دامداران فارس، به دنبال دام جایگزین

آذر خسروانیان|  شیراز- خبرنگار:

با توجه به خشکسالی‌های مداوم در استان و کاهش علوفه در مراتع ضروری است در مورد پرورش انواع دام‌ها تجدید نظر و از دام‌هایی استفاده شود که از علوفه خشک تغذیه کنند، اما شیر و گوشت کافی و باکیفیت داشته باشند.
گاومیش و شتر از دام‌های مناسب برای پرورش در مناطق خشک مانند فارس به شمار می‌روند و می‌توانند به لحاظ اشتغال‌زایی هم مورد توجه باشند.


پرورش گاومیش

کارشناس پرورش و اصلاح نژاد شتر و گاومیش جهاد کشاورزی فارس با اشاره به این‌که در کازرون و خرامه گاومیش رودخانه‌ای پرورش داده می‌شوند، می‌گوید: تعداد گاومیش‌ها در کازرون ۱۵۰ و در خرامه بالغ بر ۳۰۰ راس است.
«علیرضا عارف» می‌افزاید: گاومیش برای خنک شدن غده تعریق ندارد، بنابراین در فصول گرم باید در رودخانه، استخر یا به صورت مصنوعی خنک شود. در خرامه به علت خشک شدن دریاچه بختگان، گاومیش‌داران برای خنک نگه داشتن دام‌های خود از دوش‌های مصنوعی و استخر استفاده می‌کنند.
وی با اعلام این‌که فارس رتبه ششم را در زمینه پرورش گاومیش در کشور به خود اختصاص داده است، اضافه می‌کند: مهم‌ترین اقدام برای گسترش پرورش گاومیش به جای دام صنعتی، اصلاح نژاد است، زیرا با استفاده از این روش ضمن افزایش شیر، کیفیت گوشت نیز به درجه مطلوب می‌رسد. 

عارف ادامه می‌دهد: طبق نظر کارشناسان مرکز اصلاح نژاد کشور مقرر شد هزینه 2 راس گاومیش نر اصلاح شده از سوی این مرکز به فارس اختصاص یابد تا عملیات اصلاح نژاد در کازرون و خرامه انجام شود.
این کارشناس در خصوص تسهیلات اختصاص‌یافته نیز می‌گوید: به منظور پلاک‌گذاری 15رقمی گوشت، ثبت اطلاعات در سامانه و صدور شناسنامه برای دام‌ها در سال گذشته به پیمانکاران مبلغ 2 میلیون تومان تسهیلات اختصاص یافت و هزینه خرید 2 راس گاو نر اصلاح شده نیز در آبان ماه از طرف دولت پرداخت می‌شود. 
عارف می‌افزاید: کمک‌هزینه‌های دولتی برای خرید علوفه به دامداران در سال گذشته ۳ میلیون تومان بوده و اعتبارات سال جاری نیز آبان‌ ماه مشخص می‌شوند.

وی با بیان این‌که هزینه تغذیه و علوفه گاومیش نسبت به دام صنعتی بسیار پایین‌تر است، می‌گوید: گاومیش نسبت به خشکسالی و انواع بیماری‌های دامی نیز مقاوم است و شیر پرچرب و چرم ضخیمی دارد.
او به اشتغال‌زایی حاصل از جایگزین کردن گاومیش با دام صنعتی در استان اشاره و اضافه می‌کند: این دام از تفاله نیشکر و کم ارزش‌ترین علوفه تغذیه می‌کند، اما بهترین شیر و گوشت را تولید می‌کند. 

وی می‌افزاید: شغل تمام روستاییان در بیشه دوشاخ از توابع خرامه پرورش گاومیش بوده و در شهرستان کازرون نیز اشتغال‌زایی مناسبی داشته است.
عارف با بیان این‌که چرم گاومیش بسیار ضخیم است و برای دوخت زین و کف کفش مورد استفاده قرار می‌گیرد، ادامه می‌دهد: متاسفانه به علت نبود صنایع تبدیلی در فارس، پوست گاومیش‌ها به استان‌های همجوار خصوصا اصفهان انتقال داده می‌شود. 


پرورش شتر

این کارشناس جهاد کشاورزی فارس به رونق پرورش شتر در شهرستان‌های زرین دشت، لار، لامرد، مرودشت، شیراز و کازرون نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: در شرایط کمبود بارش و خشکسالی مراتع، می‌توانیم این حیوان را در مناطق کم علوفه و خشک پرورش دهیم.عارف می‌گوید: شیر شتر به علت خاصیت درمانی مورد توجه قرار گرفته است و با ایجاد مجتمع‌های صنعتی پرورش این حیوان می‌توان ارزآوری قابل ملاحظه‌ای را برای استان رقم زد.

وی با اعلام این‌که تعداد شتر‌های استان بالغ بر۲ هزار و 436 نفر است، می‌گوید: از این تعداد ۱۴۱ شتر به حوزه گردشگری اختصاص داده شده است. عارف به بسته تشویقی دولت در سال گذشته اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: برای ترویج پرورش شتر یک سال بیمه رایگان برای پرورش دهندگان در نظر گرفته شده است.وی که اعتقاد دارد قیمت شیر شتر نسبت به علوفه مصرفی بسیار مقرون‌به‌صرفه است، می‌گوید: برای به‌دست آوردن شیر بیشتر و نفع اقتصادی باید اصلاح نژاد در این دام‌ها انجام شود.


مشکلات گاومیش‌داران

یکی از پرورش‌دهندگان گاومیش با ۱۲ سال سابقه کار در این صنعت، از نبود تسهیلات و حمایت‌های دولتی انتقاد می‌کند و می‌گوید: پرورش گاومیش در کازرون و دریافت تسهیلات برای مجتمع صنعتی امکان ندارد، زیرا در منطقه حفاظت شده قرار گرفته‌ایم و فقط می‌توانیم به صورت روستایی فعالیت کنیم؛ به همین دلیل تسهیلات بانکی به پرورش‌دهندگان تعلق نمی‌گیرد.

«چنگیز عباسی» می‌افزاید: برای این‌که بتوانیم از محصولات تولیدی گاومیش برخوردار شویم، باید اصلاح نژاد در این دام انجام شود و به همین منظور به حمایت‌های بیشتر جهاد کشاورزی استان و تسهیلات بانکی نیاز داریم. 
وی ادامه می‌دهد: در هر روستا برای ۳۰ نفر با پرورش گاومیش اشتغال‌زایی شده است.
عباسی خشک شدن دریاچه پریشان را مشکل اصلی پرورش گاومیش در کازرون می‌داند و می‌گوید: هم‌اکنون برای تامین علوفه با مشکل مواجه هستیم و نیاز به تسهیلات و حمایت‌های بیشتر دولت داریم.