ابتکار شهرداری برای کاهش پسماندهای پلاستیکی

علی نوری| قم – خبرنگار:


خم‌شدن قامت پاکبانان برای جمع‌آوری انبوه ظرف‌های یک بار مصرف و نایلون از یک طرف و واردشدن حجم زیادی از زباله‌های پلیمری به سایت دفن زباله از سوی دیگر جزو نگرانی‌های عزاداران حسینی است. ظرف‌های پلیمری بیش از 300 سال طول می‌کشد که به چرخه طبیعت بازگردند. علاوه بر این استفاده از این ظرف‌ها تهدیدی جدی برای سلامتی عزاداران محسوب می‌شود. بنابراین نهادهای متولی با همکاری هیأت‌های مذهبی در تلاش هستند ظرف‌های گیاهی را جایگزین ظرف‌های پلیمری کنند. 

بیش از 1200 هیأت مذهبی در استان قم در ماه محرم فعالیت دارند اما تعداد هیأت‌های مذهبی که در طرح جایگزین‌ شدن ظرف‌های گیاهی به جای ظرف‌های پلاستیکی و پلیمری همکاری دارند جالب توجه نیست. 

مسئول تشکل‌های دینی اداره کل تبلیغات اسلامی استان قم دلیل مشارکت نکردن هیأت‌های مذهبی در این طرح را گران بودن ظرف‌های گیاهی می‌داند و می‌گوید: هیأت‌های مذهبی برای استفاده از ظرف‌های با پایه گیاهی تمایل دارند اما هزینه خرید این ظرف‌ها بیش از دو برابر ظرف‌های پلاستیکی و پلیمری است. 
حجت‌الاسلام «مراد حیدری» معتقد است که با گران ‌شدن ظرف‌های یک بار مصرف، میزان استفاده از این ظرف‌ها در هیأت‌های مذهبی کاهش یافته و این فرصت خوبی برای مسئولان نهادهای مرتبط است که با اعطای یارانه به خرید ظرف‌های گیاهی، طرح جایگزین کردن این ظرف‌ها را با موفقیت اجرا کنند. 


اختصاص 50 میلیون تومان یارانه

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم اما نسبت به مشارکت عزاداران حسینی در نظافت شهری و استفاده از ظرف‌های گیاهی خوش‌بین است.   «سیدعبدالله میرابراهیمی» می‌گوید: حدود 3 سال است سعی می‌کردیم با مشارکت هیأت‌های مذهبی، جایگزینی ظرف‌های گیاهی به جای ظرف‌های پلیمری را فرهنگ‌سازی کنیم. وی با بیان این‌که در این طرح حدود 50 درصد قیمت ظرف‌های گیاهی توسط سازمان مدیریت پسماند شهرداری پرداخت می‌شود، می‌افزاید: امسال بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، از توزیع حدود یک میلیون ظرف یک بار مصرف گیاهی حمایت خواهیم کرد. 

به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند امسال حدود 50 میلیون تومان یارانه برای خرید ظرف‌های یک بار مصرف گیاهی اختصاص داده شد. 
میرابراهیمی می‌گوید: شاید این مبلغ، عددی نباشد ولی سعی داریم فرهنگی ایجاد شود که هیأت‌هایی که در کارهای خیر سهیم هستند و می‌خواهند عزاداری در خور شأن امام حسین(ع) داشته باشند به نحوی مدیریت هزینه داشته باشند تا حداقل اطعامی که انجام می‌شود، سالم و حافظ محیط‌ زیست باشد. 
وی به مسئولان هیأت‌های مذهبی توصیه کرد نسبت به آینده محیط ‌زیست احساس مسئولیت داشته باشند و از ظرف‌های پلاستیکی و پلیمری که برای بازگشت به طبیعت بیش از 300 سال زمان نیاز دارند استفاده نکنند. 

