گروه اجتماعی
کارشناسان در گفت‌وگو با همشهری:منع قانونی برای حضور زنان در ورزشگاهها وجود ندارد
کارت قرمز دادستان به حضور زنان در استادیوم‌ها
یک روز بعد از بازی تیم فوتبال ایران و بولیوی که تعدادی از زنان به‌صورت انتخابی در استادیوم آزادی حاضر شدند و مسئولان استادیوم نیز امکاناتی برای حضور بانوان درنظر گرفته بودند؛ دادستان کل کشور با انتقادی تند نسبت به حضور بانوان در ورزشگاه، گفت: با هر مدیری که بخواهد بستر حضور بانوان در ورزشگاه را با بهانه‌های مختلف فراهم کند، برخورد می‌کنیم.»
حجت‌الاسلام محمدجعفر منتظری با بیان اینکه در ورزشگاه نیمی از بدن مردان، عریان است و از نظر شرعی حضور زنان در چنین فضایی، معصیت است، گفت: نگاه کردن زنان به بدن نیمه عریان مردان در ورزشگاه اشکال دارد و موازین کشور اسلامی زیر سؤال می‌رود. او تأکید کرد: رسانه‌هایی که از حضور زنان در ورزشگاه دفاع می‌کنند باید جواب قانع کننده‌ای به این موضوع بدهند. به مدیران نصیحت می‌کنم اگر این روند ادامه پیدا کند با آن برخورد می‌کنیم؛ چرا که در جامعه نباید زمینه ترویج گناه و معصیت را فراهم کنیم. قرار نیست در منظر عمومی هر کس هر جور خواست لباس بپوشد و یا رفتار کند، نصیحت می‌کنم به مسئولان ورزشی که حرمت دینی را حفظ کنید و اجازه ندهید گناه صورت گیرد. اگر تکرار شود دستور می‌دهم به دادستان تهران تا ورود کند. اما دادستان کل کشور به‌عنوان یکی از عالی‌ترین مقامات قضایی کشور در حالی نسبت به حضور زنان در استادیوم‌ها این واکنش را داشته است که معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده اوایل مرداد سال‌جاری از تصویب شیوه‌نامه دولت برای ورود زنان به ورزشگاهها خبر داد و گفت: این موضوع درست و یا غلط تبدیل به مطالبه جوانان شده است، شئونات را همه رعایت می‌کنند اما بعضا اتفاقاتی رخ داد که حساسیت‌هایی را در جامعه ایجاد کرد. چه ایرادی وجود دارد که جوانان ما در فضای سالمی مانند ورزشگاه برای دیدن بازی تیم مورد علاقه‌شان حضور پیدا کنند. مکان‌های ورزشی سالم‌ترین فضا برای نشاط به شمار می‌روند البته رفتارها هم باید در چارچوب باشد. هیچ‌کس نمی‌گوید بی‌قانونی و هنجارشکنی به‌وجود آید. معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده گفت: دولت شیوه‌نامه‌ای را در این زمینه تصویب کرد تا فضاهای استادیوم‌هایی که مشکل دارند، اصلاح شود. البته بانوان برای دیدن برخی ورزش‌ها مطالبه‌ای ندارند. مثل کشتی، اما برای برخی ورزش‌ها مانند والیبال مطالبات زیادی وجود دارد. به‌نظر ما هم باید یک مقداری تحمل‌مان را بالا ببریم. در ماه‌های اخیر تلاش‌های مسئولان وزارت ورزش و جوانان و معاونت زنان ریاست‌جمهوری برای حضور زنان در استادیوم‌ها افزایش داشته است و در جریان بازی‌های والیبال و بسکتبال جمعی از زنان به‌عنوان تماشاچی در سالن حاضر شدند. همچنین در جریان بازی‌های تیم ملی در جام جهانی نیز بانوان توانستند در کنار خانواده‌هایشان به تماشای بازی‌ها در ورزشگاه آزادی بنشینند. البته به اعتقاد کارشناسان باتوجه به اینکه بحث حضور زنان در استادیوم‌ها سال‌هاست به یکی از بحث‌های اجتماعی تبدیل شده است بهتر است کمیته‌ای مشترک با حضور مسئولان وزارت ورزش و جوانان، معاونت زنان ریاست‌جمهوری، مسئولان دستگاه قضایی و همچنین نمایندگان مجلس تشکیل شود و برای یک‌بار در این‌باره تصمیم‌گیری شود.
