چه‌کسی خواستار دلار گران است؟

روندهای قیمتی شکل‌گرفته در روزهای اخیر نشان می‌دهد بازار دلار به زمینی برای کشمکش میان بازیگران سیاسی تبدیل شده است.

به گزارش همشهری، قیمت دلار از هفته قبل شروع به نزول کرد و در یک دوره کوتاه به محدوده 12تا 13هزار تومان کاهش یافت اما ظرف 2روز گذشته قیمت دلار آمریکا دوباره با رشد مواجه شده است. در مبادلات دیروز قیمت هر دلار آمریکا تا مرز 15هزار تومان هم پیشروی کرد و بر نگرانی‌ها دامن زد. انتظار می‌رفت تحت‌تأثیر اجرای سیاست‌های ارزی جدید قیمت هر دلار آمریکا تا مرز 11هزار تومان هم کاهش یابد و در محدوده 11هزار تومان تثبیت شود اما این اتفاق رخ نداد و قیمت هر دلار آمریکا سرسختانه در محدوده 14هزار تومان مقاومت می‌کند. تحلیلگران بر این باورند چنانچه قیمت هر دلار آمریکا در میان‌مدت به کمتراز 13هزار تومان تنزل نکند، تمایل بیشتری به رشد پیدا می‌کند و یک محدوده حمایتی قیمت در این منطقه شکل خواهد گرفت که می‌تواند در آینده به رشد بیشتر قیمت دلار آمریکا منجر شود اما اکنون پرسش این است که چرا برخلاف انتظار، قیمت دلار آمریکا در محدوده 14هزار تومان متوقف شده است؟

از نظر تکنیکال محدوده 19هزار تومان بالاترین نقطه رشد قیمت دلار از نظر تاریخی بود و بسیاری از تحلیلگران از قبل این منطقه را محدوده بازگشت قیمت دلار می‌دانستند و انتظار داشتند قیمت هر دلار آمریکا بین 38تا 62درصد از مقدار رشدش را اصلاح کند و بین 11هزار تا 13هزارو‌500 تومان تثبیت شود. اما بروز یک حادثه، بازار ارز به‌ویژه دلار را به زمین رویارویی کنشگران سیاسی بدل کرد و این کشمکش حتی به تیتر روزنامه‌ها هم کشیده شد. این کشمکش‌های سیاسی موجب شد قیمت دلار فقط 38درصد از مقداری را که رشد کرده بود، اصلاح کرده و در روز‌های گذشته در محدوده 14هزار تومان به بالا نوسان کند.

اطلاعات دریافتی و همینطور علائم میدانی نشان می‌دهد جدال بر سر تصویب قانون ‌FATF که مخالفان آشکاری دارد، از دلایل اصلی این رویارویی سیاسی بوده و برخی کنشگران سیاسی که دارای اهرم‌های مالی پرقدرت هستند، به بازیگران اصلی بازار دلار تبدیل شده‌اند تا مانع از کاهش بیشتر قیمت دلار شوند. این بازیگران پرنفوذ، عمدتا در پی اثبات این نظریه هستند که تصویب قانون ‌FATF نه فقط به کاهش قیمت دلار منجر نمی‌شود، بلکه رشد نرخ دلار را هم به‌دنبال خواهد داشت.

چندی پیش یعنی در روز هشتم مهرماه یکی از روزنامه‌های چاپ تهران در اقدامی عجیب در صفحه نخست خود با فونت درشت، تیتری زد که گویای بسیاری از عوامل پشت پرده ماجراست. این روزنامه نوشت: «دلار با برجام 18هزار تومان شد؛ با ‌FATF چند؟!» دیروز هم یک خبرگزاری اصولگرا در گزارش خبری از تداوم رشد قیمت دلار پس از تصویب CFT در مجلس ابراز خرسندی کرد. این در حالی است که مطابق گفته‌های محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه نمی‌توان مدعی شد با تصویب قانون ‌FATF همه مشکلات ما حل می‌شود اما می‌توان ادعا کرد با تصویب‌نشدن این قانون بر مشکلات اقتصادی کشور اضافه خواهد شد. این همان استدلال اصلی بود که به تصویب قانون ‌FATF در مجلس منجر شد و اکنون در انتظار رأی شورای نگهبان برای تأیید نهایی است.

در واقع نمایندگان مجلس به این موضوع پی بردند که تصویب‌نشدن این قانون می‌تواند جریان ورود و خروج ارز و همینطور جریانات آینده ارز را در ایران محدود کند و به عاملی برای رشد قیمت دلار تبدیل شود زیرا به لحاظ اقتصادی بین کاهش ذخایر ارزی ایران و افزایش قیمت دلار رابطه وجود دارد و هرچه محدودیت بیشتری در ورود ارز به کشور ایجاد شود، قیمت دلار هم بیشتر رشد خواهد کرد. در چنین شرایطی اما نظریه مخالفان قانون ‌FATF با استناد به اینکه برجام قیمت دلار را تا 18هزار تومان بالا برده، در‌تلاشند از طریق بازی در زمین دلار اثبات کنند که تصویب قانون ‌FATF می‌تواند به افزایش قیمت دلار منجر شود و به نوعی از طریق ابزارهای اقتصادی، گروه‌های فشار سیاسی را برای تأیید‌نشدن این قانون در شورای نگهبان فعال کنند. حال پرسش فعالان اقتصادی این است که چه‌کسی برجام را بی‌اثر کرد؟ و گروهی که به‌دنبال تکمیل حصر اقتصاد ایران از مسیر رد ‌FATF است، در افزایش قیمت دلار چه منافعی را دنبال می‌کند؟