محله‌های کهن در قزوین فرونشست

آرش صالحی| قزوین - خبرنگار:


فرونشست زمین در محله محمدیه اهالی  این کوچه را با مشکلات زیادی روبه‌رو کرده است. اهالی معتقدند لوله‌های فرسوده آب و ترکیدگی این لوله‌ها عامل اصلی فرونشست زمین در این محله است. 


ترکیدگی لوله؛ علت اصلی حادثه

«مجید میانداری»، مغازه‌داری است که مغازه‌اش فقط چند متر با محل فرونشست و ریزش زمین فاصله دارد. او در مورد نحوه بروز این حادثه به همشهری می‌گوید: 6 روز پیش بود که حوالی ساعت یک بعدازظهر به یکباره میانه‌های کوچه محمدیه ریزش وحشتناکی کرد و خدا رحم آورد که هیچ خودرو یا شهروندی از آن حوالی رد نمی‌شد. البته یک خودروی پراید به فاصله یک متری از محل ریزش پارک شده بود که آن را با زحمت زیاد چند متر عقب‌تر بردیم.

 او علت اصلی این فرونشست عجیب و غریب را ترکیدن لوله اصلی کوچه محمدیه می‌داند و می‌افزاید: نزدیک 80-70 سال است که اداره آب و فاضلاب شهرستان قزوین، لوله‌های اصلی آب باقت قدیمی و تاریخی قزوین مانند کوچه محمدیه را تعویض نکرده و اغلب این لوله‌های فلزی به مرور زمان پوسیده شده‌اند و هر از گاه یکی از نقاط کوچه محمدیه فرونشست می‌کند.

میانداری با بیان این‌که 2 ساختمان کناری این چاله عمیق خسارت جدی دیده‌اند، ادامه می‌دهد: با توجه به این که این ساختمان‌ها به صورت بساز بفروشی و به دور از استانداردهای مهندسی ساخته شده‌اند، به شدت آسیب دیده‌اند، به طوری که دیوارهای ساختمان قدیمی‌تر در این حادثه به طور کامل ترک خورده و امکان سکونت دوباره در آن وجود ندارد. او با انتقاد از بنگاه‌های معاملات ملکی که به سوداگری و ساخت و ساز بی رویه در این بافت تاریخی دامن می‌زنند، می‌گوید: تا قبل از این اتفاق، املاک این ناحیه متری 3 تا 4 میلیون تومان معامله می‌شد، در حالی که ساختن خانه و آپارتمان در این کوچه بازی کردن با جان خویش و خانواده بوده و جالب این است که شهرداری قزوین هم بی‌توجه به این مشکل مجوز ساخت مجتمع‌های مسکونی چند طبقه در این منطقه را صادر می‌کند.  میانداری با اشاره به فرونشست زمین در اطراف بقعه تاریخی حمدالله مستوفی، اضافه می‌کند: زمین پیرامون این آرامگاه دوره ایلخانی هم در حال رانش و ریزش تدریجی است و اگر دیر بجنبیم شاید با یک خسارت تاریخی، فرهنگی و انسانی وسیع مواجه شویم.


ساختن خانه روی قنات

کارشناس حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان ضمن یادآوری هشدارهای قبلی خود درباره ساخت‌و‌ساز بی‌رویه و نامناسب در بافت تاریخی کوچه محمدیه، به همشهری می‌گوید: پیش از وقوع این حادثه، بارها بر تخلف شهرداری و سازمان نظام مهندسی در مورد محله تاریخی محمدیه تأکید کردم و هشدار دادم، اما هیچ یک از مدیران شهری و استانی به این هشدار توجه نکردند.