منع قانونی برای حضور بانوان در ورزشگاهها نداریم
یک حقوقدان با بیان اینکه در مواد 19و 20قانون اساسی به تساوی حقوق تمام مردم ایران اشاره شده است، گفت: براساس اصل نوزدهم قانون اساسی «مردم ایران از هر قوم و قبیله‌ای که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.»
بهمن کشاورز به همشهری گفت: براساس اصل 20قانون اساسی نیز «همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.» همچنین رفع تبعیض نیز در اصول اولیه قانون اساسی و حتی در مقدمه آن مورد تأکید قرار گرفته است. به گفته این حقوقدان درخصوص حضور بانوان در اماکن ورزشی، حکم خاصی در شرع انور نیامده و آنچه مدافعان عدم‌حضور بانوان در ورزشگاه گفته‌اند و می‌گویند این است که چون در استادیوم‌ها ضمن برگزاری مسابقات بعضی از افراد بی‌ادب، الفاظ رکیک به‌کار می‌برند که شنیدن آنها بر خلاف شأن خانم‌هاست، از این‌رو حضور بانوان ممنوع است و نیز گفته شده شاید مشاهده ورزشکاران به نوعی مؤدی به معصیت باشد.
کشاورز تأکید کرد: آنگونه که در تاریخ درخصوص جنگ‌های پیش از استقرار دین مبین اسلام خوانده‌ایم این است که بانوان در میدان‌های جنگ حضور داشته‌اند و نقش پرستار را ایفا می‌کرده‌اند و حتی در حاشیه رزمگاه‌ها با هلهله رزمندگان را تشویق می‌کردند. آیا رزمندگان آن روزگار به‌ویژه آنانکه در جبهه جاهلیت حضور داشتند آنچنان مودب و معقول بودند که از ایشان هیچ لفظ رکیکی صادر نمی‌شد؟
به گفته او با توجه به اینکه از یک سو کسانی که به ورزشگاهها می‌روند اعم از بانوان و آقایان - بنا بر اصل - برای تماشای ورزش و مسابقه در محل حاضر می‌شوند نه به‌منظور دیگر، احتمال اینکه استنباط و دیدگاه دیگری داشته باشند ازجمله احتمال به معصیت افتادن، نباید همگان را از این حق محروم کنند. چه بسا چنین احتمال استثنایی را حتی در مورد مردان نیز بتوان گفت که طبعا نباید بر آن قیاس کرد؛ زیرا قیاس بر استثنا و تعمیم آن جایز نیست. کشاورز گفت: با همین استدلال ممکن است به این نتیجه برسیم که پخش مسابقات کشتی نیز باید از تلویزیون ممنوع شود؛ زیرا شاید کنترل افراد در مشاهده این مسابقات میسر نباشد. بگذریم از اینکه ایستگاه‌های تلویزیونی مجاز بین‌المللی قطعا از ضوابط ما تبعیت نمی‌کنند.
حضور در ورزشگاه حق طبیعی بانوان است
فاطمه راکعی، مشاور امور بانوان شهرداری تهران نیز با بیان اینکه ما دنبال حق قانونی و اجتماعی همه خانم‌های کشور هستیم، گفت: برای حضور بانوان در محیط‌هایی که دوست دارند منع قانونی و شرعی دیده نشده و این حضور حق طبیعی و شهروندی آنهاست که باید احقاق شود. به گفته او اینکه در برخی حرکات نمادین تعدادی خانم را به ورزشگاه ببرند و بقیه افراد از این حق محروم باشند، مسئله‌ای تبعیض‌آمیز است و ما معتقدیم باید شرایط فراهم شود تا بانوان به‌راحتی بتوانند در استادیوم‌ها حاضر شوند و این حق طبیعی بانوان است که باید از آن دفاع کرد. ضمن اینکه آقایانی که مسئولیت مدیریت را بر‌عهده دارند باید شرایط را فراهم کنند تا چنانچه ممانعت از حضور بانوان در ورزشگاهها به‌دلیل رفتار نامناسب آقایان است این رفتارها کنترل شود نه اینکه به‌دلیل این رفتار ناشایست مانع از حضور بانوان در ورزشگاهها شد.
