صادرات محصولات غذایی برگ برنده آذربایجان‌شرقی

سیدرضا حسینی‌زاده| تبریز – خبرنگار:

آذری‌ها هرجا که باشند به خوش‌خوراکی و وسواس در انتخاب مواد غذایی سالم حساسیت خاصی دارند. وسواس در انتخاب خوراکی‌های سالم موجب شده تا آذربایجان شرقی در تولید مواد غذایی یک سر و گردن از استان‌های دیگر بالاتر باشد. صادرات مواد غذایی از این استان به بیش از 60 کشور جهان که اغلب قاره اروپا را شامل می‌شود، نشان می‌دهد که صنعتگران مواد غذایی تبریزی به‌خوبی توانسته‌اند ذائقه‌های انسان‌های دیگر در سراسر جهان را هم رصد کنند.

همین چند سال قبل بود که وزیر اقتصاد یکی از کشورهای آفریقایی به تبریز سفر کرد و از یک کارخانه‌دار مواد غذایی در تبریز به خاطر تحولاتی که در بخش غذا و اقتصاد خوراکی این کشور فقیر آفریقایی انجام داده بود، در مراسمی ویژه و با حضور استاندار وقت تجلیل کرد. حضور موفق تبریزی‌ها در صنعت مواد غذایی البته فراتر نیز هست و حدود 10 درصد کارخانه‌های بزرگ لبنی کشور در این استان مستقرند و چند کارخانه بزرگ شیرینی و شکلات استان نزدیک به 30 درصد شیرینی و شکلات و تنقلات کشور را تامین می‌کنند.

در این میان و با افزایش تولید میوه در استان‌، احداث صنایع تبدیلی غذایی نیز مورد توجه قرار گرفته تا ضایعات مواد غذایی در استان کاهش پیدا کند. از سوی دیگر فعالان اقتصادی به دنبال خرید یا ساخت دستگاه‌های پیشرفته‌ای هستند که کمترین ضایعات را تولید کند و این استان همچنان بتواند عنوان یکی از استان‌های رتبه آخری در تولید ضایعات مواد غذایی را داشته باشد. 


حمایت زیر‌ساختی از صنایع تبدیلی استان 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با بیان این‌که صنایع غذایی از جمله صنایع تبدیلی در شاخه‌های مختلف آن، یکی از اولویت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه کشاورزی استان است، اظهار می‌کند: تاکنون استقبال زیادی از این فرایند سود‌ده در استان از سوی فارغ‌التحصیلان و بهره‌برداران کشاورزی شده است.

«اکبر فتحی» با اشاره به این‌که یکی از اصلی‌ترین نیازها در زمینه صنایع تبدیلی مواد غذایی‌، تولید اصولی و بهداشتی این محصولات است، بیان می‌کند: توسعه صنایع تبدیلی و فراوری کشاورزی و یادگیری اصول بسته‌بندی محصولات کشاورزی نیاز ضروری بحث تولید در این بخش است و با راه‌اندازی زنجیره تولید می‌توان ارزش افزوده محصولات را چندبرابر کرد.

وی با بیان این‌که تسهیلات بانکی برای واحدهای صنایع غذایی با درصد کم پرداخت می‌شود، می‌افزاید: آذربایجان شرقی برای چندمین سال رتبه نخست پرداخت تسهیلات کشاورزی و صنایع غذایی و تبدیلی را به خود اختصاص داده و رشد متوازنی در این زمینه دارد، به نحوی که میزان رشد پرداخت تسهیلات بالای 10 درصد بوده است.
فتحی عنوان می‌کند: یکی از مشکلات این بخش، احداث واحدهای تبدیلی کوچک و متوسط در شهرهای مختلف است که برای ادامه کار نیاز به دستگاه‌های مناسب و تسهیلات بانکی دارند و برخی نیز بدون نیازسنجی لازم و به صورت موازی احداث می‌شوند که در این زمینه نیاز به هماهنگی بیشتر است.
این مسئول تاکید می‌کند: ارتقای تجهیزات صنایع غذایی و تبدیلی در استان اولویتی است که هم دولت و هم بخش خصوصی آن را دنبال می‌کند. به همین دلیل است که آذربایجان شرقی در سال‌های اخیر موفق به تولید کم ضایعات در بخش مواد غذایی شده است.


