تنور خانه‌های روستایی روشن می‌ماند

مریم سمائی

جمعیت خیریه امام علی(ع) بیش از 2 دهه است که فعالیت‌های خیرخواهانه خود را آغاز کرده و از سال 88 به‌طور متمرکز در حوزه توسعه روستایی فعالیت می‌کند. این مؤسسه چندماهی است که شبکه تخصصی توسعه روستایی را با هدف برقراری ارتباط بین خیریه‌ها برای خدمات‌رسانی بیشتر به روستاها ایجاد کرده و هم‌اکنون حدود 130خیریه عضو این شبکه شده‌اند.

فعالیت‌های شبکه تخصصی توسعه روستایی 4محور اصلی دارد که مهم‌ترین آن، محور فرهنگسازی‌ و آموزش است. فرهنگسازی‌ زیربنای فعالیت‌های مؤسسه خیریه امام‌علی(ع) در روستاهاست و موجب اجرای درست طرح‌ها می‌شود. حوزه کارآفرینی و اشتغال، از دیگر محورهای شبکه تخصصی توسعه روستایی است که با توجه به شرایط اقلیمی روستا و توانمند‌ها و ویژگی‌های اهالی آن درنظر گرفته می‌شود. مهم‌ترین کار در این حوزه ایجاد صندوق‌های همیاری است که وام‌هایی با ضمانت‌های اجتماعی برای ایجاد شغل پرداخت می‌کند. بهداشت و سلامت به‌همراه آبادانی و مسکن هم 2محور دیگری است که در شبکه تخصصی توسعه روستایی دنبال می‌شود.

سید اکبر کسائی زادگان -مدیرعامل مؤسسه خیریه امام علی(ع)-  در این‌باره به همشهری می‌گوید: «ما در شبکه تخصصی توسعه روستایی به‌دنبال توانمندکردن روستاها و برگرداندن آنها به چرخه تولید هستیم. در این زمینه از مشاغل مختلفی حمایت کرده‌ایم از توسعه کشاورزی و دامپروری گرفته تا توسعه صنایع‌دستی و گسترش گردشگری در روستا».

او با اشاره به اجرای طرح توسعه روستایی در روستاهای تهران می‌گوید: «روستاهای حاشیه تهران به خوابگاه تبدیل شده و شکل بومی خود را از دست داده‌اند. به همین دلیل با تعریفی که ما از توسعه داریم تفاوت دارند، بنابراین ما فعلا به روستاهای حاشیه تهران کاری نداریم چرا که معتقدیم نباید به حاشیه‌نشینی کمک کرد بلکه باید به توسعه روستایی فکر کنیم. طرح ما احیای روستای بومی و رونق فرهنگ روستانشینی است. ما می‌خواهیم روستاهای مولد قدیم را احیا کنیم و روستاییان را از مصرف‌گرایی دور کنیم. یک روستایی باید خودش تولید‌کننده باشد و به ذات اولیه خود بازگردد».

هم‌اکنون طرح توسعه روستایی در بیش از 50روستای کشور اجرا شده و نتایج خوبی به‌دنبال داشته است؛ به‌عنوان مثال با اجرای طرح‌های اشتغال روستایی در یکی از روستاهای خراسان جنوبی تعداد خانوارهای این روستا از 58 خانوار به 96خانوار رسید و این هدف طرح ماست که شرایطی فراهم کنیم که مردم ترجیح دهند در روستایشان بمانند و کارآفرینی کنند. به‌طور حتم اگر طرح به‌درستی اجرا شود در روستاهای تهران به‌خوبی جواب خواهد داد و مردم از شهر به روستاهایشان باز می‌گردند.

او به روستای قلعه محمدعلی‌خان در فشافویه در 60کیلومتری جنوب تهران اشاره می‌کند؛ «پس از اینکه درباره برخی از روستاهای تهران مطالعه شد به‌صورت پایلوت اجرای طرح توسعه روستایی در روستای قلعه محمدعلی‌خان در دستور کار قرار گرفت. این روستا حدود 40-30 خانواده دارد و حالت بومی خود را حفظ کرده است. هم‌اکنون بسیاری از جوانان آن به‌دلیل نداشتن شغل در حال مهاجرت هستند. طی بازدیدی که از محل داشتیم و گفت‌وگویی که با اهالی انجام شد دیدیم که جوانان بسیار مشتاقند که در روستایشان بمانند و کار کنند. اگر ما حداقل‌ها را برایشان تأمین کنیم آنها می‌مانند و روستا را رونق می‌دهند.»

کسائی‌زادگان، شبکه تخصصی توسعه روستایی را شبکه‌ای برای جمع‌کردن مدل‌های خوب خیریه‌ها و نمونه‌های موفق آنها می‌داند؛ «بیش از 12سال است که طرح توسعه روستا را در نقاط مختلف کشور اجرا می‌کنیم اما شبکه تخصصی توسعه روستایی شبکه نوپایی است. ما این شبکه را ایجاد کردیم تا همه خیریه‌هایی که در حوزه روستا فعالیت می‌کنند در کنار هم جمع شوند و مدل‌های خوب خود را به اشتراک بگذارند تا به یک مدل منسجم، مشترک و مناسب دست پیدا کنند. وقتی وارد یک روستا می‌شویم به‌جای توزیع سبد کالا، سبد فکر توزیع می‌کنیم. در مرحله اول کلاس‌های مهارت‌آموزی، فرهنگسازی‌ و... را اجرا می‌کنیم و براساس نیاز روستا اشتغال پیشنهاد می‌دهیم. خیریه امام‌علی(ع) کارگاه و کارخانه نمی‌زند بلکه احیای تولیدات روستایی را در دستور کار قرار داده است. ما سعی داریم تنور خانه روستاییان را روشن نگه داریم و کسب‌و‌کار سبز را در آنجا توسعه دهیم. قرار نیست در روستاها خانه بسازیم اما بنا داریم به روستاییان این آموزش را بدهیم که با حفظ هویت بومی خانه‌هایشان اقدام به مقاوم‌سازی‌ و بازسازی آن کنند و ابنیه قدیمی را هم برای کارآفرینی احیا کنند.»