رویداد
دستگیری‌های دلاری در ترکیه
پلیس‌ترکیه صدها دلال ارزی را دستگیرکرد که میلیون‌ها دلاررا از ایران به‌حساب‌هایی درآمریکا منتقل کرده‌اند
در شرایطی که منحنی صعودی نرخ دلار در بازار ارز پس از هفته‌ها به سمت پایین میل کرده، خبرها از دستگیری‌های گسترده در ترکیه حکایت دارد که بی‌ارتباط با بازار ارز ایران نیست.
خبرگزاری رسمی آناتولی ترکیه ظهر دیروز خبر داد که برای 417 نفر به اتهام جرایم مرتبط با پولشویی حکم بازداشت صادر شده که در عملیات پلیس و نیروهای امنیتی 245 نفر از این افراد در 40 شهر ترکیه بازداشت شده‌اند. خبرگزاری آناتولی به نقل از دادستان کل استانبول، نوشته است که این افراد متهم هستند که مجموعا مبلغ 2میلیارد و 400میلیون لیر (420میلیون دلار) را از ابتدای سال گذشته میلادی به حدود 28هزار و 100حساب بانکی در آمریکا منتقل کرده و در قبال این نقل‌وانتقال‌ها «کارمزد» دریافت کرده‌اند.
شبکه سی‌ان‌ان ترک، دیروز تصاویر ویدئویی را نشان داد که در آن نیروهای امنیتی درحالی‌که ماسک به‌صورت دارند به آپارتمان یکی از بازداشتی‌ها یورش می‌برند. طبق اعلام دادستان استانبول، افراد دستگیر شده به‌صورت سازماندهی شده عمل می‌کرده و به‌دنبال «هدف قرار دادن امنیت مالی و اقتصادی ترکیه» بوده‌اند. ترکیه طی ماه‌های گذشته درگیر بحران ارزی بی‌سابقه‌ای بوده که اقتصاد این کشور را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است. لیر ترکیه در 9ماه گذشته بیش از 40درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است؛ مسئله‌ای که باعث شد دولت ترکیه و شخص رجب طیب اردوغان نسبت به خروج ارز از این کشور هشدار دهند.
کاهش ارزش لیر اگرچه از ابتدای سال‌جاری میلادی شدت گرفت اما یک روند 5 ساله با شیب کم بوده است. تلاش اردوغان از ابتدای امسال برای اعمال کنترل بیشتر بر سیاست‌های پولی بانک مرکزی ترکیه سرآغاز سرعت سقوط ارزش لیر بود. اردوغان بدون توجه به بالارفتن تورم تلاش کرد نرخ بهره بانکی را کاهش دهد؛ اقدامی که به خروج سرمایه از بانک‌ها و حتی خروج سرمایه از ترکیه منجر شد. در کنار این، بالا گرفتن تنش میان آنکارا و واشنگتن بر سر بازداشت 20تبعه آمریکا در ترکیه که تحریم برخی مقام‌های دولت ترکیه را به‌دنبال داشته، بر وخامت اوضاع افزود؛ همین موضوع باعث شد تا اردوغان «عوامل خارجی» را عامل اصلی در بحران ارزی ترکیه بداند و آنها را متهم به آغاز یک «جنگ اقتصادی» علیه کشورش کند.
روزنامه حریت بخشی از حساب‌های دریافت‌کننده پول را مربوط به گروه‌های کرد فعال علیه دولت ترکیه دانسته و به نقل از مشاور اردوغان نوشته است: «عملیات پلیس علیه انتقال پول از سوی شهروندان عادی انجام نشده، بلکه این اقدام مربوط به برخورد با اعضای گروه‌های تروریستی است.» این روزنامه به نقل از منابع بانکی در ترکیه نوشته که در بسیاری موارد پول‌های واریزی به حساب‌ها در آمریکا بار دیگر به حساب شخص یا اشخاص ثالث واریز شده است.
ارتباط دستگیری‌های ترکیه با ایران
40روز پیش بانک مرکزی با معرفی بسته‌ای ویژه، راهکارهای خود برای کنترل بحران ارزی ترکیه را اعلام کرد. همزمان وزیر دارایی ترکیه استفاده دولت از ابزارهای خارج از بازار ازجمله تلاش برای کنترل خروج ارز را رد کرد اما در عین حال اعلام کرد که دولت با «اخلالگران» به‌شدت برخورد خواهد کرد. غیر از وزیر دارایی ترکیه، اردوغان هم هشدار داد که دولت افرادی که ارز به خارج از ترکیه قاچاق می‌کنند را هرگز نخواهد بخشید و با آنها برخورد خواهد کرد. به‌نظر می‌رسد دستگیری‌های دیروز در راستای این سیاست دولت انجام شده است.
دستگیری‌ها در ترکیه زمانی اهمیت بیشتری پیدا کرده که دادستانی استانبول در بیانیه‌ای اعلام کرد بیشتر افرادی که به حساب‌شان در آمریکا پول واریز شده، تابعیت ایرانی- آمریکایی داشته‌اند. نقل و انتقال پول از طریق شعب بانکی و دستگاه‌های خودپرداز و به ارزش 5 هزار لیر (حدود 850 دلار) و بیشتر انجام شده است. جزئیات بیشتری درباره هویت افراد دریافت‌کننده پول‌ها اعلام نشده است اما به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، بحران ارزی در ایران بر اثر عوامل متعدد ازجمله ضعف در سیاست‌های پولی و مالی آغاز شد اما با افزایش تقاضا برای خرید ارز و خروج آن از کشور شدت گرفت. فارغ از اینها دولت بارها عوامل خارجی را در تشدید وضعیت مقصر دانسته و اعلام کرده است ایران نیز همچون ترکیه درگیر یک جنگ اقتصادی سازمان‌یافته است.
