جانهایی که با نوسان ارز بالا و پایین میشوند
گزارش میدانی «همشهری» از پیگیری مشکلات مردم برای خرید دارو و صحبتهای بیماران
معصومه حیدری پارسا/خبرنگار
چشمانش میخکوب است به تابلویی که قیمت ارزهای مختلف و دلار را نشان میدهد و با هر چندصد تومانی که پایین میآید اشک شوق و خوشحالی در چشمانش جمع میشود. روایتم از پدری است که پسرش 4سال است شیمیدرمانی میشود و میگوید: «دلار که پایین میآید خوشحال میشوم چون گرانی دلار باعث شده من هر آمپول را 2میلیون گرانتر بخرم.» این حال و روز خیلی از بیماران و خانوادههایشان است که در نوسانات ارزی جان خود و عزیزانشان را گرفتار میبینند.بازار دارویی کشور چندماهی است دستخوش نوسانات مختلف شده؛ از افزایش قیمت دارو و بهدنبال آن گرانی گرفته تا نبود و کمبود آن سبب شده تا بیماران دچار نگرانیهای بسیاری شوند؛ بهخصوص در کش و قوس نوسانات ارزی که التهاباتش از همه بیشتر دامنگیر بیماران شده است. این در حالی است که دولت در همان روزهای نخست نوسانات ارزی تأکید کرد از آنجایی که به دارو ارز مبادلهای تعلق میگیرد هیچ مشکلی در این زمینه ایجاد نخواهد شد. اما گشتوگذار در داروخانههای مختلف پایتخت نشان میدهد نهتنها داروهای خارجی بلکه بخش قابلتوجهی از داروهای ایرانی هم نهتنها کمیاب بلکه نایاب شدهاند؛ آن هم در شرایطی که غلامرضا اصغری، رئیس سازمان غذا و دارو به روزنامه ایران گفته وضعیت بازار دارو سفید است.داروخانه 13آبان شناختهشدهترین داروخانه و البته پرازدحامترین آن در پایتخت برای بیمارانی است که بهدنبال داروهای کمیاب و نایاب میگردند و بهنوعی آخر خط امید آنهاست؛ داروخانهای که صف آن تا پایین پلههای ورودی در خیابان کریمخانزند هم کشیده شده است. در این بین بسیاری از افرادی که در صف ایستادهاند تا دارویشان را تهیه کنند این روزها زمانی که نوبتشان میشود و به پشت باجه میرسند، بعد از مکث کوتاه پزشک داروساز روی نسخههایشان با یک جمله روبهرو میشوند؛ «نداریم». اگر هم دارو باشد در هر نسخهای چندقلمی از آن پیدا نمیشود. داخل داروخانه نیز نهتنها صندلی خالی پیدا نمیشود بلکه ردیف به ردیف آدمهای نسخه بهدست ایستادهاند که دل خوشی از وضعیت دارو ندارند و سردرگم هستند که از کجا دارویشان را باید پیدا کنند.محمد که برای داروهای اماس پدرش به داروخانه مراجعه کرده با ناراحتی نسخهاش را نشان میدهد و میگوید: «چند روز است دربهدر داروخانهها هستم. از هلال احمر گرفته تا هر جایی که فکر کنید رفتم و در نهایت توانستم در 13آبان دارو را تهیه کنم ولی تنها برای چند روز و نه به میزانی که پزشک تجویز کرده بود. میگویند داروها کمیاب است و باید به همه برسد.»
