معروف‌ترین رژیم‌های غذایی تاریخ کدام‌ها هستند؟
تکراری‌های مؤثر
درباره رژیم‌هایی که برای کاهش وزن بیشتر مورد استفاده قرار دارند
شبنم سیدمجیدی
هزاران مدل رژیم غذایی در دنیا وجود دارد. بعضی از آنها برای از دست‌دادن وزن هستند و بعضی‌ها برای به‌دست آوردن وزن، بعضی برای کم‌کردن کلسترول، بعضی برای داشتن زندگی طولانی و سالم و خیلی دلایل دیگر. یک رژیم غذایی یعنی داشتن برنامه‌ای برای خوردن و نوشیدن، درحالی‌که مقدار و نوع خوردنی‌ها نیز دارای برنامه است؛ با این هدف که وزن کم کرده یا اینکه یک سبک زندگی متفاوت را دنبال کنیم. اما در مقالات مختلفی که در زمینه رژیم غذایی در دنیا چاپ شده است، چند مدل رژیم است که بیشترین تکرار را در مقالات مختلف دارد و افراد زیادی را در اطرافمان می‌بینیم که از این رژیم‌ها پیروی می‌کنند.
1- رژیم اتکینز
این رژیم که در ایران هم بسیار طرفدار پیدا کرده است، بر این مبناست که میزان انسولینی که بدن دریافت می‌کند را کنترل می‌کند. پس در این رژیم کربوهیدرات کمی مصرف می‌شود. وقتی مردم مقدار زیادی کربوهیدرات مصرف می‌کنند، میزان انسولین خونشان افزایش زیادی می‌یابد. وقتی انسولین زیاد ترشح می‌شود، بدن تحریک می‌شود تا بیشتر غذا مصرف کند و باز میل به شیرینی افزایش می‌یابد. در این حالت بدن انرژی خود را از مواد غذایی دریافت می‌کند و احتمال اینکه از چربی‌های ذخیره‌شده به‌عنوان منبع انرژی استفاده کند، بسیار کم است. بنابراین افراد در رژیم اتکینز از خوردن کربوهیدرات که در انواع شیرینی، میوه‌ها و حبوبات یا غلاتی مثل نان و برنج وجود دارد، پرهیز می‌کنند
وبه جای آنها از پروتئین و چربی به هر میزان که دوست دارند مصرف می‌کنند. در این رژیم وزن بدن به سرعت کم می‌شود، به‌دلیل مصرف چربی خطرات خود را نیز دارد و افراد با مشورت پزشک باید به این رژیم روی بیاورند. این رژیم را دکتر رابرت اتکینز برای کنترل وزن خود در سال 1972تدوین کرد و از آن به بعد همواره این رژیم مورد مناقشه بوده است.
2- رژیم کتوژنیک
رژیم کتوژنیک برای دهه‌های طولانی است که برای درمان و کنترل بیماری صرع استفاده می‌شود. این رژیم هم به اتکینز شباهت دارد اما سختگیری‌های آن کمتر است. در این رژیم میزان مصرف کربوهیدرات کم می‌شود و به جای‌آن میزان مصرف چربی بالا می‌رود. شاید درنظر اول بگویید چطور خوردن چربی باعث لاغری می‌شود اما واقعاً این اتفاق می‌افتد؛ بدن در این رژیم چربی را به‌عنوان سوخت می‌سوزاند. چربی‌های سالم مثل آووکادو، نارگیل، مغزهای پرچربی مثل بادام‌زمینی یا بادام کوهی، روغن زیتون و.. می‌توانند در این رژیم مصرف شوند. بعد از 2هفته از شروع این رژیم با نخوردن کربوهیدرات، بدن وارد فازی می‌شود که در اصطلاح به آن کتوز می‌گویند. در این فاز بدن گلوکز برای تأمین انرژی ندارد و به جایش چربی می‌سوزاند. اما این رژیم نیز خطرات خود را دارد و به همه افراد توصیه نمی‌شود.
3- رژیم کم‌کالری
خیلی‌ها در ایران به این رژیم که به رژیم دکتر کرمانی نیز معروف است، اعتقاد دارند. هر چند که تحقیقات جدید نشان می‌دهد، اثرات این رژیم در مقایسه با دیگر رژیم‌ها نمی‌تواند بلندمدت باشد. در این رژیم کالری‌شماری می‌شود، یعنی شما باید با توجه به وزنتان مقدار معینی کالری در روز دریافت کنید تا چربی بسوزانید و بیش از آن مقدار باعث چاقی شما می‌شود. در این رژیم مصرف غذاهای فرآوری شده و ناسالم مثل فست‌فودها، چربی‌ها، شیرینی‌ها و نشاسته‌ها محدود می‌شود و در عوض میزان بیشتری سبزیجات و میوه‌های سالم مصرف می‌شود. اما این به‌معنای این نیست که می‌توان میوه و سبزی یا پروتئین به هر میزان دلخواه خورد، بلکه کالری هرکدام از غذاها باید سنجیده شود تا بیش از مقدار تعیین‌شده، مصرف نشود.
