تب تند توفان

فاطمه رجب‌زاده/خبرنگار

داشت نفس راحتی می‌کشید، فقط چند روزی. اما خوب می‌دانست آنچه هست رویایی گذرا بیش نیست. حالا دیگر از 365 روز سال، شاید چند ماهی را بدون زوزه هولناک باد، سر بر بالین بگذارد. شن‌ریزه‌های شوم، بار دیگر سرباز بادهای 220 روزه شده‌اند تا راه نفس سیستان ‌و ‌بلوچستان را بگیرند. 

سیستان غبارآلود

مصدق گودرزی‌فر، کارشناس هواشناسی، به همشهری می‌گوید‌: هفته گذشته برای چند روزی تب توفان فروکش کرد، اما این هفته شدت باد و دمای هوا افزایش می‌یابد و سواحل دریای عمان به شدت توفانی می‌شود.
بر اساس گزاش‌های هواشناسی، در روزهای اخیر غلظت ذرات معلق در هوای منطقه سیستان به ۱۵‌برابر حد مجاز رسیده است. حد مجاز و استاندارد ذرات معلق در هوا ۱۵۰ میکروگرم بر متر مکعب است، اما این رقم در هوای منطقه سیستان 2 هزار و ۲۰۷ میکروگرم بر متر مکعب گزارش شده است. به‌ گفته مرتضی فرجی، کارشناس هواشناسی سیستان‌ و ‌بلوچستان، سرعت وزش باد همراه با گرد‌ و ‌خاک در سیستان به ۱۰۱ کیلومتر بر ساعت رسید که موجب کاهش دید در زهک تا ۴۰۰ متر شده بود. وزش باد شدید همراه با گرد و خاک هم که در شمال این استان آغاز شده است،‌ تا همین یکی - دو روزه ادامه داشت. این روزها زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز در هوای غبارآلود سنگینی تنفس می‌کنند. هواشناسی اخطار داده است که حاکم شدن گرادیان (تغییرات فشار بین 2 نقطه) شدید فشار هوا در شرق کشور، افزایش شدت وزش باد و برخاستن گرد و خاک از کانون‌های داخلی و خارجی موجب تشدید این شرایط در شمال استان تا روز شنبه و باد شدید هم موجب توفان گرد و خاک و کاهش شدید دید خواهد شد.
در رروزهای پایانی هفته گذشته و روزهای ابتدایی این هفته علاوه بر نفوذ گرد و غبار به نواحی مرکزی، مرز شرقی و نیمه جنوبی استان، وزش باد با شدت کمتر نسبت به شهرهای شمالی، منجر به خیزش گرد و خاک و کاهش دید در این مناطق شد. 

روزهای سخت مردم

احمد سمیعی، از شهروندان ساکن در هیرمند، به همشهری می‌گوید: هیرمند به دلیل همجواری با بستر خشک رودخانه هیرمند به شدت تحت تاثیر گرد و خاک ناشی از وزش باد و دالان‌های ماسه‌ای موجود در همین نواحی است. بادهای سیستان پیش از این 120 روز می‌وزید و در سال‌های اخیر به 220 روز رسیده و موجب شده است زندگی کردن در این منطقه آدم را عاصی ‌کند. 
مسلم سارانی از هامون هم توضیح می‌دهد: ما در وضعیت قرمز هستیم و از دولت کمک می‌خواهیم. این شایسته نیست که مردم منطقه با کم‌لطفی مواجه شوند. این بادها امان مردم را بریده‌اند و باید چاره‌ای اندیشید. عتیق امینی از نیمروز هم مثل دیگر هم‌استانی‌هایش تاب تحمل این روزها را ندارد. او می‌گوید: اوضاع خیلی بد است. کار و زندگی‌مان تق‌و‌لق شده. این گرد و غبار تمام‌نشدنی زندگی را برای من سخت کرده. از مسئولان می‌خواهیم کمک کنند تا این شرایط دست‌کم قابل‌ تحمل شود. 

مراجعه 1100 نفر به بیمارستان‌ها

مدیر کل مدیریت بحران استانداری از حال و روز این روزهای مردم به همشهری می‌گوید: وزش بادهای 120 روزه که در سال‌های اخیر روزهای بیشتری می‌وزد، امسال با شدت بیشتری ادامه دارد و خسارت‌های جدی به باغ‌ها و مزارع، بناها و راه‌ها وارد کرده به طوری که رقم برآورد شده خسارت فقط در یکی از 3 توفان متوالی منتهی به سوم شهریور بیشتر از 155 میلیارد تومان است. از زمان شروع بادها، آلودگی هوا 60‌برابر بیشتر از قبل از مرز وارد این استان شده و بسیاری از مردم با مشکلات درمانی مواجه شدند تا جایی که بیش از 1100 نفر به دلیل مشکلات تنفسی، چشمی و قلبی به مراکز درمانی مراجعه کردند. 
عبدالرحمن شهنوازی از نامه‌ای می‌گوید که برای مقابله با این بحران بادی به رئیس ‌جمهوری نوشته است. او تاکید می‌کند نمی‌توان با توان اعتباری فعلی کاری برای مقابله با این بحران کرد. با این حال مالچ‌پاشی در برخی نواحی و کانون‌های شنی را شروع کرده‌اند. 
به گفته او، در نامه ارسالی به رئیس ‌جمهوری اعتبار برای همین کار درخواست شده است؛ پرداخت 500 میلیارد ریال سالانه می‌تواند بحران باد‌های سیستان را تا حدی کنترل کند. مالچ‌پاشی در گستره وسیع‌تر از آنچه این روزها در توان مدیریت بحران سیستان ‌و ‌بلوچستان است، وضع بهتری را رقم خواهد زد. 
آن‌طور که شهنوازی اعلام می‌کند رئیس‌ جمهوری برای این درخواست دستور اقدام به سازمان برنامه و بودجه کشور داده است. 
او برای اطمینان از نتیجه‌بخش بودن این روش، نواحی خاصی را برگزیده و مالچ‌پاشی در این کانون‌ها در حال انجام است تا اثر این کار در کاهش آلودگی‌های هوا تایید شود، اما باز هم تاکید می‌کند که برای سرعت گرفتن این کار و تعمیم آن، مرکز باید تامین اعتبار کند و هرچه زودتر اقدامی انجام شود چون مردم در شرایط سختی هستند. 

چشم سیستان به پایتخت 

این روزها راه نفس سیستان‌ و بلوچستان گرفته است. سیستان هوا می‌خواهد. چند ماه زیستن با توفان‌های غبار‌آلود عاصی‌اش کرده و چشم‌هایش به پایتخت زل زده است.