به بیماران بگویید صبر کنند
داروخانه 29فروردین در ضلع جنوب غربی میدان حر از دیگر مراکزی است که علاوه بر حضور پررنگ بیماران گرفتار، مقابل آن تبدیل به جولانگاه دلالان دارو شده است. شاکری که مادرش مبتلا به سرطان سینه است پس از بحث با متصدی داروخانه، میگوید:
« برای خرید داروهایمان واقعا دچار مشکل هستیم افزایش قیمت دلار باعث بالا رفتن قیمت داروها شده است. با اینکه بیمه تکمیلی داریم اما هربار هم که میآییم میگویند دارو نداریم. حدود یک میلیون و 450هزار تومان اینماه برای دارو هزینه کردهایم. اگر دارو نیست پس این همه آدمهایی که بیرون و مقابل داروخانه خرید و فروش دارو میکنند از کجا دارو تهیه کردهاند.»صارمی هم درحالیکه دستهایش متورم است، میگوید: «با توجه به اینکه تحریمها، هنوز شروع نشده، قرص وارفارین در داروخانهها اصلا پیدا نمیشود. این قرص یکی از داروهای مهم برای بیماران قلبی و عروقی است، چرا باید نایاب شود؟» در این بین یکی دیگر از بیماران هم که برای تهیه دارو آمده وارد بحث میشود و میگوید: «چند ماه است که نمیتوانم وارفارین و متوهگزال را پیدا کنم، داروخانهها را زیر و رو کردم و بارها هم به1490که مربوط به اطلاعات دارویی است زنگ زدم یا میگویند داروخانهها ندارند و یا اینکه وقتی آدرس داروخانه را میدهند و سر میزنم، اعلام میکنند که یک قوطی داشتهاند و تمامشده است، آخرین بار هم وقتی به داروخانهای که آدرس دادند مراجعه کردم 8تا قرص داخل یک پاکت به من دادند.»داروخانه هلال احمر داروخانه دیگری است که بیماران مراجعهکننده از نبود داروها در آن بسیار گلایه دارند. شاهین میگوید: « محال است به این داروخانه بیای و بتوانی دست پر برگردی نهایت یک یا قلم دارو را دارند و همیشه یک بهانه میآورند که نسخه را کامل تحویل ندهند.» قاسم که بهدنبال شربت ضدتشنج «اپیلیم لیسکانتین» است، میگوید: این بار 200هزارتومان داروهایم گرانتر شده است. مردم نمیدانند اعتراضشان را چگونه به گوش مسئولان برسانند ماهی نیست که از این داروخانه به آن داروخانه برای تهیه داروهایم سر نزنم. مسئول داروخانه میگوید: «تعهد دارو را بیمهها مشخص میکنند و دست ما نیست.» همزمان با این حرفها، خانمی که بیماری پارکینسون دارد، میگوید: « قبلا قرص ماداپار 250میخوردم که داروی نورستا جایگزین آن شده که این روزها آن هم پیدا نمیشود.»
دلالانی که هستند و خبری از برخورد نیست
اطراف داروخانه بزرگ 13آبان داروفروشان از هر سن و سالی ایستادهاند و از هر دارویی که مردم بخواهند دارند. آرش یکی از فروشندهها که به گوشه دیوار داروخانه تکیه داده و با دوستانش نسخههای یک بیمار را نگاه میکند، میگوید: نمیدانم چرا همه گلایه دارند که دارو گران شده و یا میگویند دارو نیست واقعا داروها خیلی افزایش قیمت نداشته ما که همه جور دارویی داریم. بعد هم کارتش را نشان میدهد. میگوید: 7سال است کاسب همین جا هستیم تا به حال نشده کسی دارو از ما بخرد و شکایتی داشته باشد. ضمن اینکه قیمت خوب هم میفروشیم. داروی خارجی هم داریم البته اغلب این داروها را از خود بیمارها میخریم.»صدای اعتراض چند مشتری در سالن میپیچد. بیماران سرطانی هستند و در پاسخ به متصدی که میگوید هفته آینده سر بزنید اعتراض میکنند. غفاری میگوید: «واماستین داروی شیمیدرمانی است. قبلاً یک میلیون ونیم میخریدم حالا هم گران شده و هم نایاب. راضی هستم گران بخرم چون جان همسرم در خطر است. میگویند داروی ایرانی استفاده کنید ولی به بدن بیمار من نمیسازد، متورم میشود چه باید کنیم؟»
سارا میگوید: « دائم میگویند داروی ایرانی مصرف کنید مشکل این است که داروی ایرانی هم گیر نمیآید. قرص 4هزارتومانی فنوباربیتال، شربت والپریت سدیم و حتی قرص نیترازپام که زیر 5هزارتومان بوده است الان گیر نمیآید. قرص سابریل هم که خارجی است گیر نمیآید ولی مسئولان دائم مصاحبه میکنند دارو هست و مشکلی نداریم.»
ناصرخسرو داروها را از کجا میآورد؟
پس از پایین آمدن قیمت ارز، ویدئوی شادی بغضآلود پدر یک کودک بیمار زنجانی از کاهش نرخ دلار در فضای مجازی منتشر شد. افشین ولیخانی، پدر کودک مبتلا به سرطان با حضور در برنامه «فرمول یک» درباره بیماری فرزندش چنین توضیح داد: «نمیدانم چرا قرصها در داروخانه و بیمارستانها وجود ندارد و من برای تهیه یک دانه قرص از ناصرخسرو، باید ۱۳۰هزار تومان هزینه کنم. این پدر زنجانی در پاسخ به گفته علی ضیا درباره فروش کلیهاش، تأکید کرد: «اگر لازم باشد برای درمان فرزندم، کلیه دیگرم را هم میفروشم. البته یک کلیهام را به بیماری که شرایط خوبی نداشت دادم و از گرفتن پول منصرف شدم.» ولیخانی تأکید کرد: «ناصرخسرو داروها را از کجا میآورد؟ شما هم بروید برای مردم از همان جا دارو بیاورید. ناصرخسرو که به کسی فاکتور نمیدهد، حتی آنجا کارت هم نمیگذارند بکشیم و فقط نقد پول میگیرند. من دعا میکنم دلار از 2 هزار تومان هم پایینتر بیاید.»