حبابی که تولید را نشانه رفت

محمود تولایی | عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران

نوسانات اقتصادی و حباب قیمت‌هایی که هر روز در کشور یک نوع بی‌سامانی ایجاد می‌کند چرخه تولید را روزبه‌روز لنگ‌تر می‌کند. گرانی‌ها همیشه تقاضا برای خرید کالاها را به سمت نیازهای اساسی سوق می‌دهد و آرزوها نیز رنگ و شکل دیگری به‌خود می‌گیرد؛ به‌عنوان مثال خانواده‌ای که تا دیروز به فکر تغییر دکوراسیون منزل بوده، در زمان بحران‌های اقتصادی تمام دغدغه‌اش بازدهی و سود از اندک سرمایه‌اش است و چون تولید و کارآفرینی در زمان کوتاه امکان‌پذیر نیست و بازدهی لازم را ندارد روی به ذخیره ارز و سکه، خرید ملک، خودرو یا واردشدن در بورس می‌کند که در این فضا بیشترین آسیب را بخش تولید می‌بیند. این رفتارها و تصمیمات هیجانی در نابسامانی بازار ناشی از سیاست سرکوب قیمت‌ها و مسائل سیاسی در سطح بین‌المللی است. با ادامه چنین روندی، قطعا بیشترین آسیب باز هم متوجه قشر متوسطی که بیشترشان کارمند و کارگرند خواهد شد؛ چراکه روند تولید با نبود تقاضایی برای خرید و تهیه سخت مواداولیه خارجی با دلار گران و محدودیت‌های گمرکی، مالیاتی و بیمه‌ای دشوار شده و موجی از احساس ناامنی شغلی را موجب می‌شود. با کاهش تولید، بسیاری از شاغلان برای ادامه کار ناچارند با کمترین درآمد راضی به ادامه کار شوند که اکنون بسیاری از اقشار را آسیب‌پذیر کرده. نوسانات نرخ دلار موجب شده روند قاچاق کالا به‌صورت معکوس فعال باشد و تولیدکنندگان برای حفظ سرمایه محصولاتشان را در خارج از مرزها عرضه می‌کنند که غارت کالاهای اساسی را نیز باید به این چرخه بیمار افزود. اما برای خروج از چنین وضعیتی و برای کمک به رونق تولید و افزایش تقاضا، بالابردن سطح درآمد عمومی با وجود بالارفتن تورم گریزناپذیر است. هنوز تولیدکنندگان به بهبود شرایط امیدوارند اما لازم است سیاست‌های دولت با تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان همسو باشد که فعلا فاصله زیادی تا رسیدن به این مطلوب وجود دارد. از سوی دیگر مردم باید از رفتارهای منفعت‌طلبانه دست بردارند و متوجه این موضوع باشند افزایش یا کاهش یک‌شبه بازار و التهابات آن نباید اساس تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده برای ورود سرمایه‌هایشان باشد. قطعا دلاری که تا مرز 19هزار تومان بالا رفت منطقی به‌دنبال نداشت و نمی‌شد در چرخه تولید براساس آن قیمت‌گذاری کرد و اقتصادانان شکست ناگهانی چنین حبابی را پیش‌بینی می‌کردند اما هجوم مردم فقط جیب سردمداران قدرت را پر کرد و آنها را در سراشیبی سقوط سرمایه انداخت.