گسترش ابعاد بحران مالی در صنعت خودرو

صنعت خودروسازی عملا وارد بحران مالی شد. آمارهای رسمی که 2شرکت سایپا و ایران‌خودرو به بورس ارائه کرده‌اند، این موضوع را تأیید می‌کند.
به گزارش همشهری، به‌دنبال ایران‌خودرو، دیروز سایپا هم اعلام کرد در نیمه نخست امسال 1700میلیارد تومان از محل عملکردش زیان شناسایی کرده است. به این ترتیب رقم زیان انباشته شرکت سایپا به 2900میلیارد تومان رسید. با توجه به رقم زیان انباشته 2100میلیارد تومانی ایران‌خودرو، مجموع زیان 2شرکت ایران‌خودرو و سایپا در پایان تابستان امسال به 5هزار میلیارد تومان رسید. 
ثبت این میزان زیان در تاریخ فعالیت صنعت خودرو‌سازی‌ در ایران بی‌سابقه است و عملا یک بحران مالی در صنعت خودرو‌سازی‌ محسوب می‌شود؛ زیرا هر 2شرکت مطابق ماده 141قانون تجارت ورشکسته محسوب می‌شوند. مطابق قانون تجارت چنانچه زیان یک شرکت به 50درصد سرمایه شرکت برسد، این شرکت علنا ورشکسته محسوب می‌شود و هیأت‌مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را برگزار کند تا در مورد انحلال یا بقای شرکت تصمیم‌گیری شود. هم‌اکنون مقدار زیان شرکت ایران‌خودرو 170درصد سرمایه و مقدار زیان شرکت سایپا با توجه به سرمایه 4هزار میلیارد تومانی‌اش 72درصد از مقدار کل سرمایه است. در نتیجه درصورت تداوم وضع فعلی تا پایان سال مالی جاری هر 2شرکت رسما مشمول ماده 141قانون تجارت هستند؛ مگر اینکه سرمایه‌شان را افزایش دهند. 
روز سه‌شنبه ایران‌خودرو اعلام کرد در نیمه نخست امسال به‌دلیل کاهش مقدار تولید و فروش، 2500میلیارد تومان زیان کرده است. با توجه به سود انباشته سال قبل، جمع کل زیان انباشته این شرکت در نیمه نخست امسال به 2100میلیارد تومان رسید. دیروز هم شرکت سایپا با ارائه گزارش عملکرد 6ماهه‌اش نشان داد با توجه به رقم زیان 1700میلیارد تومانی در نیمه نخست امسال و با درنظر گرفتن زیان 1200میلیارد تومانی قبلی، جمع کل زیان انباشته سایپا به 2900میلیارد تومان رسیده است.
اگرچه هر 2شرکت توضیحات دقیقی در مورد افزایش مقدار زیانشان منتشر نکرده‌اند اما گزارش‌های تفسیری حاکی از آن است که افزایش قیمت ارز و هزینه‌های تولید عامل رشد زیان بوده است؛ به‌طور مثال سایپا اعلام کرده عواملی که بر قیمت تمام‌شده شرکت اثر با اهمیت دارند، عمدتا شامل تغییرات نرخ ارز و تورم نهاده‌های تولید است. مطابق صورت‌های مالی 6ماهه، شرکت ایران‌خودرو برای تولید هر خودرو در سال گذشته 38میلیون و 500هزار تومان هزینه کرده که این مقدار در سال 97با 42درصد رشد به‌صورت تقریبی به ازای هر خودرو به 54میلیون و 500هزار تومان رسیده است. سایپا هم در نیمه نخست سال قبل به ازای تولید هر خودرو 21میلیون تومان هزینه کرده که این مقدار امسال با 28.5درصد رشد به 27میلیون تومان رسیده است. شرکت‌های خودروساز با تکیه بر همین آمار معتقدند تنها راه جلوگیری از زیان بیشتر صدور مجوز افزایش قیمت خودروست اما تحلیلگران بر این باورند که اگرچه هزینه تمام‌شده تولید در این 2شرکت افزایش یافته است اما به‌دلیل حجم بالای تقاضا در اقتصاد ایران و وجود یک بازار انحصاری برای ایران‌خودرو و سایپا آنها می‌توانستند از طریق مدیریت صحیح منابع مالی مانع از ثبت زیان‌های سنگین شوند. کارشناسان تأکید می‌کنند مشکل اصلی دوقلوهای خودروساز سوء‌مدیریت است.