جابه‌جایی حاشیه‌نشینان تبریز

فاطمه ملک‌پور | تبریز – خبرنگار:


طی سال‌های گذشته افزایش مهاجرت از روستاها به مراکز استان‌ها پدیده حاشیه‌نشینی را پررنگ‌تر از گذشته کرده است. به طوری که ساماندهی بافت حاشیه‌نشین به یکی از دغدغه‌های مهم در کلانشهرها تبدیل شده است.

در این میان طرح ملی بازآفرینی شهری پایدار با هدف ساماندهی و نوسازی این بافت‌ها با مشارکت دستگاه‌های متولی و شهرداری در حال اجراست. این طرح در آذربایجان شرقی در 50 محله نیازمند بازسازی و نوسازی اجرا خواهد شد.

به گفته مسئولان در تبریز ساکنان 48 هکتار در پهنه شمالی حریم اتوبان پاسداران و دره‌های اطراف نیازمند جابه‌جایی به مناطق دیگر مرکز هستند. اجرای پروژه‌های مناسب برای ساماندهی مناطق حاشیه‌نشین در بازه زمانی مشخص مستلزم تخصیص اعتبار مناسب خواهد بود که در این زمینه مدیر کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی از پیش‌بینی تخصیص 7500 میلیارد تومان اعتبار خبر می‌دهد. 


جذب اعتبار با تعریف پروژه‌های شهری 

شهردار تبریز با اشاره به برنامه شهرداری برای جذب اعتبار از محل طرح بازآفرینی شهری پایدار می‌گوید: به منظور تخصیص اعتبار مورد نیاز باید پروژه‌های مختلفی تعریف شود که در این زمینه موارد متعدد براساس اولویت و نیاز شهر احصا شده است.
«ایرج شهین باهر» با بیان این‌که نفوذپذیری و مسیرگشایی در ساماندهی مناطق حاشیه‌نشین و بافت فرسوده در اولویت قرار دارد، تاکید می‌کند: تامین و توسعه کاربری‌های عمومی در این مناطق و احیای خانه‌های تاریخی نیز در اولویت برنامه‌هاست که با تصویب شورا اعتبار مورد نیاز برای این پروژه‌ها تخصیص خواهد یافت.


رشد جمعیت در روستاشهرها 

معاون شهرسازی و معماری شهردار تبریز با اشاره به اهمیت جذب اعتبار کافی برای اجرای طرح بازآفرینی شهری پایدار برای ساماندهی مناطق حاشیه‌نشین می‌گوید: به منظور جذب اعتبار تمام پروژه‌های مورد نیاز در تبریز اولویت‌بندی شده است.
«محمد عزتی» به افزایش سکونت در محدوده و حومه تبریز اشاره می‌کند و می‌افزاید: در تبریز و حومه شهر با رشد جمعیت مواجهیم، به طوری که جمعیت در شهرهای کوچک به صورت روستاشهرهایی که به تبریز الحاق شده‌اند رشد یافته است.


مسیرگشایی در بافت‌های ناکارآمد 

عزتی با بیان این‌که اولین هدف‌گذاری برای جذب اعتبار از محل طرح بازآفرینی شهری پایدار مسیرگشایی در بافت‌های ناکارآمد است، بیان می‌کند: برنامه‌ای برای اعتبار تخصیص‌یافته در نظر گرفته شده است. به طوری که پروژه‌های مختلف با اولویت اجرا خواهند شد. برای مثال برای ساماندهی 32 هکتار از مناطق حاشیه‌نشین 642 میلیارد تومان اعتبار نیاز است که در این زمینه اگر اعتبار افزایش یابد، مسیری به طول 954 و عرض 45 متر و مساحت 4 هکتار ساماندهی خواهد شد.

