همکاری برای نابودی هورالعظیم

محمد درویش| معاون سابق سازمان محیط‌زیست

وقتی بحران ریزگردها آغاز شد، عقلانیت می‌گفت برای نجات خوزستان باید هورالعظیم را احیا کرد اما به‌جای تلاش برای کشاندن عراق و ترکیه به پای میز مذاکره و تأمین بخشی از حقابه هورالعظیم، در زمان دولت آقای احمدی‌نژاد قراردادهای مخفی و مختلفی با کشور چین بسته شد تا همان بخش‌هایی از تالاب که آب داشت را با حفاری‌های نفتی ارزان‌تری روبه‌رو کنند. در واقع چینی‌ها 2نرخ متفاوت برای حفاری با و بدون آب برای ما تعیین کرده بودند. ما هم راه آسان و قیمت ارزان‌تر و آسیب‌زننده به هورالعظیم را انتخاب کردیم. همه این عوامل دست به‌دست هم داد تا یک چشمه‌ تولید گرد و خاک در منطقه داشته باشیم. مردم بسیاری از پوشش گیاهی این منطقه برای حصیربافی و سبدبافی استفاده و امرار معاش می‌کردند که همه نابود شد. صید ماهی هم به‌طور کامل در این منطقه متوقف شد و صیادان بیکار شدند. در دولت اول آقای روحانی، خانم ابتکار -معاون سازمان محیط‌زیست- که دوباره به این سمت برگشته بود تلاش کرد تا حقابه هورالعظیم را احیا کند. در نتیجه تفاهمنامه‌ای بین سازمان محیط‌زیست و سازمان آب و برق خوزستان امضا شد و بالاخره سال۹۵ رهاسازی آب در هورالعظیم انجام شد که باعث به‌وجودآمدن پوشش گیاهی دوباره در این منطقه شد. شرایط خوب پیش می‌رفت تا اینکه به یکباره بیش از 30هزار هکتار به اراضی کشاورزی منطقه اضافه شد. دولت هم برای آرام‌کردن مردم چشمش را بر این خطای راهبردی بست و باز حقابه هورالعظیم کاهش پیدا کرد. اگر این شرایط و کشاورزی خارج از ظرفیت وجود داشته باشد هورالعظیم باز به وضعیت اسفبار 5سال پیش خودبازمی‌گردد. حالا هم که مدتی است آتش‌سوزی در این منطقه اتفاق افتاده و شاید این مسئله بحران هورالعظیم و ریزگردها را تشدید کند. سنگاپور بالاترین میزان مالکیت مسکن در دنیا را دارد. 90درصد افراد مقیم این کشور در خانه‌های خودشان زندگی می‌کنند. حتی 80درصد افراد با درآمد پایین نیز خانه‌ای از آن خود دارند. همه شاید درباره نخست‌وزیر فقید سنگاپور ،یعنی لی‌کوان‌یو شنیده باشند اما جدا از آن، خود مردم در ساختن یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان بی‌تأثیر نبوده‌اند. سنگاپور کشوری است مخلوط از نژادهای مختلف مالایایی، چینی، هندی و برخی کشورهای دیگر. یک کشور چند فرهنگی که توانسته سبک زندگی مخصوص خود را بسازد. مردم آن هدفمند هستند و براساس آموزش‌هایی که دیده‌اند، مصرف می‌کنند.

الگوی مصرف در سنگاپور

با توجه به درآمدهای بالای مردم این کشور، طبیعی است که سطحی از زندگی مرفه با مصرف بالا را داشته باشند اما در مصرف خیلی از اقلام بسیار پایین‌‌تر از استاندارد‌های جهانی می‌ایستند. طبق اطلاعات آماری سایت استاتیستا، سرانه مصرف نان برای هر سنگاپوری فقط 13کیلوگرم در سال است. هر فرد در سال کمتر از یک کیلوگرم شیرینی و شکر مصرف می‌کند،‌همچنین هر فرد در سال4/3 کیلوگرم گوشت‌قرمز مصرف می‌کند و در عوض سرانه مصرف لبنیات 28کیلوگرم در سال است. سرانه کتابخوانی نیز در این کشور بالاست و در آسیا، رتبه اول را داراست و کشورهایی مثل چین، ژاپن و کره‌جنوبی در ردیف‌های بعدی قرار می‌گیرند. نتایج یک تحقیق بین‌المللی که روی کودکان 10ساله دنیا انجام شده است، نشان می‌دهد که 10ساله‌های سنگاپوری بیشترین کتاب‌های ادبیات را در دنیا می‌خوانند. روسیه، هنگ کنگ، ایرلند، فنلاند و صربستان در این زمینه بعد از سنگاپور قرار می‌گیرند. البته فراموش نکنیم که سنگاپور یکی از بهترین سیستم‌های آموزشی دنیا را نیز دارد. یک تحقیق جالب که در خود سنگاپور انجام شده است، نشان می‌دهد که با وجود آمدن ابزارآلات برقی جدید، مثل موبایل‌، تبلت، کامپیوتر و دوربین‌ مردم سنگاپور مثل همیشه کمتر انرژی برق مصرف می‌کنند و الگوی مصرف خود را بهبود بخشیده‌اند. البته کارشناسان می‌گویند که بخشی از این کاهش به‌دلیل استفاده بیشتر مردم از وسایلی است که انرژی را به شکل بهینه مصرف می‌کنند. عوض‌شدن نوع سوخت و افزایش انرژی بهینه از سیاست‌های دولت بوده است. سنگاپور، منابع کمی دارد اما آب هرگز از کمبودهای این کشور به شمار نمی‌آمده است. با این حال، سرانه مصرف آب هر سنگاپوری

 150 لیتر در هر روز است. با تغییرات آب و هوایی، دولتمردان سنگاپور به فکر تأمین آب آینده هستند اما وقتی مردم تقریباً آبی مصرف نمی‌کنند، آنها می‌گویند که نمی‌توانند آنها را به کمتر استفاده‌کردن از آب وادار کنند. حالا همین عدد را مقایسه کنید با ایرانی که منابع آبی آن روزبه‌روز کمتر می‌شود، اما میانگین مصرف آب190‌لیتر در روز است. سنگاپور با مساحتی اندک، کشوری با تاریخی 50ساله است که روی پای خود ایستاده و توانسته بدون توجه به کمبودها، اقتصادی بزرگ را بسازد. با بررسی تاریخ این کشور می‌توان گفت که ما نیز با به‌کارگیری راهکارهایی مثل بها‌دادن به تولیدات داخلی و خرید این محصولات، کنترل واردات کالاها و قاچاق و ‌آموزش و آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها می‌توانیم تا حدود زیادی اقتصاد کشور را مولد و بی‌نیاز کنیم.