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند تأکید می‌کند: اگر بتوانیم این ظرف‌ها را حذف و ظرف‌های گیاهی را جایگزین کنیم هم مواد قابل بازیافت استفاده خواهد شد و هم این مواد به محیط ‌زیست برمی‌گردد. 
میرابراهیمی معتقد است این موضوع باید به یک مطالبه شهروندی از هیأت‌های مذهبی تبدیل شود. وی می‌گوید: وقتی به مراسم یک هیأت مذهبی می‌رویم و می‌بینیم چای در لیوان یک بار مصرف پلیمری ریخته می‌شود، برای سلامت خودمان و محیط ‌زیست نباید آن چای را بنوشیم. این موضوع موجب می‌شود مسئول آن هیأت مذهبی جدی‌تر به فکر استفاده از ظرف‌های یک بار مصرف گیاهی و کاغذی بیفتد. 


همکاری در نظافت شهری

شهرداری قم در چند سال اخیر تلاش‌های متفاوتی در زمینه نظافت شهری انجام داده است که به گفته میرابراهیمی، قم جزو سه کلان‌شهر اول کشور در زمینه نظافت شهری است. 

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند دستیابی به این موفقیت را مرهون همکاری شهروندان و تشکل‌های مردم‌نهاد می‌داند و می‌گوید: امسال در دهه نخست ماه محرم بیش از 2 هزار نفر به صورت دو نوبته در زمینه نظافت شهری و رفت و روب فعالیت می‌کنند. اگر همکاری شهروندان بیشتر شود شهری تمیزتر خواهیم داشت. 
میرابراهیمی در مورد نظافت محدوده ایستگاه‌های صلواتی اظهار می‌کند: سعی کردیم کیسه‌های ذخیره‌سازی پسماند و مخازن کارتن‌پلاست به انداره کافی برای ایستگاه‌های صلواتی تأمین شود. 


رعایت بهداشت

مشکلات استفاده از ظرف‌های یک بار مصرف پلیمری فقط به آلودگی محیط ‌زیست محدود نمی‌شود بلکه آسیب‌های استفاده این ظرف‌ها به جسم انسان غیرقابل جبران است. 
کارشناس مرکز بهداشت قم در این زمینه می‌گوید: با توجه با این‌که غذایی که به دست عزاداران می‌رسد باید حتما داغ باشد، ظرف‌های پلیمری در این دما پلیمر آزاد می‌کنند و خطر ابتلا به بیماری سرطان وجود دارد. 

 «مرتضی موسوی» با بیان این‌که ظرف‌های پلیمری ابتدا برای جلوگیری از انتقال بیماری تولید شد، اظهار می‌کند: در سال‌های قبل از ظرف‌های ملامین و... برای اطعام عزاداران در مساجد استفاده می‌شد که در مورد نحوه شستن و نگهداری این ظرف‌ها بحث‌های زیادی وجود داشت؛ بنابراین توصیه می‌شد برای جلوگیری از انتقال بیماری، از ظرف‌های یک بار مصرف استفاده شود ولی با توسعه علم و تکنولوژی بهتر است از ظرف‌هایی استفاده کنیم که کمترین خسارت را وارد کند.  وی ابراز امیدواری کرد که با پرداخت یارانه از سوی شهرداری، ظرف‌های یک بار مصرف گیاهی جایگزین شود.  موسوی بر لزوم رعایت بهداشت در آشپزخانه مساجد تأکید می‌کند و می‌گوید: مسئولان هیأت‌های مذهبی سعی کنند از افرادی که تجربه آشپزی دارند در آشپزخانه‌ها استفاده کنند. آشپزها و عوامل اجرایی آشپزخانه نیز در حین کار و تقسیم غذا، روپوش داشته باشند و در شست‌وشوی ظرف‌ها دقت کنند. 

وی می‌افزاید: برای جلوگیری از مشکلات بهداشتی، بسته‌بندی غذا از انتهای پخت تا زمانی که به دست عزاداران می‌رسد نباید از 2 ساعت بیشتر باشد. 
استفاده از نمک تصفیه‌شده، خریداری یخ به صورت بسته‌بندی‌شده، رعایت بهداشت فردی در ایستگاه‌های صلواتی و... از دیگر توصیه‌های کارشناس مرکز بهداشت به مسئولان هیأت‌های مذهبی است.