راکعی به همشهری گفت: باید شأن و احترام زنان در همه زمان‌ها و مکان‌ها حفظ شود و زنان نیز باید با رعایت شئونات در این محیط‌ها حاضر شوند. الان انتظار واقعی جامعه زنان دفاع از حق طبیعی بانوانی است که ورزش دوست دارند و مدیریت نیز باید به‌گونه‌ای رفتار کند که هر کس رعایت شئونات را نکرد از آنها سلب حق شود؛ نه اینکه بانوان را از حقوق خود محروم کنند.
علت مخالفت نداشتن راهکار است
عضو فراکسیون بانوان مجلس با بیان اینکه از نظر قانونی منعی برای حضور بانوان در ورزشگاهها وجود ندارد، گفت: چنانچه از منظر قانونی منعی برای حضور زنان در ورزشگاهها وجود داشت نباید شاهد حضور بانوان در مسابقات والیبال و بسکتبال هم می‌بودیم و اگر قانونی در این مورد وجود ندارد رفتار دوگانه در این خصوص - یکی حضور بانوان در مسابقات والیبال و بسکتبال و دیگری منع حضور بانوان در ورزشگاه‌های فوتبال - معنایی ندارد. سیده‌حمیده زرآبادی به همشهری گفت: مسئولانی که با حضور بانوان در ورزشگا‌ها مخالفت می‌کنند باید دلایل مخالفت خود را به‌صورت دقیق و واضح و براساس قانون برای مردم توضیح دهند. اگر این دلایل قابل حل است، حل شود و اگر قابل رفع و رجوع نیست که هیچ. نماینده مردم قزوین در خانه ملت گفت: اینکه گفته می‌شود نوع پوشش بازیکنان فوتبالیست مناسب حضور بانوان نیست دلیل قانع کننده‌ای نخواهد بود چراکه فوتبالیست‌ها با جوراب بلند، شلوارک و پیراهن آستین‌دار در زمین حاضر می‌شوند اما الان ما در معابر عمومی در برخی مواقع شاهد حضور آقایانی هستیم که پوشش آنها از یک فوتبالیست در زمین فوتبال کمتر است اما برخوردی با آنها نمی‌شود. او تصریح کرد: اگر نوع پوشش فوتبالیست‌ها برای تماشای بانوان مشکل دارد همین فوتبال به‌صورت زنده از تلویزیون پخش می‌شود ضمن اینکه در ورزشگاه نیز فاصله جایگاه تماشاچیان از زمین زیاد است و عملا آنچه مشاهده می‌شود مشکل شرعی ندارد. به گفته زرآبادی اگر قرار است مسئله‌ای درست شود باید همه جا درست شود، الان خانم‌های ورزشکار ما برای حضور در مسابقات خارجی لباس ویژه‌ای دارند تا هم حجابشان حفظ شود و هم بتوانند در مسابقات حضور پیدا کنند اگر واقعا مشکل حضور بانوان در ورزشگاهها نوع پوشش ورزشکاران است، می‌توان برای مسابقات داخلی آقایان نیز لباس ویژه‌ای را طراحی کرد تا به این ترتیب مشکل حضور بانوان در ورزشگاهها نیز حل شود. این عضو فراکسیون زنان مجلس ادامه داد: به‌نظر می‌رسد علت مخالفت با حضور بانوان در ورزشگاهها نداشتن راهکار است و به همین دلیل از حضور آنها در ورزشگاهها جلوگیری می‌شود. زمانی که مطالبه‌ای هرچند اندک در جامعه وجود دارد نوع برخورد با این مطالبات باید منطقی باشد و اگر قرار است منعی را ایجاد کنیم باید با راهکار منطقی آن را انجام دهیم. به‌گفته زرآبادی حضور گزینشی زنان در ورزشگاهها بیشتر یک نمایش است تا واقعیت؛ البته برخی افراد موافق حضور زنان در ورزشگاهها حتی به‌صورت محدود اعتقاد دارند که این یک گام به پیش است و باید تدریجی این کار انجام شود.