ضرورت حفظ رتبه استان در صنایع غذایی 

رئیس اتاق بازرگانی تبریز با بیان این‌که آذربایجان شرقی در سال‌های اخیر توانسته رتبه اول خود در تولید شیرینی و شکلات کشور را حفظ کند، می‌گوید: این موفقیت به همت بخش خصوصی به دست آمده و صنعتگران استان توانسته‌اند با وجود مشکلات مختلف به‌روزترین فناوری‌ها را در استان به کار گیرند. در حال حاضر مواد غذایی تولیدی استان به 5 قاره جهان صادر می‌شود و باید این رتبه و کیفیت حفظ شود. 

«صمد حسن‌زاده» با بیان این‌که فرسودگی بخشی از صنایع غذایی استان اجتناب‌ناپذیر است‌، عنوان می‌کند: باید واحدهای اقتصادی و صنعتی مورد حمایت دولت قرار گیرند و بانک‌ها و سیستم مالیاتی مدافع این بخش باشد، چراکه با وجود بحران در بخش‌های اقتصادی و صنعتی دیگر صنایع غذایی استان توانسته است سهم قابل توجهی از اشتغال و ارزش افزوده استان را مدیریت کند.
وی بیان می‌کند: ‌سیاست‌های غلط موجب می‌شود تا صنعت استان خود را در مقابل مشکلات تنها ببیند، در حالی که رسالت مسئولان در حمایت از این بخش خود‌ساخته است تا بتوانیم مشکلات را بیش از گذشته پشت سر بگذاریم.


ابداع در زمینه تولیدات غذایی 

یکی از کارخانه‌داران تبریزی که در زمینه تولید میوه خشک فعال است هم می‌گوید: آذربایجان شرقی تولیدات خوبی در زمینه میوه دارد اما به علت مشکلات نگهداری میوه و کمبود سردخانه در استان از چند سال قبل به فکر تولید میوه خشک بودیم، که با چند نفر از دوستان و سرمایه‌گذاری افراد خانواده و بدون مراجعه به بانک موفق به احداث این واحد تولیدی در شهرک سلیمی تبریز شده‌ایم.

«بابک جوهری» ادامه می‌دهد: دستگاه‌های میوه‌خشک‌کنی که در بازار وجود دارد، اغلب سنگین و بزرگ هستند که برخی هم مصرف برق زیادی دارند و مقرون به صرفه نیستند. اما توانستیم با استفاده از روش‌های جدید به‌جای یک دستگاه بزرگ از چند دستگاه کوچک استفاده کنیم که متناسب با هر میوه عملکرد خاصی دارد و میوه‌ها را به یک درجه خشک نمی‌کند.
وی بیان می‌کند: با این کار دور‌ریز میوه به‌شدت کاهش پیدا می‌کند و با توجه به این‌که هر دستگاه به یک اپراتور نیاز دارد، اشتغال‌زایی این طرح هم بیشتر است. ما انتظاری برای حمایت دولتی نداریم، اما خرده‌فروشی این محصولات با توجه به نبود فرهنگ مصرف میوه خشک در استان کم است و نیاز به بازارهای صادراتی در کشورهای دیگر داریم که امیدواریم بتوانیم حمایت‌ شرکت‌های صادراتی فعال در استان را کسب کنیم.


تولید 70 نوع شکلات و شیرینی در استان 

صنعت شیرینی و شکلات در ایران جزو مهم‌ترین بخش از صنایع غذایی بوده و آذربایجان شرقی در این حوزه از برخی مزایا برخوردار بوده و نسبت به سایر استان‌ها در جایگاه خوبی قرار دارد. یک‌سوم صادرات صنایع غذایی ایران، در بخش شکلات است و این صنعت ظرفیت خوبی برای سرمایه‌گذاری دارد. هر چند رغبت برخی مردم به شکلات خارجی یکی از نقاط ضعف در این صنعت به شمار می‌رود، اما اکنون وضعیت صنعت شکلات ایرانی بهبود یافته و محصولات ارتقا یافته‌اند؛ به طوری‌که 70 نوع شکلات و شیرینی در آذربایجان شرقی تولید می‌شود. در حال حاضر بسیاری از برندهای آذربایجان شرقی با محصولات خارجی مقایسه می‌شوند؛ این امر نشانگر این است که کیفیت شکلات تولیدی در استان قابل مقایسه و قابل رقابت با برند‌های خارجی است.