معاون شهرسازی و معماری شهردار تبریز ادامه می‌دهد: در بافت فرسوده نیز زمینی به مساحت 25 هکتار نیازمند آزادسازی برای نفوذپذیری است که در این زمینه 20 مسیر برای اجرا اولویت‌بندی شده است.
عزتی با بیان این‌که مسیرگشایی موجب نفوذپذیری، هدایت تاسیسات زیرزمینی، ساماندهی در زمان بحران، پدافند غیرعامل و نوسازی می‌شود، می‌گوید: شهرداری در مناطق حاشیه‌نشین اقدام‌های بسیاری شروع کرده است، به طوری که در ماه گذشته خیابان طاهری افتتاح شد و در حال حاضر شهروندان از این مسیر استفاده می‌کنند.
وی از افتتاح رینگ ترافیکی شمال و جنوب تبریز تا 2 هفته آینده خبر می‌دهد و می‌افزاید: امتداد خیابان قطران شمالی، خیابان استاد جعفری را به چای‌کنار تبریز وصل می‌کند که در این مسیر یک رینگ شمال و جنوب ایجاد می‌شود.

این مسئول دومین هدف‌گذاری را مربوط به کمبود کاربری‌های عمومی دانسته و بیان می‌کند: یکی از اهداف ارائه اعتبار برای پروژه‌های زیرساختی است که تاثیر بسیاری در توانمندسازی بافت‌های حاشیه‌نشین دارد که در این زمینه نیز تمام کمبودها اولویت‌بندی شده است.


ضرورت جابه‌جایی ساکنان 48 هکتار 

عزتی با اشاره به اهمیت جابه‌جایی افراد در مناطق حاشیه‌نشین بیان می‌کند: براساس طرح تفصیلی تبریز ساکنان 48 هکتار در پهنه شمالی نیازمند جابه‌جایی هستند که این منطقه شامل حریم اتوبان پاسداران و دره‌های اطراف 
است.
وی با بیان این‌که به منظور جابه‌جایی ساکنان مناطق حاشیه‌نشین 3 هزار و 149 واحد مسکونی نیاز است، اظهار می‌کند: در حال حاضر برای ساخت 820 واحد در استان شامل 600 واحد در شهرک اندیشه و 220 واحد در شهرک ارم برنامه وجود دارد، ولی حدود 2 هزار و 329 واحد مسکونی برای سکونت نیاز است.
معاون شهرسازی و معماری شهردار تبریز اعتبار مورد نیاز برای تملک اراضی حاشیه‌نشین و جابه‌جایی را 350 میلیارد تومان عنوان می‌کند و می‌افزاید: روستاهای الحاقی تبریز 38 هزار و 620 نفر جمعیت دارند که برای ساماندهی این روستاها نیز اعتبار نیاز است. در زمینه ساماندهی مناطق حاشیه‌نشین اقدام‌های مورد نیاز انجام می‌شود، ولی اگر مساعدت‌های دولتی و اعتبار لازم تخصیص یابد، این اقدامات چند برابر 
خواهد شد.


اهمیت بازگشایی معابر

مدیر کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی با اشاره به اهمیت ساماندهی مناطق حاشیه‌نشین تبریز می‌گوید: بازگشایی معابر موضوع مهمی است که در طرح بازآفرینی شهری سایر کلانشهرها مبالغ زیادی را برای جذب اعتبار پیشنهاد 
داده‌اند.
«ابوالقاسم سلطانی» با بیان این‌که برای اجرای پروژه‌های برنامه جامع طرح بازآفرینی شهری 7500 میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده است، تاکید می‌کند: 5600 میلیارد تومان برای تبریز و هزار و 882 میلیارد تومان برای ساماندهی 50 محله هدف در استان تا سال 1400 پیش‌بینی شده که پس از تصویب در استان، به ستاد بازآفرینی کشور ابلاغ شده است.


تبریز درگیر مسائل حاشیه‌نشینی 

شهرهای آذربایجان شرقی به‌ویژه تبریز همانند بسیاری از کلانشهرهای دیگر استان‌های کشور درگیر مسائل حاشیه‌نشینی است. تبریز با 2500 هکتار بافت حاشیه‌نشین و 2500 هکتار بافت فرسوده یکی از کلانشهرهایی است که نیازمند اقدام‌های اساسی برای ساماندهی است. از سوی دیگر جمعیت قابل توجهی در پهنه شمالی تبریز در خانه‌هایی زندگی می‌کنند که در برابر حوادث طبیعی مقاوم نبوده و هر لحظه جان ساکنان آنها در معرض خطر است.