حضور زنان در ورزشگاهها مشکل شرعی ندارد
یک استاد حوزه علمیه قم درباره حضور زنان در ورزشگاهها گفت: من بر این باورم که دولت، آقایان و علمای دین باید همکاری و هماهنگی کنند تا کاری که شرعا مباح است، جلوی آن گرفته نشود. محمدتقی فاضل میبدی، گفت: حضور خانم‌ها در ورزشگاه مثل حضورشان در پارک است، یعنی ذاتاً هیچ اشکال شرعی ندارد. جایی که اماکن عمومی است و مردم برای تفریح، خوشحالی و تماشای مسابقه می‌روند، نه حضور آقایان اشکال دارد و نه حضور خانم‌ها. او ادامه داد: برخی آقایان ایراد می‌گیرند که پای مردان لخت باشد و خانم‌ها نگاه کنند، حرام است؛ بنده بشخصه خودم این را قبول ندارم. کسی که به ورزشگاه می‌رود همه حواسش به این است که توپ کجا می‌رود، هیجانی که در ورزشگاه بر انسان غالب می‌شود، مانع از این است که بخواهد نگاهش به پای کسی بیفتد. از دید من معقول نیست کسی نگاه جنسیتی به مسابقات ورزشی داشته باشد. میبدی بیان کرد: حضور خانم‌ها در ورزشگاه از لحاظ فقهی و عرفی اشکال ندارد؛ هر چیزی که فساد در کنارش باشد، مشکل‌آفرین است. شما به پارک هم که بروید کنارتان فسادی باشد آنجا رفتن هم اشکال دارد. بر این باورم برای حضور زنان در ورزشگاهها نباید سختگیری و حقی از خانم‌ها ضایع شود. اگر بخواهیم جلوی این امر را بگیریم، ممنوع و محدودیت ایجاد کنیم، ممکن است که حرص خانم‌ها برای این کار بیشتر شود و پیامد خوبی نداشته باشد. او گفت: من بر این باورم که دولت، آقایان و علمای دین باید همکاری و هماهنگی کنند تا کاری که شرعا مباح است، جلوی آن گرفته نشود. به‌عنوان یک طلبه حوزه اینکه برخی می‌گویند با حضور خانم‌ها در ورزشگاهها برخورد می‌کنیم و نگاه‌ها را حرام تلقی می‌کنند، موافق نیستم.(برنا)
نایب رئیس مجلس: در مسابقات فوتبال بدن مردان عریان نیست
علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در واکنش به اظهارات دادستان کل کشور درباره حضور زنان در ورزشگاهها، گفت: قاعدتا حضور بانوان در مسابقاتی مثل شنا، کشتی، بسکتبال و شاید والیبال مردان اشکال شرعی دارد اما در مسابقات فوتبال به نظر می رسد مطابق این ملاک نباید اشکال شرعی وجود داشته باشد. او در یادداشتی با عنوان «سخنی با دادستان کل کشور»، نوشت: «سخن دادستان کل محترم در خصوص حضور بانوان در ورزشگاه آزادی از آن نظر که مهم بودن مسئله عفاف از نظر اسلام را بیان می‌کند سخن درستی است و قابل تقدیر است. روشن است که حضور بانوان در ورزشگاه‌هایی که مردان به صورت نیمه عریان مسابقه می‌دهند مورد تأیید اسلام نیست اما در مسابقات فوتبال بدن مردان تقریبا پوشیده است و نیمه عریان نیستند. لذا قاعدتا حضور بانوان در مسابقاتی مثل شنا، کشتی، بسکتبال و شاید والیبال مردان اشکال شرعی دارد اما در مسابقات فوتبال به نظر می‌رسد مطابق این ملاک نباید اشکال شرعی وجود داشته باشد. در واقع آن ملاک کلی را یعنی حرمت حضور بانوان در جایی که مردان نیمه عریان هستند همه قبول دارند ولی در این که مصداق این ملاک مسابقات فوتبال است اختلاف است. دادستان کل محترم آن را هم مصداق می‌دانند اما از نظر امثال بنده شامل مسابقات فوتبال نمی‌شود، خصوصا که بازیکنان از فاصله دور دیده می‌شوند. البته در صورتی که تصمیم نظام به حضور بانوان باشد باید جایگاه ویژه و درهای ورود و خروج مخصوص و نیز سرویس‌های بهداشتی اختصاصی داشته باشند.» (ایسنا)
توییت متفاوت ضرغامی
عزت‌الله ضرغامی، رئیس پیشین صدا و سیما در توییتی درباره واکنش دادستان کل کشور به حضور زنان در ورزشگاه ها نوشت: در فوتبال، ورزشکاران نیمه لخت نیستند! حضور زنان در ورزشگاه حریم شکنی نیست. کبری و صغری هر دو مشکل دارند. به‌صورت زنان و خانواده‌هایی که تفریح مناسب ندارند پنجه نکشید! تهدید مدیران ورزش به برخورد قضایی هم شایسته نیست! آیا گناه و خلاف شرع در زندان ها، کمتر از ورزشگاه هاست؟!
