نسخه نوین بازآفرینی شهری

آیین‌نامه بازآفرینی شهری با رویکرد و محوریت توجه به خواسته‌ها و نیاز‌های شهروندان به تصویب شورا رسید و اقدامات مبتنی بر این رویکرد در حال انجام است. 
به گزارش همشهری، معاون اقتصادی شهردار مشهد مقدس در همایش ملی بازآفرینی فضای شهری با بیان این‌که سازوکار ایجاد سازمان بازآفرینی شهری به شورا ارائه شد و آیین‌نامه آن به تصویب شورای شهر رسید، گفت: شورا تاکید دارد که سازمان بازآفرینی شهری نگاه تسهیلگرانه داشته باشد. 

«رضا خواجه‌نائینی» بیان کرد: همزمان با این رویکرد جدید، نگاه دولت نیز به بازآفرینی بافت‌های فرسوده تغییر کرد و به دنبال آن نیز چارت جدید شهرداری‌ها از سوی وزارت کشور ابلاغ شد. در این چارت، راه‌اندازی سازمانی با عنوان سازمان بازآفرینی شهری در نظر گرفته شده بود که با سیاست‌های شورای اسلامی شهر مشهد و سیاست‌های ملی نیز همخوانی داشت. 
وی خاطرنشان کرد: در رویکرد گذشته به بازآفرینی شهری، نقشه‌ها در اتاق‌های بسته و بدون توجه به نیازها و خواسته‌های مردم ساکن در بافت‌های فرسوده تدوین می‌شد، اما می‌بینیم که با رویکرد جدید در بافت‌های فرسوده شهر از جمله ثامن، آبکوه، عامل و قلعه آبکوه پیشرفت خوبی را شاهد نبوده‌ایم. 

قبلا اگر در بحث کالبد کارهایی انجام گرفته از لحاظ هویت اجتماعی تاثیرگذار نبوده است. بنابراین رویکرد جدیدی اتخاذ و در اولین قدم برای فعال شدن دفاتر تسهیلگری فراخوان منتشر شد و 75 شرکت برای تاسیس این دفاتر اعلام آمادگی کرده‌اند. 


ضرورت استفاده از مشارکت مردم 

معاون اقتصادی شهردار مشهد مقدس با اشاره به ناموفق بودن رویکردهای گذشته عنوان کرد: رویکردهای گذشته در نوسازی و بازآفرینی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد به دلیل مشارکت ندادن مردم در این طرح‌ها ناموفق بود، لذا اگر می‌خواهیم در رویکرد جدید در بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد و فرسوده موفق باشیم باید استفاده از مشارکت مردم به‌ ویژه ساکنان بومی بافت‌های فرسوده مورد توجه قرار گیرد. 


آمادگی برای چشم‌پوشی از منافع کوتاه‌مدت
 
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد هم با اشاره به این موضوع که باید برای مشارکت مردم در نوسازی بافت‌های ناکارآمد شهری اعتماد آنها جلب شود و مطمئن باشند مشارکت در این طرح‌ها برای آنها منفعت دارد، گفت: شورای شهر آمادگی دارد برای موفقیت و سرعت بخشیدن به نوسازی بافت‌های فرسوده از منافع کوتاه‌مدت شهرداری مشهد در نوسازی بافت‌های فرسوده چشم‌پوشی کند.  

«محمدرضا حیدری» اضافه کرد: با توجه به تجربیات گذشته در این زمینه اکنون می‌توان به این امر اذعان داشت که مداخله مستقیم در بازسازی بافت‌های فرسوده پیرامون حرم مطهر، آبکوه، عامل و قلعه وکیل‌آباد موفقیتی در پی نداشته و به معضل تبدیل شده است.  

