کدام وسایل زندگی یک خانواده متوسط ایرانی می‌تواند اضافه باشد؟
ساده‌تر، شیک‌تر و شادتر!
عیسی محمدی
نه قصد توصیه اخلاقی داریم و نه قصد پند و نصیحت و چیزهایی ازاین‌دست؛ اما راست گفته‌اند که هر قدر ساده‌تر باشید، آسوده‌خیال‌تر و آسوده‌خاطرتر و راحت‌تر زندگی خواهید کرد. اصطلاحی بین اهالی هنر رایج است که «ساده زیباست». انگار که یک زندگی سالم هم باید چنین باشد؛ به‌گونه‌ای ساده و محدود باشد که بتوان به‌راحتی آن را زندگی کرد. متأسفانه بعضی از وسایلی که در خانه‌های ما ایرانیان پیدا می‌شود، مغایر با اصل سادگی است. البته وقتی هم که می‌گوییم سادگی، منظورمان درویش‌مسلکی نیست؛ منظور آن است که به‌جای 200 قلم کالا، 25قلم کالا، ولی از نوع خوب و کارسازش داشته باشید. به‌نظر می‌رسد ما ایرانی‌ها، کمی بیش‌ازحد مصرف‌گرا شده‌ایم و دلمان می‌خواهد «لاکچری» زندگی کنیم. می‌پرسید چرا؟ شما را دعوت می‌کنیم به خواندن این مطلب تا خودتان متوجه ماجرا بشوید.
نکته مهمی که نباید فراموش کنید
برایان تریسی - مربی توسعه فردی و اقتصادی- معتقد است که برای ثروتمند شدن، شما باید در زندگی‌تان صرفه‌جویی کنید، درآمدتان را بیشتر کنید، پس‌اندازتان را هم بیشتر کنید و سپس این پس‌انداز را سرمایه‌گذاری کنید. در طول زندگی باید به این چرخه وفادار بمانید و با وسواسی شدید آن را اجرایی کنید. مهم نیست چقدر درآمد دارید، مهم این است که چقدرش را می‌توانید برای آینده‌تان پس‌انداز کنید. اما اینها چه ربطی به موضوع ما دارد؟
در حوزه صرفه‌جویی، تریسی اشاره می‌کند که شما الزامی ندارید که از همه وسایل یک زندگی مدرن استفاده کنید؛ حتی نیازی نیست از مدل‌های نو و دست‌اول این وسایل استفاده کنید. می‌توانید این وسایل را اجاره کنید، قرض بگیرید و اگر نیاز داشتید از نسخه‌های دست‌دوم ولی سالم آنها استفاده کنید؛ به این ترتیب، هزینه‌های زیادی در زندگی‌تان صرفه‌جویی می‌شود.
به‌طور مثال، شما چندبار در سال از بخارشور استفاده می‌کنید؟ می‌توان آن را از دیگری عاریه گرفت یا پرده‌ها را به خشکشویی داد و...
پاتک به یک آشپزخانه شلوغ
در یکی از سایت‌های معتبر مرتبط با جهیزیه و عروسی، یک فهرست بلندبالا و کامل از همه وسایل مورد نیاز یک جهیزیه فهرست شده است که برای سال‌های 96و 97مناسب است. در این فهرست وسایل لازم برای بخش آشپزخانه یک جهیزیه امروزی چنین عنوان شده است: یخچال، فریزر، اجاق‌گاز، مایکروویو، ظرفشویی، لباسشویی، سرخ‌کن، چرخ‌گوشت، پلوپز، آرام‌پز، زودپز، بخارپز، غذاساز، چای‌ساز، سماور، توستر، سبزی خرد‌کن، ساندویچ‌ساز، کتری برقی، همزن برقی، سرویس حبوبات، سرویس قاشق مهمان، سرویس قاشق دم‌دستی، سرویس کریستال بوفه، سرویس کریستال دم‌دستی، سرویس ظروف مهمان، سرویس ظروف دم‌دستی، سرویس پیرکس، سرویس چینی، سرویس صبحانه، سرویس قابلمه تفلون، سرویس قابلمه تفلون دم‌دستی، سرویس روی، سرویس پلاستیک و... . خسته شدید؟ درست است که تا همین‌جای کار، 34قلم کالا و وسیله مورد نیاز آشپزخانه را فهرست کرده‌ایم، اما در این سیاهه، 150مورد دیگر که برای یک آشپزخانه کامل، ذکر شده است؛ تصورش را بکنید، 150قلم کالا و وسیله در یک آشپزخانه! به‌نظر می‌رسد در وضعیت اقتصادی فعلی، واقعاً نیازی به غذاساز، سرخ‌کن، چای‌ساز، گوشت‌کوب برقی، چند سرویس چینی، ساندویچ‌ساز و... نباشد یا دست‌کم می‌توان تهیه آنها را به بعدها موکول کرد.