4- رژیم گیاه‌خواری
انسان‌ها در طول تاریخ همواره درباره اینکه رژیم غذایی طبیعی انسان باید چه باشد بحث می‌کنند. خیلی‌ها از نظر اخلاقی خوردن گوشت حیوانات را زیر سؤال می‌برند. می‌گویند شیر، چاره‌ای جز خوردن گوشت ندارد اما ما داریم. فیثاغورث، فیلسوف یونانی می‌گفت چقدر اشتباه است که گوشت بدن را از گوشت بدن دیگر جانوران بسازیم! در 2500سال گذشته هنوز هم گیاه‌خواران همین بحث‌ها را می‌کردند و چیز زیادی تغییر نکرده است. از آن طرف مخالفان گیاه‌خواری می‌گویند اگر خدا می‌خواسته ما حیوانات را نخوریم، چرا آنها را از گوشت آفریده. می‌گویند انسان‌ها دندان و چنگال ندارند و طی تکامل اینها را از دست داده‌اند، اما این دلیل نمی‌شود که بگوییم آنها قرار نبوده مثل جانوران دیگر گوشت نخورند. رژیم گیاه‌خواری یکی از قدیمی‌ترین رژیم‌های تاریخ بشر است. گیاه‌خواری هم انواع مختلفی دارد؛ مثلا آنها که فقط میوه می‌خورند یا بعضی‌ها با گیاهان، لبنیات هم مصرف می‌کنند و... که بیشترین طیف افراد دارای این رژیم را همان‌هایی تشکیل می‌دهند که گوشت حیوانات را نمی‌خورند، اما تخم‌مرغ، لبنیات و عسل را در کنار سبزیجات مصرف می‌کنند. برخی تحقیقات نشان داده که گیاه‌خواران وزن کمتری دارند، از بیماری‌های کمتری رنج می‌برند و عمر طولانی‌تری نیز دارند.
5- رژیم وگان
وگانیسم بیش از آنکه یک شیوه غذا خوردن باشد، یک شیوه زندگی است. یک وگان، هر چیزی که مربوط به حیوانات باشد را نمی‌خورد که شامل تخم‌مرغ، لبنیات و عسل هم می‌شود. آنها معمولا این شیوه را فقط برای لاغری یا سلامتی برنمی‌گزینند بلکه به دلایل اخلاقی یا به‌خاطر محیط‌زیست این سبک زندگی را انتخاب می‌کنند. آنها می‌گویند اگر همه از گیاهان مصرف کنند، محیط‌زیست سود بیشتری می‌برد، حیوانات رنج کمتری می‌کشند، غذای بیشتری تولید می‌شود و مردم به طور کلی از سلامت روانی و فیزیکی بهتری برخوردار خواهند شد.
6- رژیم خام‌خواری
رژیم خام‌خواری شامل مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی می‌شود که فرآوری نشده‌اند و کاملا بر پایه گیاهان و ارگانیک هستند. سه‌چهارم یا همه غذایی که آنها روزانه مصرف می‌کنند، اصلا نباید پخته شده باشد. تعداد قابل توجهی از خام‌خواران، وگان هم هستند و از خوردن غذاهایی که پایه حیوانی دارند پرهیز می‌کنند. بعضی از آنها خام گوشتخوار نیز هستند.
7- رژیم مدیترانه‌ای
رژیم مدیترانه‌ای متعلق به جنوب اروپاست و بیشتر بر عادات غذایی مردم یونان و جنوب ایتالیا تمرکز دارد. امروزه اسپانیا، جنوب فرانسه و پرتغال نیز از این رژیم غذایی تبعیت می‌کنند ، این در حالی است که پرتغال هیچ مرزی با دریای مدیترانه ندارد. البته این رژیم در همه دنیا در حال فراگیر‌شدن است و در ایران نیز افراد زیادی هرروز به آن رو می‌آورند. در این رژیم بر غذاهای بر پایه گیاهان تأکید می‌شود. همچنین از میوه‌ها، دانه‌ها و آجیل برای میان‌وعده استفاده می‌شود. روغن زیتون به‌عنوان چربی اصلی در غذاهای این رژیم به‌کار می‌رود. پنیر و ماست‌ها به‌عنوان غذاهای اصلی استفاده می‌شوند. همچنین می‌توان از مقدار متعادلی ماهی، مرغ یا تخم‌مرغ و تکه‌های کوچک گوشت قرمز استفاده کرد. یک‌سوم غذایی که بدن در این رژیم دریافت می‌کند باید شامل چربی باشد. طرفداران این رژیم می‌گویند علاوه بر اینکه خطر ابتلا به بیماری‌ها در این رژیم اندک است بلکه کیفیت زندگی افراد نیز با آن بهبود می‌یابد.
8- رژیم پالئو
عده‌ای می‌گویند قبل از اهلی‌شدن حیوانات، حدود 10هزار سال قبل، دانه‌ها و غلات قوت غالب انسان را تشکیل می‌دادند. همین باعث شده آنها رژیم غذایی‌ای را برگزینند به نام رژیم پالئو. نام این رژیم هم برگرفته از دوران انسان پالئولیتیک یا پارینه‌سنگی است. در این رژیم مواد غذایی‌ای مصرف می‌شود که ساده‌ترین هستند؛ مثل دانه‌های روغنی، دانه‌های آجیل، میوه، سبزیجات و البته با کشف آتش، گوشت و ریشه سبزیجات هم به آن اضافه شد اما در این رژیم از دیگر غذاها یا غذاهای فرآوری شده خبری نیست. بعضی‌ها این رژیم را به‌عنوان رژیم سم‌زدایی در کوتاه‌مدت اجرا می‌کنند. اما خیلی‌ها هم در طولانی‌مدت آن را ادامه می‌دهند. بدیهی است که فقط با مصرف پروتئین و حذف کربوهیدرات‌هایی مثل برنج و ماکارونی و شیرینی، افراد با این رژیم کاهش وزن نیز پیدا می‌کنند.