وی با بیان این‌که اگر حداقل طی 10 سال گذشته به هشدار کارشناسان در خصوص مشارکت دادن مردم در نوسازی بافت‌های فرسوده توجه می‌شد دچار مشکلات کمتری می‌شدیم، افزود: متاسفانه در حوزه مشارکت دادن مردم به‌ ویژه ساکنان بومی بافت‌های فرسوده نتوانسته‌ایم سازوکارهای عملیاتی را تعریف کنیم. باید به این نکته توجه شود که تا مردم به این نتیجه نرسند که مشارکت در نوسازی بافت‌های فرسوده برایشان منفعت دارد، در طرح‌ها مشارکت نخواهند کرد و تا مردم در طرح‌ها مشارکت نکنند نیز موفق نخواهیم بود، لذا باید برای منفعت ذی‌نفعان بافت‌های فرسوده راهکارهایی در 
نظر گرفته شود .


ناکامی طرح‌های بازآفرینی

معاون شهرسازی و معماری شهردار مشهد هم با اشاره به ناکامی طرح‌های بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد و گسترش حاشیه شهر و مناطق پیرامونی شهر مشهد طی 10 تا 20 سال گذشته گفت: اگر با راه‌اندازی دفاتر تسهیلگری مشکل بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهر را در حاشیه شهر‌ها در بازه زمانی 10 تا 20 ساله حل کنیم چه تضمینی وجود دارد تا دوباره در 50 سال بعد حاشیه‌نشینی و بافت ناکارآمد نداشته 
باشیم. 

«محمدرضا حسین‌نژاد» با بیان این‌که در موضوع حاشیه‌نشینی تامین نیازهای معیشتی همیشه موثر نیست اضافه کرد: نیازهای فرهنگی نیز ممکن است افراد کم‌توان را به حاشیه‌های شهر‌ها براند. باید به منظور جلوگیری از توسعه حاشیه‌نشینی برای حریم شهرها برنامه بلندمدت داشته باشیم. 

وی با اشاره به این‌که عرض کم معابر، ریزدانگی و مقاوم نبودن واحدهای مسکونی از مشخصه‌های بافت‌های فرسوده است، توضیح داد: این موارد ضرورت بازآفرینی بافت‌هایی را که تعداد زیادی از این‌گونه واحدها در آن وجود دارد توجیه می‌کند. در حال حاضر 5 هزار هکتار از مجموع 30 هزار هکتار وسعت شهر مشهد را بافت‌های فرسوده تشکیل می‌دهد. 70 درصد مردم خراسان رضوی در شهرها و 30 درصد نیز در روستا‌ها زندگی می‌کنند که با ادامه این روند و بدون چاره‌اندیشی فوری شاید در آینده به صد درصد جمعیت شهری برسیم. 


ورود تسهیلگرها به موضوع فرهنگی

رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شورای اسلامی شهر مشهد عنوان کرد: سازمان بازآفرینی شهری شهرداری مشهد باید وضعیت نابهنجار زندگی یک میلیون و 200 هزار نفر از شهروندان را در مناطق حاشیه‌ای و کم‌برخوردار شهر ترسیم کند. 

«احمد نوروزی» تاکید کرد: مشکل اصلی ما بی‌اعتمادی مردم به مدیران است. باید مردم به تسهیلگران اعتماد کنند وگرنه این گروه نیز موفق نمی‌شوند. شما تسهیلگران باید در روضه و عروسی مردم محله شرکت کنید و در میان مردم باشید و با آنها زندگی کنید. 

وی افزود: کار شما در گام نخست نباید برای کسب درآمد باشد، بلکه باید با این هدف باشد که کاری مقدس در حال انجام است که در کنارش درآمدی هم نهفته است. در تعامل با مردم باید به بهترین شیوه بیندیشید. 
رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های شورای اسلامی شهر مشهد گفت: اگر شهرداری و همه بانک‌ها هم اراده کنند هرگز نمی‌توانند قلعه آبکوه، قلعه وکیل‌آباد و... را بخرند، اما اگر مردم بخواهند و مشارکت کنند با دست خالی هم می‌شود در حوزه بازآفرینی شهری حماسه آفرید.