چه معیاری داشته باشیم؟
اگر معیار تصمیم‌گیری ما همین فهرستی باشد که ارائه شده، به‌نظر می‌رسد که دست‌کم دوسوم وسایل فهرست‌شده، کارکرد ضروری ندارند و صرفاً کارکرد تکمیلی دارند؛ به زبان ساده‌تر، نبودن آنها مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ هرچند که بودن آنها می‌تواند کار را راحت‌تر کند. در مورد وسایل مورد نیاز در یک زندگی معمولی، باید این دو فهرست «وسایل ضروری» و «وسایل تکمیلی» را همیشه جلوی چشمان‌مان داشته باشیم. مسئله بعدی، بحث بهره‌وری است. یکی از بهترین تعریف‌های بهره‌وری که برایان تریسی مطرح کرده چنین است: «کمترین انرژی صرف‌شده برای مسائل ثانویه.»؛ پس تقسیم‌بندی بعدی هم، تقسیم‌بندی اولیه و ثانویه بودن وسایل مورد نیاز در یک خانه می‌تواند باشد. سؤال اصلی اینجاست که این وسایل قرار است چه نقشی در زندگی ما بازی کنند و این نقش، آیا جزو مسائل اولیه و ضروری است یا مسائل ثانویه و تکمیلی؟ هرقدر وسایل به‌کار رفته در یک خانه، بیشتر مرتبط با مسائل ضروری و اولیه و کمتر مرتبط با مسائل ثانویه باشند، اصل سادگی در زندگی بیشتر رعایت خواهد شد. با چنین منطقی، بخشی از وسایل ذکر‌شده آشپزخانه و دیگر وسایل را می‌توان به‌راحتی حذف کرد؛ بدون اینکه هیچ مشکلی پیش بیاید.
پرهزینه‌ترین بخش خانه
در مهم‌ترین بخش وسایل خانه- البته از حیث هزینه و «تو چشم‌بودن»- به اقلام به‌کاررفته در اتاق پذیرایی می‌رسیم. این اقلام، عبارتند از: سیستم پخش صوتی، تلویزیون، فرش، بوفه، میز تلویزیون، میز ناهارخوری، مبلمان، کوسن مبل تزئینی، روانداز مبل، ساعت دیواری، ساعت رومیزی، لوستر پذیرایی، آباژور پایه‌دار، دکوری‌های مختلف، مجسمه‌های تزئینی و... . بعضی از خانواده‌های شهری عادت کرده‌اند که از مدل‌های فوق‌العاده جدید و البته گران‌قیمت این موارد استفاده کنند؛ درحالی‌که حتی یکدست مبل معمولی هم می‌تواند مشکل آنها را حل کند یا مجسمه‌هایی عادی ولی شیک و زیبا و گلدان‌هایی طبیعی، مشکل تزئینات گوشه و کنار منزل را رفع کند. تلویزیون، سینمای خانگی و سیستم صوتی نیز معمولا هزینه زیادی را بر دوش خانواده‌های ایرانی می‌اندازند؛ طوری که حتی حاضرند این وسایل را به‌طور اقساطی تهیه و به منزل‌شان اضافه کنند. در حوزه لوازم اتاق‌خواب نیز، اقلام سرویس خواب، لوستر اتاق‌خواب، آباژور رومیزی، روتختی دم‌دستی، روبالشی، روانداز پشتی، رختخواب، خوشخواب، پتو، روتختی و... نیز خودنمایی می‌کند. لوازم متفرقه‌ای چون چرخ خیاطی، قیچی خیاطی، جعبه سوزن و قرقره، جعبه پارچه‌ای سوزن، عروسک بستن پرده، جاروبرقی، جاروی شارژی، بخارشور، اتوی پرسی، جاکفشی، چوب‌رختی و... نیز وجود دارند که مورد استفاده خانوارها قرار می‌گیرند.
بهره‌وری اهمیت دارد
متأسفانه گاهی مهم‌ترین معیار خرید وسایل خانه، چشم‌وهم‌چشمی و تمایل شدید به یک زندگی لاکچری است که بین خانوارهای متوسط ایرانی به‌شدت شیوع پیدا کرده است. همین تمایلات شدید، باعث خریدهای غیرضروری و افزایش بار مالی خانوارها می‌شود. به‌نظر می‌رسد در این حوزه، ابتدا باید به فکر یک فهرست درست و ضروری بود. برای این منظور، لازم است از کسانی که از وسایلی چون سینمای خانگی، چای‌ساز، بخارشور و... استفاده کرده‌اند، راهنمایی خواست که وجود این اقلام، چقدر ضروری است. نکته بعدی، حذف وسایلی است که کارکردهای نزدیک دارند؛ مانند پلوپز، آرام‌پز، سرخ‌کن و.... از دیگر صرفه‌جویی‌های مهمی که می‌توانید انجام دهید، انتخاب یک مبل راحتی و صرف‌نظر کردن از مبل‌های استیل، مجلسی و امثالهم است. با توجه به اینکه بیشتر خانوارهای متوسط ایرانی، چه مستأجر و چه صاحبخانه، در آپارتمان‌های 50تا 80متری زندگی می‌کنند، پس نیازی نیست که از ست ناهارخوری و سرویس خواب متناسب با این مبلمان‌ها هم استفاده کنند و می‌توانند به سمت سرویس خواب مستقل و ارزان‌تر بروند. از اقلامی چون یخچال ساید‌بای‌ساید، سینمای خانگی، اجاق گاز خارجی، چرخ‌گوشت، گوشت‌کوب برقی و امثالهم نیز می‌توان صرف‌نظر کرد؛ دست‌کم برای مدتی محدود. در موارد دیگر نیز می‌توان روی برندهای ایرانی حساب کرد تا هزینه‌ای که صرف می‌شود، معقول‌تر شود. نکته‌ای که هرگز نباید فراموش شود این است که در انتخاب وسایل مورد نیاز یک زندگی و خانه، باید اصل تعادل را رعایت کنید. شما قرار است یک زندگی خوب ولی متعادل و معمولی بسازید. اگر زیادی خست به خرج بدهید یا بیش از اندازه مورد نیاز وسیله خانگی دور و برتان جمع کنید، در میان‌مدت و درازمدت صدمات مالی و روانی زیادی خواهید دید.
در همینه زمینه :
تیتر یک
چهره روز
گزارش