوان در حوزه مسکن را به دنبال داشت. این مساله با توجه به توپوگرافی و شرایط جغرافیایی استان اهمیت بیشتری می‌یابد؛ چراکه کردستان منطقه‌ای کوهستانی است و برای ساخت‌و‌ساز شرایط مناسبی ندارد.
«مسعود الیاسی» ادامه می‎دهد: با رصد همین نیاز بود که ساخت‌وسازهای گسترده توسط بخش‌های دولتی و غیردولتی در استان از سال‎ها قبل در دستور کار قرار گرفت تا تدبیری برای رهایی شهروندان از نداشتن سرپناه باشد.  

وی می‌افزاید: این مساله معضلات نهفته‌ای داشت که در گذر زمان خود را نشان داد. استحکام نداشتن بسیاری از ابنیه نوساز و به طور خاص آنهایی که در سطح وسیع و توسط برخی پیمانکاران ساخته شده‌اند، گلایه شهروندان و صاحبان این آشیانه‌های کوچک، اما لرزان را به همراه داشته است. این مسئول معتقد است: گویا توجه به استحکام و مقاومت ساختمان آخرین اولویت برخی سازندگان مسکن در کردستان بوده است. استحکام و مقاومت ساختمان شامل مواردی چون طراحی مناسب، مصالح استاندارد و دلسوزی نیروهای سازنده از کارگر گرفته تا مهندسان و ناظران می‌شود.  الیاسی تصریح می‌کند: برج‌های چندین طبقه و سر به فلک کشیده‌ای که در گوشه و کنار شهرهای استان سر برآورده‌اند ظاهر دلفریب و زیبایی دارند اما رعایت قوانین و ضوابط ساختمان‌سازی در آنها که در نهایت استحکام و ایمنی را در پی دارد، محل سوال جدی است.‌

متخصص ساختمان نظام‌مهندسی کردستان تاکید می‌کند: در این قضیه رسالت دستگاه‌هایی نظیر نظام‌مهندسی برای اجرای سفت‌وسخت قوانین ساختمان‌سازی و کوتاه نیامدن در برابر سازندگانی که گاه تنها به سود و منفعت مالی خود می‌اندیشند، از دیگر نهادها مهم‌تر است؛ چراکه قطعا جان گران‌بهاترین سرمایه آدمی است، لذا دستگاه‌هایی که در این وادی نقش بیشتری دارند، باید با ایفای وظیفه حساس خود در این مسیر راه سوء‌استفاده را بر برخی افراد منفعت‌طلب ببندند.



شرایط بازار مسکن
 
یک کارشناس شهرسازی هم در مورد بازار مسکن می‌گوید: شرایط بازار مسکن پیچیده و تابع عوامل و پارامترهای مختلفی است. مطالعات بومی باید بر مبنای وضعیت ساخت‌و‌ساز در کردستان و در بازه زمانی چند ساله باشد و همچنین میزان تقاضا در این زمینه اهمیت دارد. این در حالی است که چنین مطالعاتی وجود ندارد.  «شاهو کشاورزی» یادآور می‌شود: اتکای کلی به طرح جامع مسکن است که اقدامات لازم برای تصویب آن در وزارت راه و شهرسازی پیگیری می‌شود و در آن باید وظایف، نیازها و تقاضاهای مسکن و این‌که قدرت عرضه در کل استان چه اندازه است، پیش‌بینی شود.

وی در مورد طرح مسکن مهر نیز می‎گوید: نبود انطباق میان دهک‌های درآمدی یک تا 4 با مکان‌ها و ویژگی‌های مسکن مهر یک مشکل اساسی است. در واقع مخاطبان این دهک‌ها با آن شیوه زندگی که مسکن مهر تعریف کرده بود، همخوانی نداشتند و دهک‌های مورد اشاره موقعیت مکانی خود را در سکونتگاه‌های غیررسمی حفظ کردند.  

این کارشناس ادامه می‎دهد: جمعیتی که در این دهک‌ها قرار می‌گیرند، ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود را دارند و شیوه زندگی آپارتمان‌نشینی برای آنها دشوار و با نوع زیستشان تطابق ندارد. کشاورزی ادامه می‎دهد: اما در پایان راه طرح مسکن مهر اجتماعی، شیوه‌های دیگری نیز تعریف شده و با اصلاحات این مسکن‎ها در فاز اول و دوم، موضوع ساخت‌و‌ساز انبوه برای اقشار کم‌درآمد مورد هدف بوده است. 


مشکلات ساخت و ساز مسکن در کردستان 

یک کارشناس شهرسازی در خصوص قیمت مسکن می‌گوید: نرخ مصالح و دستمزد در استان ما به صورت میانگین از استان‌های همپایه چون ایلام و همدان بیشتر و نسبت به روند گرانی‎های 6 ماه اول سال جاری باز بیشتر شده است. هزینه آماده‌سازی نیز به علت توپوگرافی و شیب در استان کردستان عامل بسیار مهمی است که متاسفانه غالبا در فرایند ساخت و تحویل مسکن به آن توجه چندانی نمی‌شود، در حالی که می‌تواند مشکلات زیست‌محیطی و منظری و همچنین تحمیل هزینه به متقاضی مسکن را به دنبال داشته باشد. 

«شاهو کشاورزی» ادامه  داد: یکی از مشکلات مهم ما در ساخت‌وسازهای مسکونی، نبود داده‌های موثق و در نتیجه فقدان برنامه متناسب با این داده‌هاست. همچنین بوروکراسی اداری در روند صدور پروانه، گرانی و نوسان شدید قیمت زمین و ساخت‌وساز، هزینه‌های بالاسری، ضوابط و مقررات مالی ساخت‌وساز، ضعف طرح‌های شهری در فرایند تامین مسکن، اختلاف میان ساخت‌وسازهای مسکونی با قدرت خرید مردم، ضعف مالی و مدیریت شهرداری، شناسایی نشدن موانع عرضه و تقاضا و استفاده نکردن از توان شورای تامین مسکن به صورت علمی از دیگر مشکلات در این حوزه به شمار می‌روند.