«افسانه جبرئیل زاده» به وجود قنات‌ها و طاق‌های ضربی در زیر ساختمان‌های کوچه محمدیه اشاره می‌کند و می‌افزاید: تخریب این طاق‌ها و قنات‌ها در دوره‌های گذشته توهین به هویت تاریخی و فرهنگی قزوین بود، اما ساختن خانه و آپارتمان روی طاق‌های کهنه و فرسوده قنات یک جنایت در حق ساکنان آن‌هاست. مشاهده‌های خبرنگار همشهری از کوچه محمدیه و گفت‌‌وگو با ساکنان این منطقه، ادعای جبرئیل زاده مبنی بر وجود‌ قنات زیر ساختمان‌های محل ریزش را تایید می‌کند و از تصمیمی وحشتناک برای ساخت خانه و آپارتمان بر بالای طاق‌های سست قناتی قدیمی حکایت دارند.  تجمع اهالی در مقابل استانداری، ارگان‌های دولتی را برای پاسخگویی به این پرسش حساس کرد.


نبود زیرسازی لازم قبل از تعریض معبر 

مدیرروابط عمومی شرکت آب‌ و‌ فاضلاب شهری در گفت‌و‌گو با همشهری ضمن رد ادعای مقصر بودن این مجموعه گفت: روز سه‌شنبه در پی تماس شهروندان اکیپ شرکت ظرف کمتر از 10 دقیقه در محل حاضر شد و پس از بررسی متوجه شکستگی لوله اصلی 250میلی متری انتقال آب شدیم که بعد از قطع آب و شروع عملیات اجرایی کمتر از 2ساعت کار اصلاح لوله انتقال و همچنین عملیات شفته‌ریزی و پر کردن گودال انجام شد.  وی دلیل فرونشست این ناحیه را بافت فرسوده و قدیمی آن ناحیه عنوان کرد و افزود: به دلیل عبور قنات بیشتر خاک کوچه دست‌ریز بوده و زیر سازی لازم در معبر انجام نشده و تنها محدود به آسفالت ریزی شده و همین موضوع سبب شده تا تردد خودرو‌های سنگین، بونکرهای حمل سیمان و بتن باعث شکستن لوله‌های انتقال آب هم شود که باید قبل از تعریض معبر و آسفالت‌ریزی زیر سازی‌های لازم صورت می‌گرفت. مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب استان همچنین از شروع بررسی‌ وکارکارشناسان مربوطه در منطقه خبر داد و گفت و در صورت محرز شدن دلیل فرونشست اقدامات لازم انجام خواهد گرفت.


موضع شهرداری

تا لحظه تنظیم این گزارش، شهردار قزوین در مورد این حادثه اظهار نظری نکرده است و طبق شنیده‌ها قرار است بعد از کارشناسی حادثه درباره معرفی متخلفان آن اقدام کند.


ساکنین اسکان داده شدند

سرپرست اداره کل مدیریت بحران استان نیز درهمین مورد گفت: پس از بررسی 12واحد مسکونی که در معرض فرونشست بودند، اهالی آن‌ها را اسکان دادیم. «قدرت الله مهدیخانی» در خصوص دلایل این اتفاق گفت: بافت فرسوده شهر قزوین از سال‌های گذشته مشکلاتی مانند نشست‌های مکرر زمین و وارد آورن خسارت به ساختمان‌ها و منازل مجاور را به وجود آورده است. این مسئول مدیریت بحران نوع خاک دست‌ریز و سستی خاک، وجود آب انبارهای قدیمی و چاه‌های جذبی و رعایت نکردن اصول ساخت و ساز را از عوامل مهم ایجاد مشکل بافت‌های فرسوده شهری دانست و ادامه داد: وجود چنین معضلاتی باعث شد تا شاهد نشست زمین و ایجاد حفره در یکی از قدیمی‌ترین محلات قزوین، یعنی کوچه محمدیه باشیم.وی خاطرنشان کرد: در همان ساعات اولیه عملیات لجن‌کشی و خاکبرداری از محل حادثه از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط به انجام رسید، تا ضمن بازدید کارشناسان بیمه از محل وقوع حادثه، نسبت به پرداخت خسارت منازل آسیب دیده اقدام‌های لازم صورت گیرد.