استراتژی تازه ایران در بازار نفت و میعانات

درحالی‌که برخی رسانه‌های بین‌المللی از آغاز ذخیره‌سازی‌ میعانات گازی ایران در دریا برای جلو‌گیری از حبس گاز خبر داده‌اند آمارهای تانکری نشان می‌دهد پس از 18روز وقفه، 2سوپرتانکر نفتی روز چهارشنبه پایانه صادراتی ایران را به مقصد چین ترک کرده‌اند. چین در سال گذشته میلادی بزرگ‌ترین مشتری نفت ایران بود و یک سوم از کل نفت خام و میعانات صادراتی تهران را خریداری کرد. صادرات نفت ایران از ابتدای‌ماه جاری میلادی تاکنون 1.3میلیون بشکه در روز بوده این رقم در سال2016 تا 3میلیون بشکه در روز می‌رسید. آن طور که بلومبرگ گزارش داده 2سوپرتانکر دیون وان و دون، که قادر به حمل 4میلیون بشکه نفت خام هستند، روز چهارشنبه جزیره خارگ را به مقصد سواحل چین ترک کرده‌اند. آخرین تانکری که پیش از آن نفت ایران را به سمت چین برده بود، سوپرتانکر استارلا بود که روز 25آگوست 2میلیون بشکه نفت ایران را به سمت نینگبوی چین برده بود.

براساس گزارش رسانه‌های بین‌المللی، هم‌اکنون 7تانکر نفتی 14میلیون بشکه نفت خام یا میعانات تولید ایران را در خلیج‌فارس ذخیره کرده‌اند. در این میان گفته می‌شود 5تانکر نفتکش 2هفته است که در نزدیکی سواحل ایران لنگر انداخته‌اند. 2نفتکش حامل میعانات ایران نیز هفته‌هاست در نزدیکی سواحل دبی متوقف مانده‌اند. تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران از 2‌ماه دیگر آغاز می‌شود، اما بلومبرگ گزارش داده ایران از همین حالا دوباره به استراتژی قبلی خود یعنی ذخیره‌سازی‌ نفت روی دریا روی آورده است. برمبنای مسائل فنی مدنظر در صنعت نفت و گاز، اگر استخراج میعانات گازی متوقف شود عملا تولید گاز نیز متوقف خواهد شد و این موضوع می‌تواند مشکلات بعدی را برای ایران به‌خصوص در فصل زمستان ایجاد کند به همین دلیل استراتژی ذخیره‌سازی‌ روی دریا از اهمیت بالایی برخوردار است. از سوی دیگر به‌نظر می‌رسد افزایش نفت ذخیره شده ایران روی دریا واکنشی اولیه در برابر تحریم‌های جدید آمریکا علیه صنعت نفت ایران است. این تحریم‌ها قرار است به‌صورت رسمی از آبان‌ماه اجرایی شود، خریدارانی همچون فرانسه، کره‌جنوبی و دیگران از همین حالا به کاهش خرید نفت از ایران اقدام کرده‌اند. پیش از این به‌طور غیررسمی اعلام شده بود کره‌جنوبی، که بزرگ‌ترین مشتری میعانات گازی ایران است، به‌دلیل شرایط تحریم دیگر حاضر به خرید میعانات گازی از ایران نیست.

اروپایی‌ها هم که مدعی ادامه برجام بدون حضور آمریکا هستند نیز دیگر حاضر به خرید نفت و میعانات گازی به‌طور مستقیم از ایران نیستند.  استفاده از نفتکش‌ها برای ذخیره‌سازی‌ نفت ممکن است توانایی ایران برای صادرات نفت را محدود سازد، زیرا شرکت‌های تانکری بین‌المللی به سختی می‌توانند محموله‌های نفتی ایران را بیمه کنند. این امر سبب شده تا ایران بیش از پیش برای صادرات نفت خود به ناوگان تانکری خودش وابسته شود. براساس آمارهای تانکری، تاکنون بخش عمده نفتکش‌های ایرانی، نفت را تنها برای چند هفته روی دریا ذخیره می‌کردند، این مدت در طول تحریم‌های سال‌های 2012تا 2016به ماه‌ها می‌رسید. در‌ماه آگوست، تقریبا تمام مشتریان اصلی نفت ایران خرید نفت را نسبت به‌ماه آوریل، یعنی‌ماه قبل از خروج آمریکا از برجام کاهش دادند.