تبدیل خانه‌های قدیمی اردبیل به مراکز نوآوری

حسین واثقی دودران | اردبیل، مشاور توسعه کسب و کارهای نوپا :


مراکز نوآوری زمینۀ مطلوبی برای ایجاد اکوسیستم فناوری در هر منطقه هستند. تغییرات سریع در فناوری‌های روز دنیا و مشکلات اجتماعی جامعۀ امروز، وجود مراکزی را برای اشتراک اندیشه‌ها و آموزش مفاهیم جدید ضروری کرده است. مراکز نوآوری با هدف جذب خلاقیت‌ها و نوآوری‌ها ایجاد می‌شوند تا زمینه‌ای برای حمایت از جوانان فعال در حوزه کسب و کارهای نوپا باشند. در سفر «سورنا ستاری» معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری به اردبیل حمایت مالی برای تاسیس مراکز نوآوری در دانشگاه‌ها، از خواسته‌های دانشگاهیان و فعالان عرصۀ فناوری بود. در عین حال می‌توان خانه‌های قدیم اردبیل را با صرف بودجه کمتر نسبت به ساخت ساختمان جدید به مراکز نوآوری تبدیل کرد. این مراکز می‌توانند تلفیقی از هنر، تاریخ و فناوری باشند. خانه‌های تاریخی متعدد اردبیل، رفته‌رفته متروک یا با تغییر کاربری به موزه و رستوران تبدیل می‌شوند. این موضوع برای استانی که سودای توسعۀ فناوری دانش‌بنیان دارد، زیبنده نیست. یک نمونۀ موفق این تغییر کاربری‌ها، جا دادن بنیاد نخبگان آذربایجان شرقی است که در خانۀ تاریخی کمپانی ممکن شد. 

باید گفت اگر اردبیل آخرین استانی است که صاحب پارک علم و فناوری شده است. اگر اردبیل استانی است که سهمی در مناطق ویژه علم و فناوری کشور ندارد، اگر اردبیل استانی است که شتاب‌دهنده استارت‌آپی قوی ندارد، اما استانی است که اندک شرکت‌های دانش‌بنیان آن موفق، استارت‌آپ‌های آن در حال رشد و جوانان و نخبگان آن با حداقل‌های ممکن در حال تکاپو برای ایجاد یک ‌زیست‌بوم کارآفرینی هستند. 
اندکی خوش‌فکری مسئولان و فعالان شهری می‌تواند به توسعه خلاقیت و نوآوری در استان منجر شود. اگر همچنان بر روش‌های قدیمی تاکید کنیم، موفقیت چندانی به دست نخواهد آمد. برخورد با مشکلات جدید، قالب‌های فکری جدید و استعدادهای آماده و تازه می‌خواهد که راه‌حل‌هایی نو ارائه بدهند. حمایت از نیروهای خلاق محلی تنها راه برون‌رفت از مشکلات است و می‌تواند ترویج فرهنگ کارآفرینی را با موفقیت ممکن کند. اردبیل استعداد زیادی در توسعه شرکت‌های خلاق در حوزه‌های ‌زیست‌فناوری، انرژی‌های نو، محیط زیست، سلامت و فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد و باید امکان نوآوری در این زمینه‌ها فراهم شود و مراکز نوآوری اولین قدم در این مسیر است. از طرف دیگر، اجرای پیشنهاد جایگزینی خانه‌های قدیمی می‌تواند برای اردبیل، هویت حفظ بناهای زیبای قدیمی و استفادۀ مناسب از آنها را‌ به ارمغان بیاورد. 

وقتی تبریز تبدیل به شهر سلول می‌شود و تهران شهر نوآوری، باید برای توسعه محلی اردبیل هم چشم‌اندازی را تعریف و برای محقق شدن آن برنامه‌ریزی کرد. استانداری، سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، شهرداری‌ها، مراکز دانشگاهی، پارک علم و فناوری و بخش خصوصی و خیران شهر می‌توانند عاملان اصلی برای تحقق این پیشنهاد باشند.