ارز دانشجویی و تحریم علمی

خبر: دیروز تعدادی از شهروندان با تجمع مقابل بانک مرکزی نسبت به ایجاد محدودیت در پرداخت ارز دانشجویی و تغییر نرخ آن اعتراض کردند و مدعی شدند که حذف ارز دانشجویی بر مبنای دلار 4200تومانی مساوی با خودتحریمی علمی است و به این ترتیب خواهان اختصاص ارز دانشجویی با نرخ دولتی شدند.

نقد: با اجرای سیاست جدید ارزی و افزایش نرخ آن در هفته‌های اخیر فشارها به بانک مرکزی برای شل کردن کیسه ارزی کشور در حال افزایش است و رئیس‌کل بانک مرکزی تسلیم تقاضای ارز ارزان شد و به رئیس‌جمهور نامه نوشت و موافقت حسن روحانی را گرفت و روزی هم خواهد رسید که متقاضیان ارز ارزان بر فشارهای خود بیفزایند. حالا بانک مرکزی در برابر این تقاضاها و فشارها باید تصمیم بگیرد و نشان دهد که این فشارها و نامه‌های آشکار و نهان باعث شل شدن سر کیسه ارزی کشور نخواهد شد. البته تجربه نشان داده که هم دولت و هم بانک مرکزی در برابر این درخواست‌ها نرمش نشان می‌دهند، همچنان که به بهانه حمایت از اقشار ضعیف و تامین کالاهای اساسی و ضروری، تصمیم بر این گرفته شده که واردات این کالاها بر مبنای دلار ثابت 4200 انجام پذیرد، حال آنکه تجربه 40ساله نشان داده این سیاستگذاری در نهایت به تولید رانت می‌انجامد، آن هم به نام اقشار ضعیف.

تقاضا و تجمع دیروز هم به واقع نشانه‌ای از یک بیماری است و البته باید به والدین دل‌نگران دانشجویان خارج از کشور حق داد که پیش از این تصورشان نبود که التهاب ارزی، ادامه مسیر علم‌آموزی‌شان را دچار دست‌انداز خواهد کرد؛ چرا که آنها خود را بازنده‌های سیاست ارزی فعلی می‌دانند، درحالی‌که اگر دولت سیاست اصلاح تدریجی نرخ ارز را در سال‌های از دست‌رفته اجرا کرده بود، بی‌گمان التهاب و جهش ارزی رخ می‌داد و نه کسی به رانت ارزی دست پیدا می‌کرد و نه کسانی که زندگی و آموزش فرزندان‌شان را با نرخ مناسب ارزی تنظیم می‌کردند، حالا خود را بازنده تلقی می‌کردند. اقتصاد ایران، وقتی برنده خواهد بود که همه احساس کنند در مسیر پیشرفت به آنچه لایقش هستند، دست پیدا می‌کنند نه اینکه عامه مردم خود را بازنده سیاست‌های اقتصادی بدانند. آیا دولت از تجربه تلخ ارزی درس عبرت گرفته است؟